(Gratis) Boek over straatnamen Utrecht

De Piet Heinstraat bij de Abstederdijk is niet genoemd naar de beruchte zeeman maar naar de huizenbouwers Piet en Hein Vink. Dat gebeurde in de 19e eeuw wel meer, de Dirkje Mariastraat bij de 2e Daalsedijk heet naar de echtgenote van aannemer P. Leenders.

Straatnamen en hun historie, dat is leuke kost. Hoe Utrecht aan z'n straatnamen kwam is ook interessant en vanaf vandaag, dinsdag, kan heel Utrecht daar over lezen in het boekje 'Altijd zoekend naar de juiste naam' van Bettina van Santen. En nog leuker is dat dit boek gewoon gratis te downloaden is via dit adres: https://www.utrecht.nl/wonen-en-leven/bouwen/straatnaamgeving/

Het boekje, op papier is er slechts een beperkt aantal gedrukt en niet verkrijgbaar in de winkel, is uitgegeven door de gemeente omdat de zogeheten straatnamencommissie dit jaar vijftig jaar bestaat. Voorheen werden straatnamen veelal door archivarissen bedacht of vroeg het colllege van burgemeester en wethouders aan derden om advies. Later werd de gemeenteraad verantwoordelijk maar is de uitvoering nog steeds een klus van burgemeester en wethouders die zich dus laat adviseren door de (ambtelijke) commissie straatnaamgeving die onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke afdeling Vergunningen.

Hoe die straatnamen bedacht worden en welke regels erbij komen kijken en hoe er ook weer vanaf wordt geweken (straatnamen van levende mensen mag niet maar er is toch een Dafne Schippersbrug...) wordt allemaal uitgelegd. Ook is te lezen hoe de straatnaambordjes zich ontwikkelden. Een compleet overzicht is het boekwerkje nog niet, daar wordt nog aan gewerkt door archivaris Erik Tigelaar en is naar het aanziet in 2019 gereed.

Maar wie een indruk wil krijgen hoe de straatnamen in Utrecht er zijn gekomen en hoe ze soms door politieke omstandigheden gevormd werden leze dit boek (de pacifistische PSP eiste in de jaren zeventig dat er geen oorlogsachtige namen aangewezen mochten worden maar drong wel aan op een wijk met namen van internationale verzetstrijders, daar danken we de onuitspreekbare straatnamen in Voordorp aan). 

Het boekje is ook een ode aan Ed Hoeboer, de man die bij de gemeente Utrecht als cartograaf werkte en die vijftig jaar lang betrokken was bij de commissie straatnaamgeving, waarvan 32 jaar als voorzitter. Die functie bekleedt hij nog steeds en bij de presentatie verontschuldige hij zich tegen zijn echtgenote voor het feit dat hij de klus nog tot 2019 gaat voortzetten, dit ondanks zijn hoge leeftijd.

Voor zijn halve eeuw werk bij de commissie kreeg Hoeboer uit handen van burgemeester Van Zanen een stadsspeld overhandigd.