Ook dit doosje verwijst naar NSB-kamp Rhijnauwen

Door Jim Terlingen - Er is de laatste tijd veel te doen rondom de openstelling van archieven van verdachten en veroordeelden in de periode meteen na de Tweede Wereldoorlog. Eerst zou dat per 1 januari 2025 doorzoekbaar worden via het internet, nu blijft het - voorlopig - veel beperkter toegangelijk bij het Nationaal Archief in Den Haag.

Dat de NSB-verledens van familieleden mensen bezig houdt, blijkt uit een mail die ik dit weekend kreeg over interneringskamp Rhijnauwen.

Nog even uitleggen wat dat voor een kamp was: 

NSB’ers en anderen die in de oorlog de kant van de bezetter kozen, werden meteen na de oorlog geinterneerd. Voor de Utrechtse mannen onder hen werd net buiten Utrecht in een weiland een kamp gebouwd. Over Kamp Rhijnauwen was tot mijn eerste artikel in 2014 zeer weinig bekend. (In 2020 schreef ik in het tijdschrift Oud-Utrecht een uitgebreider stuk dat online in een aangepaste versie op Historiek verscheen.) 

In juni 2024 dook er ineens een bijzondere tekening op over dit kamp. Er ontstond meteen een klein media-stormpje. En er kwamen meer vondsten.

  
En nu krijg ik dus weer mail (ik vermeld uit privacy-overwegingen geen afzender en heb de tekst anoniem gemaakt):

"Uit verhalen binnen mijn familie wist ik dat mijn oom gedetineerd was in een interneringskamp na de oorlog. Hij was lid van de NSB. Maar waar hij zat en hoelang bleef in het vage. 

Dit kistje geeft een aanwijzing. Ik kreeg het toen mijn moeder in 2001 overleed. Pas redelijk recent keerde ik hem om en las het tekstje.

Er blijken meerdere van dit soort kistjes binnen de familie in omloop te zijn. Zo ook bij een kleindochter van mijn oom. Zij weet niets van het oorlogsverleden van haar grootvader en had ook nog nooit op de onderkant van haar kistje (het is een doosje voor naaigerei) gekeken.

Ik ga nu via het Nationaal Archief proberen uit te zoeken wat mijn oom in de oorlog gedaan heeft. We hebben ooit een foto gezien waar hij in een uniform op staat. Of dat een NSB-uniform of een Duits uniform was weten we niet. We waren kinderen toen we die foto zagen en daarna hebben wij die foto nooit meer gezien..." 

  
Hoogstwaarschijnlijk maakte 'oom' deze naaigerei-doosjes als dagbesteding tijdens zijn internering. Familieleden hebben ook houten papierhouders van zijn hand.