Door Raymond Taams - 

Onder druk van tientallen doodsbedreigingen bood Henk-Jan Smits op televisie zijn excuses aan. “Lieve Nelleke, ik schaam me als ik de beelden van twintig jaar geleden zie. Ik heb jou als achttienjarige vreselijk gekwetst door te zeggen dat je nooit een popster zou worden”, begon hij zijn videoboodschap in RTL Boulevard. Een dag later was Nelleke te gast in het radioprogramma ‘Zimra & Sven’ op NPO 3FM. De twee dj’s vroegen naar haar toekomstplannen, waarop ze antwoordde nog altijd graag als ‘Nederlandse Madonna’ in een vol stadion te willen optreden.

“Dat moeten wij toch kunnen regelen als we onze luisteraars oproepen?”, kreeg Sven een inval. Onmiddellijk werden ze overspoeld door apps en twitterberichten. “Nelleke Pan op 13 mei in Johan Cruijff Arena”, prijkte drie dagen later boven een persbericht. Kaarten waren in een mum van tijd uitverkocht, er werd besloten tot een stadiontoernee door Nederland. ‘To Justify Her Ambition Tour – Nelleke’s revenge’, stond te lezen op posters in bushokjes.

Henk-Jan Smits werkte belangeloos mee. In allerijl stelde hij een team samen met de beste zangcoaches en choreografen. Afschuwelijk vals zong Nelleke tijdens de repetities, maar niemand durfde dat nog te benoemen. Dansen ging ook zeer moeizaam, twee decennia kantoorwerk hadden haar toch al onvaste motoriek definitief vernietigd. “Meid, als jij in 2003 niet was ge-talent-shamed door die vreselijke Henk-Jan, had je dagelijks kunnen trainen, je hele leven heeft hij afgepakt”, viel een van Nelleke’s achtergronddansers haar huilend om de nek.

Interviews gaf de nieuwbakken beroemdheid niet in aanloop naar de eerste show; voor Linda de Mol maakte ze een uitzondering. Eind april bracht SBS 6 een uitgebreide special, waarin Linda naar Spijkenisse afreisde voor een vraaggesprek in Nelleke’s vroegere tienerkamer. Ook haar ouders kwamen aan het woord. “Natuurlijk zijn we supertrots op wat ze heeft bereikt, maar het had allemaal zoveel eerder gekund”, snikte moeder Pan. “Pas vijf jaar na de Idols-auditie was het contact met onze dochter weer normaal, ze heeft ons lang een wereldvreemde opvoeding verweten”, vulde vader Hans aan.

Miljoenen kijkers trok het programma, ondertussen hadden autoriteiten in Utrecht andere zorgen. Burgemeester Dijksma kondigde voor Kanaleneiland een avondklok af, om de steeds massalere betogingen voor talent-rechtvaardigheid te beteugelen. Aanhangers van dit gedachtegoed beschouwden Nelleke’s woning aan de Marco Pololaan als epicentrum van de revolutie. Spandoeken met teksten als ‘Wel zo fair, iedereen een ster’ droegen ze met zich mee.

Toen werd het 13 mei, een stralende lentedag. ‘s Ochtends draaiden radiostations Madonna-hits uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. “Geweldige tracks natuurlijk, maar wat zijn we blij dat ze vanavond door een heel gewoon meisje uit Spijkenisse in een bomvolle Johan Cruijff Arena worden gezongen”, zalfde een Q-music-presentator. “Hier begint een nieuw tijdperk”, duidde de progressieve popprofessor op een andere zender.

Qua opbouw van het twee uur durende concert leunde Nelleke erg op de ‘Confessions tour’ uit 2006. Net als Madonna kwam ze, gehuld in strakke paardrijkleding, tevoorschijn uit een levensgrote discobal op het podium. Slaand met een zweep op de grond playbackte ze het openingsnummer ‘I feel love’ van Donna Summer. Uitputtend en saai bleek het leven als popster. Om de optredens fysiek te kunnen volbrengen, lag Nelleke iedere avond voor negen uur op bed. Spannende liefdesavonturen met andere beroemde mensen zaten er voorlopig niet in. Stiekem fantaseerde ze over een affaire met de twintig jaar jongere graaf Claus-Casimir, zoon van prins Constantijn en prinses Laurentien. Zoiets zou enorm veel stof doen opwaaien en haar een mythisch imago bezorgen.

Andy Warhol zat er met zijn lullige fifteen minutes of fame dus behoorlijk naast in de jaren zestig. Dankzij radicaal gelijkheidsdenken maakte iedereen ruim een halve eeuw later aanspraak op blijvende roem. Steeds grimmiger trekken kreeg de beweging. Tegen het einde van 2025 vonden de eerste rituele cd- en dvd-verbrandingen plaats. Werk van iconen als Tom Cruise en Barbra Streisand moest het daarbij ontgelden. Ronduit bedreigend werd het in de daaropvolgende zomer, toen het ‘Everybody Famous Front’ aanslagen pleegde op muziek- en filmsterren uit de oude tijd. Gelukkig vielen er geen dodelijke slachtoffers, maar de cast van de populaire jaren negentig-comedyserie Friends zat maandenlang ondergedoken.

Tegenwoordig kunnen we ons niet meer voorstellen dat artiesten echt talent hebben. Volgens wijlen mijn grootvader, die omstreeks 2030 de laatste ambachtelijke bakkers uit het straatbeeld zag verdwijnen, was het vergelijkbaar met fabrieksbrood. Naarmate generaties opgroeiden zonder de oorspronkelijke smaak van brood, verviel de behoefte eraan. Vandaar dat Madonna-hits vandaag de dag slechts populariteit genieten in Nelleke Pan-uitvoeringen. Tien miljoen aan royalties krijgt zij jaarlijks bijgeschreven voor haar vertolkingen. Een prachtig succesverhaal.