Met je rolstoel tussen wal en schip

Twee maanden lang al zit Annemarie Kol met een rolstoel met defecten: kortsluiting in de bedrading zorgt ervoor dat de vonken soms uit de wielen slaan, de kuitplaten zijn eraf en de verlichting werkt niet. Ook de vering van de rolstoel heeft z’n langste tijd gehad. Tijd voor reparatie, zou je zeggen, maar nee, want zegt Kol:
“Als er problemen zijn met mijn rolstoel, moet ik mijn leverancier Jeremiasse bellen, maar die doet er nu alweer weken over voordat er iets gebeurt.”

Door Zita Eijzenbach - Voor haar rolstoel mag Kol een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Voorheen ging dat rechtstreeks bij de gemeente Utrecht, maar die heeft de rolstoelen uitbesteed aan zorgaanbieder Jeremiasse. Voor iedere WMO-rolstoel krijgt de organisatie 274 euro per maand, waar het onderhoud, maar ook de aanschaf van een nieuwe rolstoel van moet worden betaald. “Het bedrag staat garant voor de huur van de rolstoel en alle zaken die met deze voorziening gemoeid zijn,” zegt een woordvoerder van de gemeente. “Belangrijk is dat de klant er veilig op kan rijden en dat is de taak van de zorgverlener.”

Dat laatste vindt Kol “Een gevalletje ‘de slager keurt zijn eigen vlees’,” vertelt Kol (1984). Ze heeft inmiddels de ervaring dat de reparatie van haar rolstoel steeds op zich laat wachten, waardoor ze langdurig aan huis gekluisterd is.

Kol lijdt aan ‘gegeneraliseerde dystonie’, een neurologische aandoening waarbij ‘iets’ misgaat tussen de spieren en de hersenen. “Soms heb ik goede periodes van dagen, weken en soms maanden waarin ik kan lopen. Soms zijn er slechte periodes waarin ik mijn rolstoel nodig heb.”

In 2008 krijgt Kol van de gemeente een indicatie voor een elektrische rolstoel van het merk Balder; kosten tussen de 15.000 en 20.000 euro en goed voor gemiddeld zo’n zes jaar gebruik. Niet gek dus dat de Balder, ondanks dat hij altijd goed is bevallen, intussen gebreken vertoont. Volgens Kol is ‘het oude beestje’ met een flinke onderhoudsbeurt misschien weer op te lappen, maar of hij nog heel lang meegaat, betwijfelt ze.

Door de voortdurende gebreken is veilig rijden - zoals de gemeente Utrecht het uitlegt - er sindsdien niet meer bij. Als vorig jaar de accu’s steeds sneller leeg raken en langzamer opladen, neemt Kol contact op met Jeremiasse, die verantwoordelijk is voor de reparatie. Kol: “Na anderhalve week werd er een leenvoorziening geleverd. Een elektrische rolstoel, maar een prehistorisch model en geenszins in de buurt komend van de Balder die in mijn indicatie staat. Maar hij reed en daar ging het uiteindelijk om.”

Drie weken na het eerste contact worden de accu’s vervangen en levert Kol de leenvoorziening weer in bij Jeremiasse. Als er deze zomer weer nieuwe gebreken optreden, trekt ze weer aan de bel. Het lijstje is lang: een voorlamp is stuk, de kuitplaten raken een voor een los en vallen eraf en er ontstaat kortsluiting in de stoel. Ook als de stoel niet is ingeschakeld, branden er diverse lampjes, waardoor de accu’s leeglopen. Als de stoel wel is ingeschakeld, komen er vonken onder het voorwiel vandaan.

“In de zomer was de kapotte verlichting niet echt een probleem omdat het toch langer licht was. Toen de dagen korter werden en de kuitplaten er beide af waren, ben ik toch maar gaan bellen, want nu moest ik de spieren in mijn benen aanspannen om ze op de voetplaat te houden. Best pijnlijk, maar bovenal heel oncomfortabel om met mijn benen tegen de koude metalen plaat te zitten.”

“’s Avonds op pad gaan om de honden uit te laten, zonder licht, is gewoon te gevaarlijk. Ik kan nu amper zelf zien waar ik rij, maar ook voor andere weggebruikers ben ik praktisch onzichtbaar.”

Jeremiasse zegt tegen Kol de juiste onderdelen niet op voorraad te hebben. “De monteur zou foto’s maken en het kantoor opdracht geven de onderdelen te bestellen, maar bij de eerste drie à vier telefoongesprekken, geeft de telefoniste aan dat er nog helemaal geen foto’s in het systeem staan.”

