Door Ton van den Berg - Het is dat licht cynische toontje, dat de fotorubriek Toen & Nu in het AD/Utrechts Nieuwsblad zo aantrekkelijk maakt. Redacteur Paula Swieringa beschrijft losjes de foto's van Utrecht in het verleden en zet er een foto van nu naast en stelt dan vast wat er is veranderd... of niet. Dat gaat soms zo: "Nou hoor en lees je in de media bijna nooit wat over Voordorp. Maar daar is een simpele verklaring voor: de wijk is gelukt!"

Swieringa houdt van haar stad en kijkt er met een vette knipoog naar, stelt vast dat de auto's in de jaren zestig terecht van (een deel) de Oudegracht werden geweerd en concludeert dat er nog steeds geen doorkomen aan zou zijn voor een auto. Daarnaast levert ze informatie over wat we zien of juist niet zien, waarom is die Willem de Zwijgerkerk in Tuindorp op de foto van nu verdwenen?

Het trucje met een foto van toen en een foto van nu, is niet uniek. Zelf nam Swieringa een paar jaar geleden de pen over van haar voorganger Bert van den Hoed die ook zo zijn eigen wijze (of beter: eigenwijze manier) van commentaar geven had.

Anderen hebben 'toen en nu' ieder op hun manier vorm gegeven. Op de website van de de internetkrant DUIC kun je over een foto heen en weer schuiven en oud en nieuw vergelijken. Heel leuk om te zien. Verbazend is de facebooksite Ghosts of Utrecht die verleden en heden over elkaar heen legt, met soms verbluffend resultaat dat je iemand van honderd jaar geleden ziet staan in de deuropening van hetzelfde huis maar dan in het heden.

En al langer geleden maakte de Utrechtse fotograaf Werry Crone een boekje (Groeten Uit Utrecht) met Utrechtse ansichtkaarten uit 1906 en fotografeerde in 2006 hoe diezelfde plek er toen uitzag. Er zit geen commentaar bij, de kijker oordeelt zelf. RTV-Utrecht had een tijdlang een rubriek die hier op leek, maar met het verschil dat ze een oude foto en foto van het heden in bewegend beeld over elkaar heen liet lopen. Maar ook zonder commentaar.

Swieringa geeft commentaar, zij maakt van Toen & Nu een rubriek waarin je mee wil praten, van 'o ja, dat weet ik ook nog' (als je oud ben) of (als je jong ben) 'ongelooflijk hoe dat veranderd is'. Lekker bij een kopje thee of koffie even een plaatje becommentarieren omdat het deel uitmaakt van je omgeving, de stad die we met elkaar toen en nu delen.

Nou is het leuke dat Swieringa een groot aantal van die Toen & Nu-afleveringen bij elkaar heeft gebracht in een boekje. Met datzelfde onverschillige Utrechtse toontje van haar zegt ze dan bij het voorwoord dat je het boekje niet hoeft te kopen omdat ze al in de krant hebben gestaan. Maar de kneep zit hem nu in het bij elkaar hebben van die afleveringen. Die krant, daar gaat de vis in en van het boekje kun je genieten, dat pak je nog eens uit de kast om met Swieringa je te verbazen en te verwonderen over wat we zien van toen en wat er nu van ons is geworden.

Als het boekje goed loopt (ze brengt het in eigen beheer uit, het AD/UN zag er -onbegrijpelijk - vanaf), wil ze proberen later een deel twee uit te brengen. Dat zou mooi zijn want het is gewoon leuk! Koop dat boek! Het is te bestellen voor 15 euro via een e-mail aan: paulaswieringa@gmail.com

-

(Aanvulling 2024, in Nieuws030 is sinds 2023 ook een rubriek te zien met foto's van vroeger en nu, in dit geval door Edwin Lucas, klikhier).