Groot onderhoud A'Rijnkanaal en Merwedekanaal

Door Louis Engelman - Rijkswaterstaat is bezig met grootscheeps onderhoud aan het Amsterdam-Rijnkanaal en het Merwedekanaal in Utrecht. De totale kosten worden geraamd op 36 miljoen euro. De werkzaamheden aan het Merwedekanaal lopen vooruit op de overdracht van het beheer aan de gemeente Utrecht. Deze maand zijn Rijkswaterstaat en Utrecht daarover besprekingen begonnen.

Het is de bedoeling dat de stad het toezicht op het Merwedekanaal binnen haar gemeentegrenzen overneemt, omdat dit geen onderdeel meer uitmaakt van het hoofdvaarwegennet. Naar verwachting zullen de onderhandelingen hierover een jaar of vijf in beslag nemen. Die termijn is nodig omdat de staat van onderhoud moet worden bepaald en er ook afspraken moeten worden gemaakt over bediening van sluizen en bruggen.

Elektrische bediening

Volgens Jitka IJsselstijn en Cécile Haffmans, beiden omgevingsmanager bij Rijkswaterstaat, is hun dienst vooruitlopend op de overdacht al in 2011 begonnen met de voorbereidingen op het groot onderhoud aan het kanaal. Daarbinnen vallen de aanpak van oevers en het herstel van sluizen en bruggen. Een deel ervan moet nog worden uitgevoerd. Zo zal de Muntbrug weer elektrisch bedienbaar worden gemaakt.

Op het traject tussen Amsterdam en Wijk bij Duurstede – in totaal 120 kilometer oever - bleken in beide kanalen de damwanden gedeeltelijk niet meer te voldoen. Sommigen daarvan zijn inmiddels 50 tot 70 jaar oud. Daarnaast wordt door de zwaardere scheepsmotoren op sommige plekken de bodem weggeslagen. Als de kuilen voor de damwanden te diep worden, worden deze instabiel.

Verspreid over de kanalen worden de oevers over een lengte van 23 kilometer aangepakt. Dat gebeurt door het aanbrengen van bodembescherming, nieuwe verankering, nieuwe damwanden of een combinatie van deze maatregelen. Het gehele project moet aan het eind van dit jaar zijn afgerond. De kosten bedragen circa 36 miljoen euro.

De herstelwerkzaamheden aan het Merwedekanaal vormen een onderdeel van het groot onderhoud aan het Amsterdam-Rijnkanaal. “Het stuk nabij de Keulsekade is daar uit praktische overwegingen bijgevoegd”, aldus IJsselstijn.

In het Merwedekanaal wordt momenteel hard gewerkt aan de beschoeiing ter hoogte van  het gebouw van Douwe Egberts. De aannemerscombinatie Ballast Nedam en De Klerk zal hiermee waarschijnlijk volgende maand klaar zijn.

Sluizen

Eerder al werden de 26-jaar oude houten deuren in de sluis bij de Groeneweg tegenover café Kanaalzicht vervangen. Ook de naastgelegen ijzeren sluis werd gerenoveerd. Hoewel de sluizen niet vaak worden geopend, is het volgens Cécile Haffmans toch de bedoeling dat de scheepvaart er ongehinderd doorgang kan houden. 

Later zullen in het kanaal ook de deuren van de Noordersluis (Utrecht) en de Zuidersluis (Nieuwegein) worden vernieuwd. Voorts wordt de kleine sluis bij Den Hommel, uitmondend op het Amsterdam-Rijnkanaal opgeknapt.

Naar verwachting zal de Muntbrug tussen half september en half november buiten gebruik worden gesteld. Een noodbrug moet het doorgaande fietsverkeer opvangen. Het staalwerk aan de Muntbrug moet worden geconserveerd. En de bediening van de brug – nu handmatig – zal weer elektrisch worden. Ook de ophaalbrug op de hoek van de Leidseweg en de Kanaalweg bij het Park Oog in Al zal worden gerenoveerd.

Rijkswaterstaat is voorts bezig de problemen op te lossen aan de walkant van het Merwedekanaal tussen het voormalige Muntmuseum en de Sowetobrug. Over een lengte van 600 meter bleek dat onder deze aanmeerkade grond uit de oever wegspoelde. Duikers constateerden dat er grote ruimtes waren ontstaan tussen de palen van de damwand. Cécile Haffmans: “Die plek is aangewezen voor twee woonboten, maar we zullen er toch eerst voor moeten zorgen dat het er veilig is.” De kosten voor dit stuk worden geraamd op één miljoen euro.