Door Ton van den Berg - De enige die je mist in 'Allemaal wonderen' is de duivel. Die was, als je erin gelooft, ook in staat tot 'wonderbaarlijke gebeurtenissen die bijzonder en ongrijpbaar zijn' (de omschrijving is uit het persbericht van het Museum Catharijneconvent).

Nee, geen geduvel in de mooie tentoonstelling waarin wonderen centraal staan en het Catharijneconvent uitpakt met prachtige middeleeuwse schilderijen, beelden en wandtapijten tot hedendaagse kunst zoals de foto's van Rineke Dijkstra over het enige wonder op de tentoonstelling (zeggen de samenstellers) dat ook realiteit wordt: de geboorte.

Het gaat op de expositie om wonderen die voortkomen uit religies (christendom, islam, hindoeisme) maar ook uit culturen zoals mensen die er in geloven dat hun ziel overgaat in dieren en dat beleven als hun wonder. Maar iedereen kan een wonder meemaken. Iemand is ernstig zieke en wordt tot ieders verrassing toch weer beter: een wonder (of is het goed werk geweest van de artsen).

Of, een voorbeeld op de expositie, een groep mannen rijdt in de jaren zeventig door de woestijn en de auto waarin ze zitten krijgt een lekke band. De band blijkt niet vervangen te kunnen worden omdat een moersleutel ontbreekt. Zijn ze ten dode opgeschreven? Een van hen trekt zich even terug om zich te bezinnen en ziet dan in het zand iets glinsteren: het is een moersleutel en ook een die past op de wielen van de auto. Ze zijn gered. Een wonder (of puur toeval dat die moersleutel daar ooit door andere automobilisten is verloren).

De moersleutel uit de woestijn. Een wonderlijke gebeurtenis.

Kunstenaars hebben zich al eeuwenlang laten inspireren door wonderen, zegt het Catharijneconvent: 'Het weergeven van wat er zich tussen hemel en aarde afspeelt, vraagt om hun allergrootste verbeeldingsvermogen. Van Rembrandt tot Mondriaan en Abramović, voor deze tentoonstelling heeft het museum de mooiste en verrassendste werken uit nationale en internationale collecties samengebracht."  

Dat wonderen nog altijd tot de verbeelding spreken wordt bevestigd door een onderzoek dat het Museum Catharijneconvent en KRO-NCRV hebben laten uitvoeren onder circa 2000 mensen van alle rangen en standen (en geloven!). Het meest opvallende was dat 63 procent van de Nederlandse bevolking tussen de 16 en 90 jaar in meerdere of mindere mate in wonderen gelooft. En ruim een op de vijf Nederlanders heeft zelf een wonder of wonderbaarlijke ervaring meegemaakt. Dit komt neer op circa 3,1 miljoen Nederlanders. Ook opmerkelijk, aldus Catharijneconvent: slechts 6 procent associeert een wonder direct met religie. Het overgrote deel van de mensen typeert het als iets dat wetenschappelijk niet verklaarbaar is.  

Wat gezegd kan worden is dat Rianneke van der Houwen-Jelles en Marije de Nood als samenstellers van deze expositie wonderen hebben verricht door zoveel moois bij elkaar te halen. Maar zij zullen dat beslist tegenspreken en zeggen: "Het was gewoon ons werk en dat van een heel team van medewerkers."

Museum Catharijneconvent: 28 februari tot en met 23 augustus 2020: Allemaal wonderen 

Panelen van Middelrijns altaar (ca 1410) met de wonderen van de geboorte van Jezus. Foto: Ton van den Berg

Mariabeeldje uit Vught dat goed is voor diverse wonderen.

Jesus First! van Bas Meerman.