Einde oorlog uitgebreid herdacht en gevierd in Utrecht

Het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 wordt in dit jubileumjaar in Utrecht uitgebreid gevierd en herdacht. Tussen 2 en 7 mei zijn er tientallen activiteiten met als grote uitschieters een speciale Culturele Zondag op 3 mei en het Bevrijdingsfestival op dinsdag 5 mei.

Diverse Utrechtse organisaties presenteerden dinsdag hun plannen in het Stadhuis. Natuurlijk zijn er de reguliere herdenkingen: op 2 mei op Fort de Bilt en op 4 mei in de diverse wijken. Maar daarnaast zal burgemeester Jan van Zanen omdat het een jubileumjaar is op 4 mei ook allerlei andere herdenkinsgmonumenten bezoeken zoals die op de Joodse Begraafplaats aan de Jagerskade.

Culturele Zondag 3 mei

De organisatie Culturele Zondag onthulde dat er een groot evenement komt op zondag 3 mei op de Maliebaan. De aanleiding is dat journalist Ad van Liempt een boek heeft geschreven over de straat waar volgens hem tijdens de oorlog de kerk, het verzet, de SS en de NSB op één strekkende kilometer te vinden waren.

De theatergroep Aluin is gevraagd bij al die locaties aan de Maliebaan monologen te presenteren die herinneren aan dat oorlogsverleden. Later zijn deze ook te horen bij Theater Kikker (4 mei) en op het Bevrijdingsfestival (5 mei).

Verder worden op 3 mei tientallen huizen en gebouwen opengesteld waar tijdens de oorlog joden woonden en/of werkten. Bijzonder worden ook de muziekvoorstellingen onder de titel 'Zwarte Avonden' die plaats gaan vinden op plekken waar tussen 1940 en 1945 clandestiene optredens (met onder meer Joodse muziek) plaatsvonden. De locaties zijn nog niet bekendgemaakt.

Muziek komt er ook van het muziekcollectief Knalland dat gevraagd is oorlogsverhalen om te zetten in liederen. Die presenteren ze op locaties waar die verhalen plaatsvonden zoals Kindjeshaven aan de Prins Hendriklaan 4 waar tijdens de oorlog 150 Joodse kinderen onderdak vonden.

De actieve Van Liempt maakt ook een fotoboek over het dagelijkse leven tijdens de oorlog in Utrecht. Een aantal van die foto's zullen te zien zijn op het Domplein.

Tijdens de Culturele Zondag zijn er nog talloze andere activiteiten van dichters en zijn er gidswandelingen en lezingen.

Nog in de pen zitten activiteiten zoals een optocht met oude legervoertuigen. Er ligt een aanbod van een groep 'Zonen van de Bevrijders' uit Engeland en Canada die daar invulling aan willen geven. Met het Utrechts Comité 4 mei-Herdenking wordt dit verder uitgewerkt.

Duidelijk is wel dat De stichting Joods Monument ervoor zorgt dat in het voormalige atelier van Pieter 'd Hont aan de Schalkwijkstraat een ontwerp te zien is van het monument dat later dit jaar onthuld gaat worden vlakbij het Spoorweg Museum. Het monument herinnert aan alle Utrechtse Joden die via het Maliebaanstation naar Westerbork en andere strafkampen werden gebracht en nooit terugkeerden. 

4 mei Herdenking Domplein

De Utrechtse Eefje de Visser doet op maandagavond 4 mei in de Domkerk het Herdenkingsconcert waar ze onder meer gaat samenwerken met het orkest van Utrecht. Dit optreden wordt een dag later de opening van het Bevrijdingsfestival in Transwijk.

De Dodenherdenking op het Domplein onder leiding van het Utrechts Comité 4 mei-Herdenking werkt er aan om de toespraak van de burgemeester ook via beeldschermen en nog meer geluidsboxen te verspreiden. De toenemende belangstelling voor de herdenking maakt dat volgens voorzitter Jesper Rijpma noodzakelijk.

5 mei Bevrijdingsfestival

Het Bevrijdingsfestival in Transwijk wordt weer een groots muziekevenement, maar ook is er veel aandacht voor 'de vrijheid' door middel van informatie, discussies en kleinere theateroptredens. De singer/songwriter Dotan sluit als ambassadeur van de vrijheid de jubileumeditie af. Voor het Bevrijdingsfestival is het dubbel feest omdat de festivals 25 jaar geleden voor het eerst van start gingen.

Vooraf aan 5 mei verzorgt de organisatie ook diverse Vrijheidscolleges op diverse locaties in Utrecht, ook hier is journalist Ad van Liempt van de partij.

Podium Oost

Ook de culturele organisatie in Utrecht-oost: Podium oost is van alles van plan tussen 2 en 7 mei, het wordt voor hen zelfs een themaweek met herdenking maar ook viering. Aan het programma wordt nog gewerkt, maar het wordt volgens een woordvoerder 'spectaculair. Via een folder worden de bewoners in de wijk dit voorjaar op de hoogte gebracht. 

Polar Bears

De herdenkings- en bevrijdingsactiviteiten worden op 7 mei afgesloten met een bijeenkomst rond het monument van de Polar Bears aan de Biltstraat. Hoe dat vorm krijgt is ook voor het Utrechts Comité 4 mei-Herdenking nog onbekend.