Iedere maandag schrijft een Utrechter op Nieuws030 een persoonlijk verhaal over een kunstwerk dat ergens in onze stad in het openbaar te zien is. Lees hier meer over deze serie. In deel 56 in 'de Utrechtse beeldengalerij' gaat de bekende Utrechtse ufo op herhaling.

   

Door Chantal Perlee

Sinds mijn studententijd woon ik in Utrecht. Daarvoor kwam ik hier al regelmatig, aangezien een groot deel van mijn familie hier woonde. Vooral bij mijn opa en oma heb ik, met heel veel plezier, veel tijd doorgebracht. Altijd gingen we erop uit, naar de bossen en forten, appels halen bij de boer, naar de musea in de stad. Totdat dat allemaal wat lastiger werd omdat mijn oma wegens de slopende ziekte MS in een rolstoel terecht kwam.

Hoe groot was dan ook mijn vreugde toen in 1999 het kunstproject Panorama 2000 over de stad werd uitgerold. Letterlijk uitgerold, Utrecht als een rode loper voor 24 kunstwerken, verspreid over daken, pleinen, gevels van gebouwen, met, als centrale uitkijk, of eigenlijk, bekijkpost, de Domtoren. 

U heeft waarschijnlijk deze trots van de stad ook al eens beklommen. Iets wat voor iemand in goeden doen al een hele opgave is, en voor mijn oma toen een onmogelijkheid was. Tot Panorama 2000, waar ze een lift langs de Domtoren hadden geïnstalleerd. Ze vond het maar niets, te eng, om zo blootgesteld aan de altijd rondgierende wind op het Domplein de meters omhoog af te moeten leggen. Totdat we boven kwamen. Als een kind zo blij, wij alle drie overigens, genoten we van het uitzicht en hebben we ons verwonderd over alle bijzondere creaties die op de meest verrassende plekken opdoken. 

En zo viel mijn oog op een vreemde vorm, een dissonant in zijn omgeving. Een ufo, zojuist geland op de Inktpot. Het gebouw aan het Moreelsepark, hoofdkantoor van Prorail, is op zichzelf al een imposante verschijning, mij wel bekend nadat ik er tijdens mijn studie dagenlang omheen had gedwaald in een poging het zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. En nu was daar die vervreemdende gewaarwording van een element, een toevoeging, die daar niet hoorde te zijn. Of toch wel?

Ik hou van contrasten. En dit was niet alleen een contrast tussen elementen. De een, vrucht van menselijk arbeid, de ander, de associatie met het buitenaardse oproepend, was dit voor mij vooral een contrast in vormen. Het blokkendoosachtige karakter van de Inktpot en de ellipsvorm van de ufo. En een contrast tussen materiaal en kleuren, bruin baksteen tegenover het, de zon en wolken weerspiegelende, metaal. Bij elke weers-en tijdsverandering weer een ander kleurenpalet en lichtspel.

En dan dat openstaande luik! De ufo lijkt te balanceren op de rand het gebouw. Alsof het net op het laatste moment nog is gelukt om het voertuig te laten landen. Niet op de top van het gebouw, wat uit veiligheidsoverwegingen misschien meer voor de hand had gelegen, maar op de rand van een uitstekend deel eronder. Heeft de bestuurder na het verlaten van het voertuig, wellicht nog in lichte schok en opluchting, op de rand ervan gestaan? Zich verwonderend over de wereld die zich om hem heen uitstrekte? Turend naar de daaruit verrijzende toren? Is hij daarom vergeten het luik dicht te doen? Of zijn wij allemaal welkom om een kijkje te komen nemen in zijn wereld?

De meeste kunstwerken zijn na Panaroma 2000 verwijderd. De ufo, een kunstwerk van Marc Rygrok met de titel Zover, is gelukkig gebleven. Nog altijd word ik even uit deze wereld gerukt, als ik wandelend langs de singel omhoog kijk. Terug naar toen, de bijzondere kennismaking, verbonden met het heden, in de stad waar ik zoveel van hou, en nadenkend over de toekomst, waarin alles kan en mogelijk is.
    

Chantal Perlee, kunsthistorica

PS1. Meer lezen over dit kunstwerk kan hier (site gemeente Utrecht)

PS2. In aflevering 39 van de Utrechtse Beeldengalerij schrijft Arjan den Boer ook over 'Zover'

PS3. Het kunstwerk staat op deze locatie (Google Maps)

PS4. Kunsthistorica Chantal Perlee is werkzaam als senior-medewerker Documentatie & Onderzoek bij het Centraal Museum, en bovenal kunstliefhebber.

PS5. Meer over de ufo op de website van de kunstenaar Marc Ruygrok.

PS6. Meer over de tentoonstelling Panorama 2000 op de site van het Centraal Museum.

    

Volgende week maandag deel 57!

Hier leest u de vorige aflevering. 

En hier een overzicht van alle bijdragen.