Jazz-talent Leo Horneman, zijn moeder, haar zwager en zijn vrouw

Door Jim Terlingen - Struikelsteenplaatsingen zijn sowieso de moeite waard, maar als er familieleden van de slachtoffers bij aanwezig zijn, gebeurt er vaak ook iets helends. Zo ook vanmiddag op de Van Swindenstraat in Utrecht.

Drie kleinkinderen van de twee personen aan de linkerkant op bovenstaande foto, Jeannetta Horneman-Leviticus (1873-1942) en Izaäk Philip Horneman (1868-1942), namen het initiatief tot de plechtigheid. Izaäk en Jeanetta hadden een slagerij op de Voorstraat. De drie zussen zijn kinderen van hun zoon die overleefde.

Elsbeth Horneman, een van de zussen, in haar toespraak:

De oorlog, de jodenvervolging en de genocide heeft bij overlevenden, nabestaanden en verdere generaties littekens achtergelaten. Uit overlevingsstrategie hebben veel overlevenden hun ervaringen ver weggestopt. Zo ook onze ouders. Dat gegeven maakte dat wij bewust en onbewust niet veel wisten.

Onze ouders stierven jong. Als volwassen zijn wij op zoek gegaan naar meer informatie, naar feiten en beelden. We zochten en speurden, dieper en dieper.

Familieleden vonden een zakagenda uit 1943 van de overlevende zoon, met aantekeningen die hij in gevangenschap in de kampen Vught en Westerbork maakte en ze gaven postuum een verhalenbundel uit van zijn hand ('Kaddisj - Joodse Verhalen').

De zoon, die vijf kinderen kreeg, was een volle neef van Leo Horneman (1911-1944), voor wie vandaag ook een struikelsteen werd geplaatst. Eliazer Izaäk (Leo) Horneman was een veelbelovende Utrechtse jazzmusicus.

De Utrechtse jazzkenner Marcel Bovy, die in 2015 ervoor zorgde dat er in onze stad twee optredens waren met werk van Leo Horneman, schreef een jaar later in tijdschrift Oud-Utrecht een artikel over hem. 

Daarvoor maakte hij gebruik van deze website die de dit jaar op 91-jarige leeftijd overleden Joop Cornelissen met toewijding maakte. Daarop staan ook scans van bijna alle arrangementen van Horneman.

Vandaag sprak Bovy op dit adres, net als in 2016 tijdens Open Joodse Huizen. Hij nam een van de arrangementen mee:

Op 22 april 1943 kwam Leo terecht in kamp Vught. Als musicus maakte hij daar deel uit van het kamporkest. 

Ook voor Leo's moeder, Saartje Horneman-Kaufman (1872-1943) werd een steentje geplaatst. Leo vierde haar 70e verjaardag in 1942 nog met een advertentie in de krant.

Leo's vader, Abraham Horneman, was voor de oorlog al overleden. Als telg van een slagersfamilie had hij een zaak op de Donkerstraat.

Een muzikale bijdrage kwam vandaag van Branko, een nazaat van de jongste generatie. Hij speelde op gitaar het instrumentale 'Lagrimas', van Francisco Tárrega. 

Tot slot van dit stuk nog iets wat kleindochter Elsbeth Horneman zei:

Alle informatie en performances zijn ons zeer dierbaar. Het heeft de familie dichterbij gebracht en heeft hen een gezicht gegeven. Het heeft ons verrijkt.

En dat was voor iedereen zichtbaar én voelbaar.
   

  
Reageren? terlingenschrijft@kpnmail.nl 
Zie: meer artikelen van mij over struikelsteenplaatsingen in Utrecht