Bieb Neude: indrukwekkend en fantastisch

Door Anka van Voorthuijsen -  Op vrijdag 13 maart krijgt Utrecht er een fantastische plek bij. Dan opent om 17.00 uur de bieb op de Neude (iedereen is vanaf dat tijdstip welkom) en dat wordt zonder twijfel een populaire hotspot.

Je kunt er gratis naar binnen, zeven dagen per week van ’s ochtends negen tot ’s avonds negen. Je kunt er boeken lezen en lenen, maar ook koffie drinken (bij café Meneer Potter met eigen ingang aan de Potterstraat), lekker eten, vergaderen, van cultuur genieten, studeren en vooral: je ogen uitkijken en rondlopen in een prachtig rijksmonument.

In 2011 sloot het hoofdpostkantoor dat hier sinds 1924 zat, en waarvoor het gebouw ooit werd ontworpen. De afgelopen jaren was het voormalige postkantoor héél af en toe open, maar vanaf vrijdag mag iedereen hier weer gewoon naar binnen. En waar je vroeger als bezoeker alleen maar in de hal mocht komen (die natuurlijk wel heel bijzonder is), mag je nu op alle verdiepingen rondlopen. Omdat de architecten (Rijnboutt-architecten) overal doorbraken hebben gemaakt en nieuwe ramen in het dak hebben geplaatst, biedt de nieuwe bieb bovendien verrassende panorama’s op de stad.

De architect van het oude postkantoor, Joseph Crouwel, werkte in zijn tijd samen met kunstenaars. In de hal zie je bijvoorbeeld de beelden van Hendrik Van den Eijnde: elk continent is vormgegeven als een figuur, met een bijbehorend dier erbij. Zo heeft Europa paarden hoofden, Australië kangoeroes en is het beeld van Afrika voorzien van kamelensculpturen.

Voor het ontwerp van de nieuwe bieb hebben hedendaagse kunstenaars nu weer nieuwe werken gemaakt. Jop Vissers Vorstenbosch maakte een prachtig lichtkunstwerk, dat als een soort eigentijds glas-in-loodraam in het trappenhuis te zien is.

Op meerdere verdiepingen hangen dunne metalen sculpturen aan lange metaaldraden; de verbeelding van het Fenicisch alfabet, de moeder van alle alfabetten volgens kunstenaar Jan Willem Deiman. Frank Halmans ontwierp voor de kinderafdeling een enorm houten boekenhuis met hangende boeken, en hij maakte ook een stevige sokkel voor het grote Nijntje-beeld, dat de bibliotheek al in bezit had.

Daan Paans plaatste foto’s en een beeld van een ‘lion man’ bij de afdeling reisboeken, geïnspireerd op de ruim 30.000 jaar oude sculptuur van een Löwenmensch die begin 20e eeuw in Zuid Duitsland werd gevonden. Op 9 april wordt er nog een laatste kunstwerk onthuld, van Maarten Baas.

Maar er is van alles te zien in de nieuwe bieb: je kunt er al fietsend je mobiel of je laptop opladen, er is een soort oud postkantoortje ingericht en op zolder hangen briefjes die uit de Tweede Wereldoorlog stammen, en waar op staat hoe de gasmaskers verdeeld zouden moeten worden.

Er lopen flinke roltrappen door het gebouw en er zijn liften, dus bijna alle plekken zijn toegankelijk voor iedereen. Het oorspronkelijke gebouw is als het ware helemaal ‘open’ gemaakt. En er is een flink stuk nieuwbouw aan toegevoegd, aan de kant van de Oudegracht. Aan wat vroeger de saaie achterkant was van het postkantoor (met alleen een expeditie-ingang), heeft Rijnboutt-architecten een nieuw volume toegevoegd: daar zit nu bijvoorbeeld al de winkel van Bever op de begane grond, en boven bevindt zich het nieuwe auditorium van de bibliotheek: 190 stoelen en prachtig uitzicht over de Oudegracht.

Directeur Ton van Vlimmeren leidde deze week een groep journalisten in de nieuwe bieb rond, en is duidelijk enorm tevreden met het resultaat. Het ledenaantal van de Utrechtse bibliotheek groeit bovendien, en het aantal bezoekers zal ongetwijfeld ook flink toenemen door deze nieuwe behuizing.

Er zullen op jaarbasis zo’n 3000 activiteiten plaats gaan vinden in de bieb op de Neude, variërend van voorleesmiddagen tot filmvertoningen, cursussen digitaal burgerschap, workshops en taallessen. Er komen ook -tegen betaling- rondleidingen door het gebouw voor bezoekers.

Utrecht krijgt er een enorm indrukwekkende nieuwe publieke plek bij: de mooiste hal van Utrecht, die vroeger een eindstation was voor gewone burgers, is vanaf vrijdag het beginpunt van een superbibliotheek waar iedereen welkom is.

Hieronder fotoverslag door Rob van der Lingen (klik op de foto's voor grotere weergave)