Week na week geeft Jeremiasse aan dat de bestelling nog niet is doorgevoerd, maar dat het bedrijf ‘er wel mee bezig is’. Als Jeremiasse Kol vertelt dat de bestelling geplaatst is, geven ze vervolgens aan dat ze niet weten hoe lang de levertijd zal zijn. Kol wordt beloofd dat ze teruggebeld wordt, maar bericht blijft uit.

Voordat de onderdelen binnen zijn, is het acht weken verder. Kol snapt dat Jeremiasse niet happig is op de aanschaf van een nieuwe rolstoel; voor haar Balder ontvangt Jeremiasse pas een half jaar een vergoeding; bij elkaar een kleine 1700 euro. “Een nieuwe rolstoel is niet wat ik per se hoef; ik wil vooral een werkende rolstoel. Wel vraag ik me af of het verstandig is om zo’n oude rolstoel nog op te lappen, maar ik ben geen expert, slechts de gebruiker.”

In een reactie zegt een woordvoerder van Jeremiasse dat zij de klachten van Kol altijd heel serieus heeft genomen. “Voor de lampen hebben we altijd direct een monteur langsgestuurd met een tijdelijke oplossing. Ik verzeker u dat mevrouw Kol niet rijdt met een gevaarlijke of kapotte voorziening.”

Jeremiasse zegt dan ook stellig dat het probleem niet bij hen ligt. “Wij hebben direct besteld, maar de leverancier heeft er zeven weken over gedaan. Dat ligt volledig buiten onze macht.”
 
Sander May van Leverancier Etac bevestigt dat de door Jeremiasse bestelde producten tijdelijk niet bij hen op voorraad waren. “Aangezien we ze niet hier in Alkmaar hadden, moesten de producten uit Noorwegen komen. Daar heeft eerst de bestelling en daarna het transport vertraging opgelopen. Ga er vanuit dat vijf weken voor onze rekening komen.”

Volgens Kol ligt het probleem bij de communicatie: “Ik begrijp dat er hier en daar wel wat mis kan gaan, maar het gebrek aan communicatie is echt het grootste probleem. De afgelopen maanden heb ik bijna dagelijks met Jeremiasse gebeld en zelfs met Etac contact opgenomen over de stand van zaken.”

Als Kol na twee maanden nog altijd geen werkende rolstoel heeft, neemt ze contact op met de gemeente. “Daar waren ze begripvol, maar gaven ook aan dat de verantwoordelijkheid bij de zorgverlener ligt. Mocht ik klachten hebben, dan kon ik een online klachtenformulier invullen of overstappen naar een andere zorgverlener. Overstappen met een ‘niet werkzame voorziening’ is echter niet mogelijk, werd me verteld.”

Als Nieuws030 aan de gemeente vraagt of het niet vreemd is dat mensen die rolstoelafhankelijk zijn, tot zeker acht weken zonder rolstoel kunnen blijven zitten, lijkt de woordvoerder niet onder de indruk. “De voorziening is niet van ons en dat maakt dat reparaties niet onze taak zijn.”

Dat het huurcontract dat de gemeente met de leveranciers afsloot, financiële beperkingen met zich meebrengt met als eventueel gevolg uitstel van reparaties, wuift de gemeente Utrecht weg. “Wij gaan er niet vanuit dat de leverancier er moedwillig te lang over doet. Als het te lang duurt voordat de zorgverlener reparaties uitvoert en de klant dat bij ons meldt, neemt iemand van ons contact op met de zorgverlener; meestal is het dan zo geregeld.” 

“Afgelopen week is er mailcontact met mevrouw Bosma van de WMO geweest, maar het heeft nog geen wonderen opgeleverd” zegt Kol. "Ik heb wel het idee dat ze er bovenop zit."
"Inmiddels heb ik wel wat van Jeremiasse gehoord. Vijf minuten nadat ze voor dit artikel benaderd zijn, kreeg ik een telefoontje dat de bestelde onderdelen binnen zijn. Maandag komt een monteur alle gebreken verhelpen. Wordt vervolgd!" lacht Kol.

"Nee, het is best wel een ernstige zaak dat er pas wat gebeurt na tig telefoontjes en twee maanden wachten. Ik ben niet op mijn mondje gevallen, maar blijkbaar gebeurt er pas iets als de media zich ermee gaan bemoeien. 
Ik wacht het volgende week even af; op zich ben ik best hoopvol, maar tegelijkertijd ook gematigd enthousiast.
Bovendien ben ik benieuwd hoe lang de reparatie van het volgende mankement dat zich aandient, verholpen is." 

Het is even stil, dan zegt Kol bedachtzaam: "Misschien is het een idee om dan de media direct in te schakelen; ik ben absoluut geen aandachttrekker, maar het blijkt tenslotte wel het gewenste effect te hebben."