Buch Agterberg, de kapper van de Lauwerecht overleden

Heel veel Utrechters zijn door hem geknipt: Buch Agterberg uit de Lauwerecht. Hij overleed afgelopen week na een lang ziekbed. Hij werd 80 jaar.

Agterberg sloot zijn kapperszaak in 2016 en verhuisde kort daarna met zijn vrouw Ellie naar een appartementencomplex in de wijk Tuindorp. Dat was na bijna een levenlang in de Lauwerecht te hebben gewoond en gewerkt en waar hij ook bekend was als een van de vrijwilligers die de Jan van Lingtuin onderhielden. Voor dat werk kreeg hij van de gemeente als blijk van dank de Gouden Domtoren.

In 2011 had Jan Jansen een interview met Agterberg:
  

Kapper Buch Agterberg, de vechter voor de Lauwerecht

Buch Agterberg is de zesde generatie Agterberg in het kappersvak. Ook de zesde op rij die Buch heet (van Buchardus). Zijn familie is sinds 1830 geworteld in de Lauwerecht en directe omgeving. Buch is 67 en heeft zich ruim veertig jaar ingezet voor het behoud van de buurt.

Interview door Jan Jansen

Hij kent nog de meeste namen van winkeliers uit de zestiger jaren in de Lauwerecht. De straat met toen vijf slagers, drie sigarenzaken, de Beenzwartfabriek, een klompenmaker, bakkerij  de Lubro en de Raad, groentewinkels, een timmerwinkel en nog veel meer. “Vaak kleine huisjes met grote gezinnen waarbij vader graag een borreltje lustte.”

Agterberg vertelt: “De winkel ‘Scheren en Haarsnijden’ van mijn opa en oma was aan de Anthoniedijk op de hoek van de Vinkenkade. Opa was barbier, aanspreker en verzekeringsagent. Het pand staat er nog. Overdag viel er weinig te knippen omdat mensen lange werkdagen hadden. Daarom ging hij, als er iemand was overleden, als officiële aanspreker door de straten om dat te vertellen. Van hun zestien kinderen zijn er drie het kappersvak ingegaan. Hun oudste zoon is een begrafenisonderneming begonnen. Uitvaartverzorging Agterberg bestaat nu 110 jaar.”

Nadat hij vanaf zijn 14e het kappersvak geleerd had bij kapper Schenk in de Koetsveldstraat begon Buch in 1964 bij zijn vader in de zaak op adres Lauwerecht 4. “Er was een goede klandizie omdat de Lauwerecht de doorgangsstraat was voor boeren van buiten de stad naar het centrum. Mijn vader ging ’s avonds ook vaak de polder in naar boerderijen om mensen thuis te knippen. Daar kreeg hij ook wel eten mee voor ons gezin. Het was vaak een soort ruilhandel.”

Als zijn vader 65 wordt neemt Buch de zaak in 1971 over. Zijn vader blijft bij hem als kapper actief tot zijn dood. “Op zijn 74^e fietste hij langs alle voor hem belangrijke plekken en viel aan het eind dood van zijn fiets. Stierf als een gelukkig mens in het harnas. Ik werk nu ook nog steeds en heb altijd prettig contact met mijn klanten. Soms knip ik ook wel gratis een zwerver. Die ziet er een stuk beter uit na zo’n knipbeurt. Mensen blijven een kapper vaak lang trouw. Veel klanten die niet meer in Utrecht wonen komen nog steeds. Ook Anton Geesink was hier tot zijn dood vaste klant.”

Buch Agterberg heeft zich permanent ingezet voor de buurt. In de jaren ’60 veranderde het karakter van de Lauwerecht snel. Er zijn ingrijpende gemeentelijke verkeersplannen voor de noordelijke oude stad. “Door de grote onzekerheid vertrokken veel mensen. Huizen kwamen leeg te staan en werden dichtgetimmerd. Winkels verdwenen en de buurt begon te verpauperen.”

In 1970 wordt door verontruste bewoners een buurtcomité opgericht om het verval tegen te gaan. “We zijn begonnen om op een lege plek, ontstaan door de sloop van een aantal huizen, een tuin aan te leggen. Kruidenier Jan van Ling, die een winkel tegenover het braakliggende terrein had, maakte een  tuinontwerp. Die hebben we zelf aangelegd, bekostigd en tot de dag van vandaag zelf onderhouden. Na de dood van Jan van Ling  hebben we de tuin als eerbetoon ‘Jan van Lingtuin’ genoemd. Verder hebben we in die tijd krakers gevraagd leegstaande huizen in de Lauwerecht te betrekken en ze op te knappen. Krakers moesten wel zorgen voor een nette uitstraling. Het werd door de buurt niet geaccepteerd dat er smerige gordijnen of posters voor de ramen hingen.”

Door de krachtige inzet van het comité voor het behoud van hun buurt gaat het gemeentebestuur om. Er wordt afgestapt van de ingrijpende verkeersmaatregelen die de buurt bedreigen. “Omdat er nu zekerheid kwam over het voortbestaan waren het vooral jongeren die de huizen kochten en opknapten. De Lauwerecht is nu een echte yuppenbuurt geworden.”

Volgens Agterberg zijn er nu nog maar drie zaken over die drie generaties lang voortbestaan. “Naast mijn kapperszaak zijn dat smederij Van der Horst en fietsenwinkel Huijzen.”

De Lauwerecht is nu een heel goed geconserveerd karakteristiek stuk middeleeuwse voorstad van Utrecht. Buch Agterberg kijkt met groot genoegen naar het resultaat. Hij zegt: “Ik gloei van trots als ik zie dat mensen foto’s van de Lauwerecht en van de Jan van Lingtuin nemen. Zelf kan ik terugkijken op een prachtig leven. Ik heb een positieve levensinstelling en leef in een tijd van vooruitgang met een voor vrijwel iedereen steeds hoger welvaartsniveau. Ook al daarom ben ik blij een bijdrage te hebben mogen leveren aan het behoud van dit mooie historische stukje Utrecht.”