Le Guess Who? maakt Utrecht internationale, spirituele muziek-oase

Door Dries van Dijk – Aards met heel veel spirituele stroming. Uit vele Europese landen kwam het publiek naar Utrecht om de muziek van festival Le Guess Who? te omarmen. Vlaams, Russisch, Spaans en Engels in alle toonaarden klonk rondom en op de voorstellingen in heel de stad. 

Van Jacobikerk, via alle zalen van TivoliVredenburg (TiVre) tot aan de Pastoefabriek. Mini Guess Who’s vonden plaats in de Breedstraatbuurt en Lombok, waar bijvoorbeeld Utrechtse koren op vrijdag zongen bij de ingang van de supermarkt naast de Moskee.

De term ‘Wereldmuziek’ kreeg in alle toonaarden gestalte. Was dit een ode aan of een erfenis van het wegbezuinigde wereldmuziekcentrum RASA? Hoe dan ook, zondagavond rond zessen droop de regen langs de ruiten, maar in de ‘Ashram’ van de Grote Zaal van TiVre genoot een kleurrijk publiek van de warme, devote zang, gebracht door in kleurige gewaden gestoken Saí Anantam Ashram Singers. Composities van de guru Alice Coltrane Turiyasangitanannda. Het koor uit LA zong in de Indiase traditie eerbiedige strofen in aanbidding van God.

Aan de andere eind van het wereldmuziekspectrum trad Linton Kwesi Johnson op. Een aardse poët, reggae-muzikant en strijder voor de rechten van de zwarte verdrukte bevolking uit de voormalige Engelse koloniën in de Cariben. Met grote betrokkenheid vertelde hij zijn verhaal rondom gedichten, gelezen in prachtig ritmische strofen. Een aangrijpende dichtbrief aan zijn moeder, waarin de onderdrukking haarscherp werd geschetst, gevolgd door de bewustwording van hun macht om in het Londen van de jaren tachtig het onrecht massaal aan te vechten. Achter me voeren 2 jongens een gesprek over de muzikale smaak van hun vaders. ‘Free jazz en metal, dat komt bij mijn vader niet over de boxen.’

Bij liefhebbers van subtiele persoonlijke liedjes is Mary Margaret O’Hara bekend door schrijnende en klankschone liedjes van haar enige elpee uit 1988. De Canadese vulde nu de Grote Zaal. Met celliste, multi-instrumentalist op slagwerk, gitaar en toetsen onderstreepte ze haar immer wonderlijke muziek met lichte stampen van haar wit gelaarsde voeten. Even wonderlijk is de rol van haar broer Marcus, die uit groene en rode kinderballonnen ritmische geluiden toverde. Zoals ooit Nederlandse volksmuziek gebruik maakte van de foekepot, bespeeld door wrijving met een stokje op een varkensblaas. O’Hara wisselde heftige improvisaties met stem en instrumenten af met eigenwijze versies van klassieke liederen als ‘Under the Boardwalk’ en ‘Over the Rainbow’.

Ook uit 1988 stamt elpee ‘Bush Lady’, waarin Alanis Obomsawin eigen composities en traditionele liederen van de Indiaanse stam Abenaki zingt. Met een klassiek ensemble en a-cappella zong ze het hele album in de Herz zaal, tot groot enthousiasme van het publiek, Al vanaf de 60-jaren viert deze grand lady de cultuur van inheemse bevolking als kruistocht voor de rechten van deze inheemse volken.

Sun Ra Arkestra zorgde voor feestelijke muziek in een feestelijke uitdossing in zaal Ronda. Op Latin-ritmes, grooving saxsolo’s en roffelende Afrikaanse trommels kwam één slagwerker opeens met salto’s over het podium gestuiterd. Prachtige uitdrukking van de aardse spirit, die de uiteenlopende artiesten van dit festival tot een muzikale veelkleurige eenheid smeedde. De ‘early bird’ tickets voor 2018 zijn deze maand al verkrijgbaar.