De documentaire ‘De Vogelwachter, tijd bestaat niet, enkel tij’ van filmer Hans den Hartog uit Vleuten, is dinsdag (10 februari) 19.30 in verkorte versie te zien tijdens het programma Vroege Vogels op NPO 2.

De film draait om het werk van de vogelwachters van Staatsbosbeheer in het door Europa erkende natuurgebied De Boschplaat op Terschelling. De gehele film van 68 minuten wordt in een later stadium op NPO DOC uitgezonden.

-

Door Dries van Dijk - De camera op vogelooghoogte, een paar voeten in houten klompen hangen, twee belzen paardenkonten stappen steady door wegebbend water, in hetzelfde ritme stapt rechts een vogelwachter in laarzen. Het ritme in beeld is gezet, de beweging in het tij van water, land, zon, wind, vogels en mensen rolt. Zes uur op, zes uur af, elke dag een uur opschuivend. Vleutenaar Hans den Hartog is filmer en kadert dit leven op de Boschplaat aan de oostkant van Terschelling in een rolprent van ruim een uur. Tot 25 minuten geïntensiveerd in de uitzending van Vroege Vogels. 

De valkparkiet Teun in de huiskamer van Hans in De Tol keert de documentaire om: de halskraag, lippen en oren van de bezoeker worden beproefd. Zo proefde Hans met cameraoog en microfoon de vogels én het leven van de laatste professionele vogelwachters van de Boschplaat, met 4400 ha tegen het Amelander gat een derde deel van het Waddeneiland Terschelling.

Hij bracht zelf een week door, als vogelwachter bij de uiterste strandpaal 28. Dertig kilometer oost van de bewoonde wereld. Vrijwillige vogelaars hebben nu de taak van de professionals helemaal overgenomen. Hans: “Geraakt tijdens een excursie in 2012 door de verhalen van wachter Oene de Jong. Contact gezocht: ‘Het is een mooi plan, maar er is geen geld!’ ik wilde vrij filmen, zocht en vond subsidie via Vogelbescherming Nederland, Prins Bernhard Cultuurfonds, gemeente Terschelling en anderen. Bij 1/3 van de begroting gaf ik mezelf groen licht. Ik wilde de film maken, wilde het leven van de vogelwachters schetsen en zelf een week bij paal 28 alleen leven.” Een lach: “Het was allemachtig prachtig!”

Weerspiegelen

Vogelwachters bewaken het broedgebied tegen verstoring door toeristen, monitoren het vogelleven en zijn vooral gastheer tijdens excursies. Hans bezocht ook de wachters op de eenzame Rottumerplaat en Engelsmanplaat.

De gesprekken met de wachters weerspiegelen het leven in deze unieke natuurgebieden. Rust in de eeuwigdurende beweging van water, wind, zand, seizoenen, vogels en mensen. “Dit is een geheel, het gaat niet om de details, hoe belangrijk op zich. Je hoeft niet alles te weten om het geheel te ervaren, te genieten en rust te vinden. Het gebied blijft eeuwig in verandering.”, zo filosofeert wachter Oene.

In dat licht zijn veel veranderingen betrekkelijk, maar altijd boeiend. Al vanaf 1926, toen de eerste vogelwachters naar de Boschplaat trokken in een schaftkeet met een mud aardappelen, twee geiten voor de melk en vistuig voor vangst uit de Slenk. De documentaire toont: de Boschplaat zal in zijn dynamiek blijven boeien.