Doelpuntenmachine Frans Geurtsen overleden

Door Ton de Ruiter - In zijn woonplaats Alkmaar is zaterdag Frans Geurtsen overleden. De geboren Utrechter begon zijn loopbaan bij Velox en verkaste later naar DWS. Met die club werd hij in 1964 landskampioen. In de seizoenen 1963/'64 en 1964/'65 was hij topscorer van de Eredivisie. Geurtsen is 73 jaar geworden.

De doelpuntenmachine van Velox

De 17-jarige Frans Geurtsen probeert op het veld van Elinkwijk gratis binnen te komen. ,,Ik had geen geld voor een kaartje, dus moesten we naar binnen glippen. Ik viel van een betonnen paal, achteruit op het prikkeldraad. Ik moest twee maanden plat liggen voor ik weer naar buiten mocht.’’  

Drie jaar later speelt de 20-jarige aanvaller op het terrein aan de Amsterdamsestraatweg zijn beste wedstrijd in het shirt van Velox. ‘Achterhoede van Elinkwijk dol gespeeld door tandem Geurtsen – Morelisse, ’ meldt de krant 24 september 1962. Jan de Jongh zet Elinkwijk nog wel op voorsprong, maar nog voor de rust zorgen Morelisse en Hanegem (nog geen Van) voor 1-2, daarna brengt Frans Geurtsen de defensie van de blauw- witten tot wanhoop. 1-3 via een juweel van een doelpunt, 1-4 uit een sublieme vrije trap, 1-5 een intikkertje nadat Morelisse en Hanegem, excellerend in de tweede helft, elkaar beleefd de bal blijven toeschuiven. Ook de 3-7 is van Geurtsen nadat Jan de Jongh de score een iets draaglijker aanzien heeft gegeven.

De geweldige vorm van de aanvalsleider van Velox moet voor de Elinkwijk-verdedigers Charles Smits, Humphrey Mijnals en Job Gademans geen verrassing zijn. Gezamenlijk voetballen ze voor de Jaarbeursbeker in stadion Galgenwaard tegen het Berlijnse Tasmania. Het Utrechts elftal verrast de Duitsers, 3-2 winst. Frans Geurtsen maakt als rechtsbuiten – de spitspositie is voor Ton van der Linden - de eerste en derde treffer. Op de tribune kijkt een enthousiaste bondscoach Elek Schwartz toe. ,,Ik zie iets in die jongen. Hij was snel, had goede dribbels en benutte twee van de vijf mogelijkheden. In Kopenhagen benutte we er één van de tien……’’

In de Deense hoofdstad heeft het Nederlands elftal met 4-1 verloren. Voor de eerstvolgende interland wordt Frans Geurtsen uitgenodigd en is daarmee de eerste en laatste Velox -speler in de nationale selectie. Met doelman Pim Doesburg en de verdediger Jan Renders en Daan Schrijvers houdt Geurtsen in Antwerpen tegen België de bank warm. ,,Ik heb hem gekozen om aan de sfeer te wennen. Hij komt er wel.’’

De verkiezing van een speler uit de eerste divisie in de Nederlandse elftalclub is een zeldzaamheid. De keuze van een speler die een seizoen eerder nog in de tweede divisie voetbalt uniek. Daar maakt de doelpuntenmachine wel 40 goals in één seizoen. Zijn enige officiële interland speelt Geurtsen als topscorer van DWS op 25 oktober 1964 tegen Albanië. Ook dan knalt de schutter de bal onhoudbaar achter de Albanese keeper.

Frans Geurtsen meldt zich op 11-jarige leeftijd aan bij Velox, waar ook zijn broer Theo gaat voetballen. Zijn vader heeft geel -zwart bloed in de aderen, dus is de keuze logisch. In de junioren speelt hij in een ploeg met onder andere Ben Aarts, Teus Huygens, Joop Jochems, Kees Sluyk en Louis Lit. ,,Een pracht elftal, dat liep als een geoliede machine,’’ zegt hij in een interview februari in 1962.

Ook in de tweede divisie is hij een essentieel onderdeel van zo’n machine. Het kampioenschap wordt behaald met jongens die uit de eigen jeugd komen, er is geen aankoop bij. De eerste wedstrijd een divisie hoger – thuis tegen Roda JC – eindigt in 2-2, Willem van Hanegem debuteert. Het tweede duel wordt met 7-4 verloren van Enschedes Boys, in de derde wedstrijd lijdt de latere kampioen DWS met 3-0 zijn enige nederlaag in de competitie en daarna beleeft Elinkwijk de aangehaalde nachtmerrie: 3-7.

 ,,Het was zo’n team waarmee je voor de beker makkelijk van Ajax wint en de week erop met vijf goals verschil van RBC verliest,’’ vertelt trainer Daan van Beek later.  Zo gebeurt het in de laatste wedstrijd van het seizoen 1962-1963. RBC zegeviert in Roosendaal met 8-1. Willem van Hanegem wordt na een doodschop uit het veld gestuurd. Als de wissels zijn opgebruikt en Henk van Ledden geblesseerd raakt neemt Geurtsen zijn plaats in onder de lat.

Een seizoen later wordt de Utrechter met DWS kampioen van Nederland en topscorer met 27 doelpunten. Op 30-jarige leeftijd stopt hij met betaald voetbal. In 2002 wordt een scheurtje in de aorta hem bijna fataal. De ingreep leidt tot een gedeeltelijke amputatie van zijn rechtervoet. ,,Juist de poot waarvan ik zoveel plezier heb gehad en waarmee ik me letterlijk naar het Nederlands elftal schopte,’’ zegt hij met eenzelfde nuchterheid als waarmee hij voor Velox doelpunten aan de lopende band maakt.