Vanwege het 34e Ned. Film Festival denk ik terug aan Huub Bals. Hij vervulde een legendarische en internationale rol in de filmwereld. Hij overleed plotseling in juli 1988 en werd een week later in New York gewaardeerd met een groots herdenkingsprogramma.

In het woon- werkverkeer kwam ik Huub Bals in de jaren zeventig van de vorige eeuw dikwijls tegen,  s ’morgens vroeg op het perron van CS. Huub ging naar zijn werk in Rotterdam en ik naar mijn werk in Amsterdam. Al wachtend op de trein hielden we geanimeerde gesprekken over film bij een koffiekarretje.

Huub Bals. Foto: IFFR

Huub  was een gemoedelijke figuur, flink van postuur, kwam vaderlijk over en grijnsde met een brede lach. Hij bleef tot aan zijn dood een echte Utrechter, geboren in Wijk C en woonde met zijn vrouw boven de vroegere Palace bioscoop op het Vredenburg.

Op het Boni (Bonifatiuslyceum) organiseerde hij al jazzconcerten en later was hij de grote animator van de Utrechtse Cinemanifestatie, een tweejaarlijks filmfestival, dat uitgroeide tot het Internationale Film Festival Rotterdam (IFFR).

Namens de gemeente Utrecht had ik als jonge ambtenaar de opdracht de gemeentediensten te coördineren en te zorgen voor onder meer de verlichting van de bruggen op de Oudegracht en voor het plaatsen van de vlaggenstokken nabij de bioscopen Camera en Studio. Huub leverde mij gastvrij gratis kaartjes.

De gemeente bezuinigde steeds meer op de Cinemanifestatie, maar de vlaggetjes op de bussen bleven. Als publiciteitsman en organisator van de Cinemanifestatie signaleerde Huub Bals de internationale filmontwikkelingen. Deels deed hij dat in opdracht en in moeizame samenwerking met het financieel management van bioscooponderneming Wolff.  

In 1966, 1968 en1970 was de Cinemanifestatie een erg gezellig Utrechts filmfeest in de kelder van de Cinecave onder Camera en Studio met aan de muren portretten van fimprominenten, getekend door Arne Zuidhoek.

Er waren ook de meer serieuze publieksdiscussies in de Raadskelder, rechts onder het stadhuis. De debatten duurden tot na middernacht. De gezelligheid in Cinecave duurde tot zeker drie uur.

Er was een uniek en levendig filmklimaat met acteurs, jonge onbekende filmregisseurs en met de filmrecensenten. De Utrechtse filmgekken waren belangstellend genoeg, gevoed met de alternatieve programmering van de Utrechtse Filmliga. (Er waren geen filmhuizen). Te snel werd de Cinemanifestatie in 1972/73 verplaatst naar Rotterdam en ging het IFFR daar van start.

Toentertijd  waren er natuurlijk genoeg protestbewegingen tijdens de Cinemanifestaties onder meer tegen de vercommercialisering van de films. Het jongerensentrum ‘Kasieno’ op het Paardenveld organiseerde daarom op een avond alternatieve undergroundfilms. Er was ook een heftig protest van Dolle Mina ’s uit Amsterdam tegen een Missverkiezing. Zij beschouwden die verkiezing in de Dietsche op het Oudkerkhof als een ‘soort veemarkt’. De Miss-winnares zou mogen spelen in een film van Pim de la Parra en Wim Verstappen!

Ik had veel bewondering voor Huub Bals en zoals een filmrecensent (Pieter van Lierop) zei waren het de vlegeljaren van Huub Bals. Hij was brutaal in het programmeren en in het uitnodigen van beroemde gasten. Ik herinner mij Pier Paolo Pasolini (regisseur van Edipo Re en Porcile), Agnes Varda, Anna Karina en Jacques Rivette. De internationale Loreleiexpress naar Hoek van Holland moest zelfs stoppen langs het eerste perron van CS om prominenten te laten uitstappen. Kortom het was een leuke sfeer rondom deze internationale  filmdagen.

Boudewijn Oremus