Cultuurjournalist Henk Roozeboom presenteert nieuwe theatervoorstellingen op Utrechtse podia. Dit keer over het theaterspel:1600 Slag bij Nieuwpoort.

In de laatste dagen van het jaar opent theater Kikker haar deuren voor een, elf dagen durend theaterevenement, rond de voorstelling 1600 Slag bij Nieuwpoort. Onze vaderlandse geschiedenis, gezien door de ogen van theatergezelschap Aluin. 

            Opnieuw duikt Aluin met de voorstelling 1600 Slag bij Nieuwpoort de geschiedenis in. Maar, anders dan in de ‘Ken je Klassiekers- reeks’, waar in een razend tempo de klassieke theater- en Bijbelverhalen behandeld werden, gaat theatermaker en schrijver Erik Snel nu veel dieper op de zaken in. Hij schreef zelfs een drieluik.

             Snel heeft in de loop der jaren heel wat klassieke theaterverhalen bewerkt, en vindt dat de verhalen uit onze vaderlandse geschiedenis er maar bekaaid van af komen in het theater. “Daar wil ik verandering in brengen,” zegt hij. Centraal in zijn theaterdrieluik staan de hoofdrolspelers uit de eerste helft van de 17e eeuw: graaf Maurits en zijn politieke leider Johan van Oldenbarnevelt.

            De laatste was ‘de’ vertrouwenspersoon van Maurits vader, Willem van Oranje, die in 1584 verraderlijk werd vermoord. Maurits erfde daarmee, in feite automatisch ook die vertrouwensrelatie met Van Oldenbarnevelt. De voorstelling 1600 Slag bij Nieuwpoort toont ons de eerste deuk in dat vertrouwen want die slag stelde eigenlijk helemaal niet zo veel voor. Maurits voelde zich er in geluisd.

            “Het is toch prachtig om over zulk materiaal toneelstukken van te maken?,” zegt Snel. Tijdens zijn vooronderzoek stuitte hij op feiten die hij goed kon gebruiken, over de moeder van Maurits, Anna van Saksen bijvoorbeeld. “Dat bleek nogal een bijdehante tante te zijn geweest. Willem van Oranje vond haar maar een blok aan zijn been en liet haar, tot haar dood aan toe, in een kerker opsluiten.”

            Willem kon dan wel van haar af zijn maar Snel voert haar in 1600 Slag bij Nieuwpoort, als een geestesverschijning weer op. “Ziet Maurits zijn moeder ook eens,” zegt Snel. Dat Willem van Oranje zo van zijn vrouw af kon komen is zeker geen heldendaad te noemen. In onze geschiedenisboekjes lezen we er daar dan ook weinig over.

            Maar het maakt de voorstelling er wel leuker op. Zo zien we in de voorstelling ook dat Maurits er een katholiek liefje op na hield. En dan te bedenken dat de protestantse Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, zoals Nederland toen genoemd werd, in oorlog was met het katholieke Spanje dat ons met geweld tot het katholieke geloof wilde bekeren. In de ogen van de protestanten heult de stadhouder Maurits met de vijand.

            “Onze staatslieden en de Oranjes hadden sinds die tijd altijd mot,” zegt Snel. “Het steekt de Oranjes, vandaag de dag nog steeds, dat Maurits in onze geschiedenis altijd onderbelicht is gebleven. Dat komt omdat hij Van Oldenbarnevelt liet executeren. Daar had hij ook zijn reden toe maar dat neemt niet weg dat Van Oldenbarnevelt zich, tot op heden, een voornamere plaats in de geschiedenis heeft verworven.”

            Volgens Snel ontbreekt de nuance in onze houding ten opzichte van de vaderlandse geschiedenis. “De een is trots de ander schaamt zich. De een propageert de VOC-mentaliteit de ander geneert zich over de slavenhandel. Maar het is wel onze geschiedenis.” Tijdens het theaterevenement gaat Aluin op zoek naar de nuance in verschillende talkshows rond het thema: de Nederlandse geschiedenis, trots of schaamte.

1600 Slag bij Nieuwpoort, een theaterevenement met talkshows een stadswandeling en de gelijknamige theatervoorstelling, door: theatergroep Aluin. te zien in: theater Kikker ,dd: 19 t/m 30 december, kaarten en programma informatie: www.theaterkikker.nl, en op 23 januari in Podium Hogewoerd www.podiumhogewoerd.nl