Omstreden woningbouw langs Haarrijnseplas

Louis Engelman – Een omstreden plan. Dat kan zeker worden gezegd van het voornemen van het Utrechtse college om 700 woningen te bouwen langs de noordwestkant van de Haarrijnseplas.

Een buurtcomité verzet zich er hevig tegen en noemt het ‘een slecht doordacht plan’. Het krijgt daarbij de steun van enkele honderden bewoners van Vleuten en Haarzuilens die een burgerpetitie ondertekenden waarin wordt gewezen op de aantasting van de natuur in dit gebied. Aanstaande donderdag moet een nog verdeelde gemeenteraad er een besluit over nemen.

De Haarrijnseplas ontstond begin deze eeuw nadat in de polders 13 miljoen kubieke meter zand werd gewonnen voor het ophogen van de grond in de te bouwen Vinex-wijk Leidsche Rijn. De Maarssenseweg snijdt de plas in twee delen. Het oostelijke deel heeft zich ontwikkeld tot een recreatiegebied met strand en horeca.
De westelijke plas kreeg steeds meer het karakter van een natuurgebied, hoewel het oorspronkelijke bestemmingsplan van een bedrijvenlocatie uitging. Pas later werd er gekozen voor woningbouw. Het buurtcomité vreest echter dat de bouw van 700 woningen aan de natuurlijke uitstraling een einde zal maken.

In een brief aan de gemeenteraad van begin oktober noemt het comité daarom het uit 2007 daterende plan verouderd en niet meer afgestemd op de latere ontwikkelingen rondom de plassen. Met name de 25 steigerwoningen zullen, aldus de bezwaarmakers, beeldbepalend worden ten koste van de landschappelijke kwaliteit en de verbindingsroute tussen stad en ommeland. Ook wordt de kans om via Het Lint een fietsverbinding te maken met het Groene Hart erdoor onmogelijk gemaakt.

In het door het college goedgekeurde bestemmingsplan ‘Woningbouw Haarrijn en Haarrijnseplas’ is ruimte voor maximaal 700 energiezuinige woningen. Daarvan worden er 19% gebouwd in de sociale huur, 15% middenhuur, 35% betaalbare koop en 31% dure koopcategorie. Er komt ook een Utrechts KindCentrum (UKC), een kinderdagverblijf en 1250 m2 horeca. Op de plas zal een drijvend zonne-energiepark worden aangelegd, waarmee Haarrijn energieneutraal kan worden gemaakt.

Het buurtcomité is op zichzelf niet tegen woningbouw in het gebied. Wel vindt het de omvang te groot en het aantal sociale woningen (19%) in het plan erg laag. Het vraagt de raad dit uit te breiden naar 40% zoals recent werd overeengekomen in het coalitieakkoord. Verschillende fracties in de raad voelen hier wel voor, maar wethouder Eelco Eerenberg (D66) liet vorige maand al weten aan het huidige plan te willen vasthouden. Het schrappen van de watervilla’s kost de gemeente volgens hem 10 miljoen euro en de inpassing van meer sociale huurwoningen zou een tijdverlies van minstens een jaar opleveren.

Het grootste deel van de gronden waarop straks gebouwd zal gaan worden is in handen van de gemeente Utrecht. Maar er is ook een perceel van ruim vier hectare in particulier bezit.
Oorspronkelijk was dit terrein eigendom van Thierry F.E.H. baron Van Zuylen van Neijevelt van de Haar. Maar deze besloot dit op 8 april 2004 voor 1,35 miljoen euro te verkopen aan Ballast Nedam Bouw NV in Nieuwegein.
Opmerkelijk is – zo blijkt uit de notariële akte – dat de baron hiervoor de hulp inriep van de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten. Deze trad voor hem als gevolmachtigde op om bij de notaris de deal met het bouwbedrijf te sluiten.

In 2016 deed Ballast Nedam de grond weer van de hand. Voor bijna 2 miljoen euro werd het perceel overgedaan aan twee kopers, te weten Vario Ontwikkeling bv in Culemborg en Looye Projecten bv uit Woerden, die weer een kleindochter is van de Stichting Administratiekantoor Diem op hetzelfde adres als Vario in Culemborg.

Nog onbekend is wie er in plan Haarrijn de projectontwikkelaars en bouwers worden. Een woordvoerder van wethouder Eerenberg legt uit dat de bouwkavels pas worden aanbesteed door middel van tenders bij bouwbedrijven als de gemeenteraad het bestemmingsplan heeft goedgekeurd. Dat geldt in elk geval voor de gronden die in handen zijn van de gemeente Utrecht.

Voor het ene perceel waarvan Looye Projecten en Vario Ontwikkeling eigenaar zijn, is met hen een ‘samenwerkingsovereenkomst’ gesloten. Volgens de voorlichter is er geregeld dat zij het zogenaamde Strandblok (bouwveld 11.1), dat aan de oostzijde van de Maarssenseweg ligt, mogen ontwikkelen in ruil voor het inleveren van de bij hen in eigendom zijnde grond.