Romeinse ballistapijl is wereldvondst

Brede glimlachen bij de Utrechtse archeologen Nils Kerkhoven en Erik Graafstal. Woensdag presenteerden ze in Castellum Hoge Woerd met opvallende trots de bijzondere vondsten uit de Romeinse tijd. Het gaat om kruiken, diverse gespen, ringen, munten en kledingspelden. Maar heel bijzonder zijn een visfuik van wilgentenen die intact is gebleven, twee stellen paardentuig en een complete zogeheten ballistapijl. Deze geschutspijl is nog de enige op de wereld.

De vondsten werden in 2019 al gedaan in de omgeving van de Kuindersboslaan en zijn na conservering en restauratie sinds kort weer terug in Utrecht. Het publiek kan de vondsten zien op zaterdag 11 september tijdens Monumentendag in Hoge Woerd.

De Kuinderboslaan ligt schuin tegenover het voormalige castellum Hoge Woerd dat tussen jaar 40 en 400 op deze plek in Leidsche Rijn stond. Het is nu niet voor te stellen maar de vindlocatie was aan de overkant van een meer dan 100 meter brede rivier die langs het castellum stroomde. In de kleibodem van deze voormalige Rijnloop werden de vondsten gedaan. Waarschijnlijk gaat het bij de kruiken en ringen om persoonlijke offers waarmee de eigenaren steun van goden zochten.

Met name de vondst van de 51 centimeter lange ballistapijl emotioneerde de archeologen. Nils Kerkhoven die het voorwerp in de klei ontdekte sprak over zijn meest bijzondere vondst ooit en volgens Erik Graafstal is het exemplaar de enige intact gevonden Romeinse pijl ter wereld. Een soortgelijke pijl die ooit in Syrie was gevonden kan niet tippen aan dit exemplaar.

Ook de twee stellen paardentuig krijgen in de ogen van de archeologen een tien want ze bieden inzicht op de wijze waarop de Romeinse militiaren dit voor hun paarden gebruikten. Voorheen was dit nog een raadsel. Omdat het om waardevol materiaal ging denken de archeologen dat ook dit paardentuig geofferd is geweest in het water van de Rijn.

Dat in een van de gevonden kruiken Pompejaanse vissaus heeft gezeten (dat blijkt uit een inscriptie) laat volgens Graafstal nog eens zien hoe verbonden deze uithoek van het Romeinse rijk was met andere locaties zoals dus Pompeii dat in het jaar 79 werd vernietigd bij een uitbraak van de vulkaan Vesuvius.