Beeld voor Noppie Koch: 'op weg naar de finish'

Door Ton van den Berg - "Het is alsof Nop Koch op zijn motor zo door de bocht komt aanzetten", zegt de siersmid Rein Tupker. Een grote plaat ijzer ging hij met een snijbrander te lijf en vereeuwigde zo de legendarische Utrechtse gangmaker die in de vorige eeuw diverse wielrenners naar het wereldkampioenschap stayeren loodste.

Op vrijdag 10 april wordt het ijzeren kunstwerk onthuld in bijzijn van Ann Koch, de weduwe van Noppie die in 2010 overleed. Het krijgt een plek vlakbij stadion Galgenwaard waar Koch, toen het stadion nog over een wielerbaan beschikte, vele keren zijn rondjes reed als wielrenner en later als gangmaker op de motor.

"Normaal ben ik van het smeden", zegt Tupker als reactie op de snijbrander. het vuur brandt in zijn smederij in Soest waar, met zes medewerkers, vooral sierlijke hekwerken en balustrades, maar ook stoelen, zonnewijzers, fonteinen, kaarsenstandaards en kunstwerken van ijzer, brons en aluminium worden gemaakt. "Het is ambachtelijk werk. We werken nog zoals ze ook zelfs 300 jaar geleden al deden, en we ontwerpen alles zelf."

Tupker noemt zichzelf geen kunstenaar maar een ontwerper en hij vindt er veel plezier in om het zoveel mogelijk gewoon met z'n handen te doen. "Kijk, hier heb ik een krijtje en dat heb ik gebruikt om de voorstelling van Nop Koch op het ijzer uit te tekenen. Daar is geen computer aan te pas gekomen. Dat kan ook, maar daar houd ik niet van. Het moet geen strak en steriel werk worden."

Aan de plaat ijzer viel niets te smeden, maar het was een snijbrander die Tupker gebruikte alsof hij aan het figuurzagen was. Als voorbeeld werd een foto gebruikt waarop Noppie Koch te zien is op de motor met daarachter wielrenner Martin Venix, het is het jaar 1979 en het duo is op dat moment wereldkampioen stayeren.

Dat Noppie Koch een beeld krijgt in Utrecht is een eerbetoon van de gemeente aan de oud-Utrechter in het jaar dat de Grand Depart van de Tour de France in zijn geboortestad plaatsvindt. Tupker kreeg de opdracht voor het Koch-ontwerp van de werkgroep Directe Voorzieningen van de gemeente Utrecht. Die koos voor hem nadat Tupker veel indruk had gemaakt met de beeldengroep op de Joostenlaan in Vleuten. Daar werden in 2011 midden in een weiland koeien, schapen en boeren en boerinnen van ijzer opgetrokken, als herinneringsbeeld aan verdwenen tijden.

"Er zit beweging in", zegt Tupker terwijl hij het Koch-kunstwerk van 2 bij 3 meter laat zien in een opslag achter zijn smidse. "Alles wat je ziet is: op naar de finish."

Tupker verwijdert wat papier dat over het ijzer ligt: "Het heeft net een anti-roestbehandeling gehad", vervolgt hij. "Zo wordt het nog duurzamer en kan het nog heel lang mee."