Ir. Henk Dam wordt 100 jaar in 2021, hij werkte als stadsarchitect tussen 1950 en 1982 voor de dienst Openbare Werken van de gemeente Utrecht. In de serie Memoires van een stadsarchitect hierbij zijn herinneringen aan die periode.

3 - HET PLEIN VÓÓR DE RECHTBANK HAMBURGERSTRAAT

Een verhaal met weer Zeevalking in een belangrijke rol. Op de hoek van de Korte Nieuwstraat en de Hamburgerstraat staat een vroeg 19de eeuws gebouw van de architect Kramm, een monument. In het gebouw was sedert vele jaren de rechtbank gevestigd. Enkele jaren terug is er het publieksdeel van Het Utrechts Archief in ondergebracht.

Dit verhaal speelt in de tijd dat de rechtbank er nog in huisde. Het personeel had de beschikking over een ondergrondse garage in een nieuwe vleugel aan de zijde van de Korte Nieuwstraat. Het monumentale gerechtsgebouw ontleent zijn uitstraling mede aan een groot plein dat zich vóór het gebouw op de hoek van de Korte Nieuwstraat en de Hamburgerstraat bevindt. Het plein hoort bij de rechtbank en is afgezet met een zeer fraai hekwerk, bestaande uit gietijzeren pilasters en gietijzeren spijlen.

De Korte Nieuwstraat met rechts het hek voor de rechtbank in de Hamburgerstraat circa 1960. Foto: Henk Dam

De toegang tot het plein bevindt zich aan de Hamburgerstraat. Op het plein staat een aantal fraaie oude platanen.

Toen het autobezit toenam en de ondergrondse garage niet meer toereikend was, kwam de rechtbank op de gedachte hiervoor het voorplein te gebruiken. Er kwam een verzoek bij de gemeente om het plein in te mogen richten als parkeerplaats. Daarvoor moest het fraaie hek aanzienlijk worden gewijzigd. Uiteraard is het tijdens ons maandelijks overleg met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg aan de orde gesteld. Zowel de Rijksdienst als wij waren van mening dat het parkeerplan een onzalige idee was dat moest worden afgewezen.

In de stafvergadering op het stadhuis heerste de mening dat afwijzing zo goed als zeker niet haalbaar zou zijn. Gelukkig werkte de tijd in ons voordeel. Wethouder Zeevalking werd, toen deze zaak speelde, bij de formatie van een nieuw kabinet benoemd tot Minister van Justitie. In die hoedanigheid heeft hij zonder dralen aan de griffier van de rechtbank laten weten dat het door hen gekoesterde parkeerplan zijn goedkeuring niet zou wegdragen. We konden opgelucht adem halen.

De Hamburgerstraat met links toegang tot plein rechtbank in jaren tachtig. Foto: Henk Dam