Jim Terlingen - Ik hoorde onlangs een leuk feitje. Komt-ie:

Het zuidelijke deel van de Nieuwegracht, om precies te zijn het stuk tussen de Magdalenabrug en de Servaasbrug (die tegen de singel aan ligt), werd eeuwenlang 'Onder de Linden' genoemd. 

Inspiratie daarvoor was de brede rij lindebomen die ergens in de 16e eeuw daar is geplant. Op de tekening Herman Saftleven hierboven zijn ze te zien.

Voor het kijkperspectief zijn deze aanwijzingen wellicht handig: je kijkt in deze tekening naar het noordwesten - aan de rechterkant zou je nu het Servaasbolwerk zien - achter je is de singel.

De naam 'Onder de Linden' belandt in de eeuwen erna in vele archiefstukken. Een rooms-katholieke parochie, om maar eens wat te noemen, heet in de 18e eeuw zo.

Hoewel het geen officiele naam was, gebruikte men het ook in laat-19e-eeuwse krantenberichten en op ansichtkaarten:

Utrechts Nieuwschblad, 1893

Ansichtkaart 1905-1915 met een foto van het groen dat voor de Sterrenwacht te zien is

In 1927 maakt het jaarboekje van Oud-Utrecht melding van Onder de Linden in de rubriek 'Verloren straatnamen in Utrecht'.
 

 
Maar echt verloren was de benaming niet. Want in 1939 schreef CCS (Kees) Crone in 'Het feestelijk leven' nog:

"Zo mooi als dat keer waren de kastanjebomen nooit geweest, vermoedde ze. Wie voorbij de Magdalenabrug Onder de Linden liep, en nergens stilstond van bewondering was zeker stekeblind."

 
En in 1986 was er in dit deel van de Nieuwegracht nog een café met de naam Lindebar:

1986. Foto: P. J. Tekelenburg/Bureau Monumenten

 

Reacties

Vincent Dirksen, 31 juli 2023:

De lindebomen moeten er geplant zijn tussen 1580 en 1598. Er waren destijds een aantal zeer gedetailleerde kaartentekenaars, waaronder Braunius en Van Vianen. Op de kaart die Braunius in 1580 tekende is er nog niets te zien en op de kaart van Van Vianen uit 1598 heeft hij duidelijk een rij bomen ingetekend op dat stukje Nieuwegracht. Hier het detail:


Jos Stelling, 30 juli 2023:

Ik ken deze naam alleen van Berlijn. Ietwat te romantisch voor Utrechters cq Utrechtenaren?