Het nieuwe nummer Oud Utrecht, het tijdschrift van de historische vereniging Oud-Utrecht, is uit en gaat dit keer in zijn geheel over water. Hieronder de inleiding uit het nieuwe nummer.

De grote variëteit aan landschappen in de provincie Utrecht vinden we niet alleen terug in het aanzien van het land, maar ook in de 7 procent van het oppervlak dat uit water bestaat.

In het westen en noordwesten liggen de plassen en polders van Het Groene Hart. Utrecht-stad kent een ingewikkeld netwerk van grachten, singels, vaarten en kanalen. Dwars door de provincie lopen het Merwedekanaal / Amsterdam-Rijnkanaal en de ketting van omsingelde forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De zuidgrens valt grotendeels samen met grote rivier de Lek, terwijl de provincie in het noorden met een kustlijn van nog geen 10 kilometer begrensd wordt door het Eemmeer (en honderd jaar geleden nog aan open zee lag!). Kleinere rivieren als de Vecht, de Eem en de Kromme Rijn lopen door sterk onderscheiden landschappen.

Op de Utrechtse Heuvelrug is vooral het ondergrondse (leiding) water van belang; bovengronds vinden we er vijvers, watersingels en sprengbeken als onderdeel van fraaie buitenplaatsen. Door de provincie verspreid treffen we plassen aan ontstaan door veen- en zandwinning en nu in veel gevallen ingericht als recreatiegebied.

Iets van die grote verscheidenheid aan historische waterlandschappen is terug te vinden in dit themanummer over Utrecht en het water. Hun (letterlijke en figuurlijke) aanzien werd meestal bepaald door hun hoofdfunctie: als verkeersader, industrieroute, verdedigingswerk, afwatering, drinkwatervoorziening, woonlocatie, landschapsverfraaiing of recreatiegebied. Zoals uit verschillende artikelen in dit nummer blijkt, is met het veranderen van de hoofdfunctie ook het aanzien van die wateren veranderd.

De geschiedenis van het Utrechtse water omvat meer. De spectaculaire scheepsvondsten maken duidelijk dat voormalige rivierbeddingen rijke archeologische vindplaatsen kunnen zijn. Water als bron van leven en oorzaak van dood is het onderwerp van de bijdragen over het Utrechts drink- en afvalwater. En dat het beteugelen van de kracht van het water een kwestie is van mensenwerk, loopt als een rode draad door alle artikelen heen.

Losse nummers prijs: 6,00 euro. Verkrijgbaar bij Het Utrechts Archief Hamburgerstraat 28, Broese Stad- huisbrug 5, Bruna Nachtegaalstraat 83, Bruna Zevenwouden 220, Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 en Utrecht Toerisme Domplein 9.