Door Jim Terlingen -  Onlangs stond in een Facebook-bericht van onderzoeker Vincent Dirksen een feitje dat ik nog niet kende over mijn favoriete openbare kunstwerk in de stad. 

De Spoetnikkijker bij het Servaasbolwerk in april 2020.  Foto: JT

Het feitje is dat de gemeente Utrecht in juni 1962 een fout maakte bij de plaatsing van het beeld van Oswald Wenckebach op het Servaasbolwerk. Het hondje werd verkeerd neergezet, namelijk van de man afgekeerd.

Dit ontdekte Wenckebach zelf toen hij in augustus naar Utrecht kwam. "Als je zelf niet bij de opstelling bent, gaat het ook nooit goed’, schijnt hij toen geïrriteerd gezegd te hebben.

De kunstenaar was in Utrecht om toe te zien op de reparatie nadat voor de eerste keer de wandelstok was afgebroken na een vernieling. De wandelstok zou de maanden erna trouwens nóg vier keer sneuvelen.

Burgemeester De Ranitz refereerde in september 1962 aan de vernielingen in zijn toespraak bij de opening van de tentoonstelling 'Het dier in de kunst' bij genootschap Kunstliefde. Hij grapte dat de hond van de Spoetnikkijker eigenlijk een waakhond zou moeten zijn om zijn meester te beschermen tegen jeugdige vandalen.

Het grappige is dat hoe de gemeente het hondje had geplaatst hij juist niet kon zien wat de vandalen aanrichtten.

De vernielde stok en het verkeerd geplaatste hondje. UN, 26 september 1962

Enige tijd later werd het hondje alsnog juist neergezet en tegelijk werden de voetplaten van de man en hondje in het beton gezet in plaats van erop. Wenckebach heeft de verbeteringen echter niet meer meegemaakt, want hij stierf in november 1962 op 67-jarige leeftijd.
 

> Uitgebreid lezen over dit beeld kan onder meer hier (waarin het ook gaat over het verkeerd geplaatste hondje) en hier leest u het verhaal van de voormalige wijkmanager Binnenstad Els Leicher.
 

In alle jaargetijden mooi: de Spoetnikkijker in december 2021 (foto: JT)

Het hondje, april 2020. Foto: JT