De Utrechtse beeldengalerij (10) - Man met schuiftrompet

Iedere maandag en donderdag schrijft steeds een andere Utrechter op Nieuws030 een persoonlijk verhaal over een kunstwerk dat ergens in onze stad in het openbaar te zien is. Lees hier meer over deze serie. Dit is deel 10 in 'de Utrechtse beeldengalerij'.
  

Door Marijke van Dorst 

Een verrassing staat je te wachten als je de verscholen tuin van de Bruntenhof betreedt. In die groene oase achter de kleine huizen, de van oorsprong historische kameren van weldoener Frederik Brunt, sta je plotseling oog in oog met een bronzen beeld van een man met een schuiftrompet op een sokkel van natuursteen. 

Toen ik dit beeld voor het eerst zag was mijn reactie: wie is die man, was hij muzikant, waarom staat die daar, heeft hij in een van de huisjes gewoond? Verder kijkend zag ik een koperen plaat op de sokkel met de informatie C.C.S. Crone (1914-1951) en de regels ‘… en hoe verder hij ging, des te langer was zijn terugweg.’  Oh, de man met schuiftrompet is dus Crone, wel jong gestorven. Maar waarom die tekstregels? Poëtisch en beschouwend in elk geval, maar ze verwijzen niet naar een muzikaal beroep. 

Ik verliet de tuin met vragen en op mijn netvlies het beeld van een sombere naar beneden kijkende man uit wiens jas delen van een schuiftrompet steken. Een intrigerend beeld dat mij niet zo snel losliet.

Inmiddels ben ik al jaren gefascineerd door leven en werk van C.C.S. Crone en kan ik mijn vragen van toen wel beantwoorden.

Nee, het beeld Man met schuiftrompet, dat op initiatief van het Utrechts Monumentenfonds in 1979 in de tuin van de Bruntenhof is geplaatst, is niet een fysieke weergave van de schrijver C.C.S. Crone, die de stad Utrecht zo vaak als decor voor zijn verhalen gebruikte en naar wie de literaire prijs van de stad is genoemd.   

De Amsterdamse kunstenaar Hans Bayens, die niet alleen aan Crone, maar ook aan schrijvers als Multatuli, Nescio en Theo Thijssen een hommage bracht, vond zijn inspiratie in een personage in Crones verhaal De schuiftrompet, geschreven in 1936. Willem Dunges is ontslagen bij de broodfabriek en moet daarom, als lid van de personeelsfanfare, zijn schuiftrompet inleveren. Geen vrolijke geschiedenis. Niet verwonderlijk zijn de trieste gezichtsuitdrukking en berustende houding van de man. 

Bayens koos de tekst op de sokkel. Het zijn de inmiddels klassiek geworden regels uit Crones novelle Het feestelijke leven uit 1939, die tegenwoordig ook op de ombouw van de lift op het Jaarbeursplein te lezen zijn. Daar vlakbij de roltrap die naar het Centraal Station leidt komen de woorden beter tot hun recht in de context van vertrekken en terugkomen. 

De schrijver woonde nooit in een van de huisjes van de Bruntenhof, zijn weduwe vanaf de jaren tachtig tot haar overlijden in 1992 wel. Bijna pal voor haar achterdeur zag ze dagelijks 'het eerbetoon aan haar man'. Het Utrechts Monumentenfonds wilde 41 jaar geleden met het beeld de herinnering aan de in Utrecht geboren en getogen C.C.S. Crone levend houden. 

Dat gebeurt ook tijdens de diverse stadsrondleidingen die door de tuin van de Bruntenhof voeren. Te vaak wordt dan echter verteld dat Man met schuiftrompet een beeld is van ‘mijnheer Crone.’ Om die misvatting ook voor individuele bezoekers te voorkomen is aanvullende informatie bij het beeld gewenst. Man met schuiftrompet is niet een beeld van Crone maar voor Crone. Ik blijf het een intrigerend beeld vinden, dat mij zeer dierbaar is en waarover nog veel meer te vertellen valt.
   

PS. Meer lezen over dit kunstwerk kan hier (gemeente Utrecht) 
Maar hier staat dus incorrect dat het beeld Crone voorstelt...

PS2. Hier is de locatie van het kunstwerk (Google Maps).

PS3. In 2014 was er een Crone-expositie in het stadhuis (Nieuws030)

PS4. De ombouw van de lift op het Jaarbeursplein met Crones regels is hier te zien (Straatpoëzie).

PS5. Marijke van Dorst is de oprichter van Salon Saffier, een literair theatertje in Utrecht dat aandacht besteedt aan overleden schrijvers en dichters en aan literair-historisch interessante figuren. Salon Saffier opent maandelijks één weekeinde zijn deuren in een werfkelder aan de Nieuwegracht.
    

Dit is deel 11 in deze serie met de keuze van koordirigent en historicus Paul Krijnen.

Hier leest u de vorige aflevering in deze serie.

En hier een overzicht van alle bijdragen.