Memoires van een stadsarchitect (12): WKZ, krachtstation en HTS

Ir. Henk Dam wordt 100 jaar in 2021, hij werkte als stadsarchitect tussen 1950 en 1982 voor de dienst Openbare Werken van de gemeente Utrecht. In de serie Memoires van een stadsarchitect hierbij zijn herinneringen aan die periode.

12 a - WILHELMINA KINDERZIEKENHUIS (WKZ)

Dit ziekenhuis was voorheen gevestigd aan de Nieuwegracht. Het bestuur van het ziekenhuis heeft mij eens om advies gevraagd. Ze wilden het ziekenhuis vernieuwen en uitbreiden. Er waren twee mogelijkheden. Ofwel ter plaatse, tussen de Nieuwegracht en de Lange Nieuwstraat. Of in de Uithof nabij het UMC dan wel onderdeel van het UMC.

Na ampel beraad heb ik geadviseerd om nieuwbouw te plegen in de Uithof. Toch hebben ze voor de Nieuwegracht gekozen. Van de Dienst Stadsontwikkeling kregen ze medewerking, mits eventuele hoogbouw niet vanaf de Nieuwegracht en vanaf de Lange Nieuwstraat te zien zou zijn. Het nieuwe verpleeghuis is inderdaad als een hoge toren op het achterterrein verrezen.

Deze toren bleek toch op vele plaatsen duidelijk zichtbaar te zijn. Gedurende de winterperiode, als de bomen geen blad dragen, was de toren vanaf de singel goed te zien. Bovendien, als je hem niet ziet, weet je toch dat hij er is. De zogenaamde onzichtbaarheid is een non-argument. Geruime tijd later is besloten om alsnog naar de Uithof te verhuizen.

12 b - KRACHTSTATION ELEKTRICITEITSBEDRIJF DAALSETUNNEL

Vanuit dit gebouw wordt een groot gedeelte van de binnenstad en het stationskwartier van elektriciteit voorzien. Het bevindt zich direct naast het stationsemplacement. Op het dak, in de openlucht bevinden zich enkele grote transformatoren. Deze zijn aan het gezicht onttrokken door een half doorzichtige wand. Het gebouw heeft, overeenkomstig zijn functie, een robuust karakter. Ontwerp: Ir Nijs Spronk.

12 c  HTS OUDENOORD

Het schoolgebouw aan de Oudenoord is ontworpen in nauw overleg met de directeur Ir Niermans en met de Inspectie van het hoger technisch onderwijs. Deze laatste had een flinke vinger in de pap. Het bouwterrein was klein en had een minder gelukkige driehoekige vorm. Bovendien moest rekening worden gehouden met de ernaast gelegen spoorbaan die ter plaatse een grote bocht maakt. Het zicht van de treinmachinist mocht niet worden belemmerd.

Er moest de hoogte in gegaan worden. Vier lagen zonder liften was toen normaal. Achteraf heb ik medelijden met een enkele leraar die minder goed was in het trappen klimmen. Het heeft ongeveer vijftig jaar dienst gedaan en is daarna grondig verbouwd.

Van het oorspronkelijke gebouw is weinig overgebleven. De eerste bewoners hebben er met genoegen in gewoond en het instituut heeft sindsdien een goede reputatie opgebouwd.

Ontwerp: Ir Henk Dam.