Herinnering aan tegelfabriek Westraven in gebouw Keramus
Gepubliceerd: maandag 7 januari 2019 18:50
Er was geen onthulling en maar weinigen wisten ervan, daarom was Daan Rietbergen dan ook zeer verrast toen hij onlangs een grote foto van zijn grootvader Jan Rietbergen ontdekte op het eind vorig jaar nieuw opgeleverde pand Keramus aan de Helling (Tolsteeg). Hoe was dat mogelijk en waarom?
De foto laat Jan Rietbergen zien terwijl hij aan het werk is bij tegelfabriek Westraven, hij werkte daar tussen circa 1920 en 1942. De foto dateert uit 1934, weet zijn schoonzoon Hennie Ploeg die door Daan geinformeerd werd. Ook Ploeg is verbaasd en vraagt zich af hoe het zit.
Op het pand zijn meerdere foto's te zien van mensen die aan het werk zijn. Allemaal oude foto's en de vraag stellen is dan eenvoudig als het om historische zaken gaat in de omgeving van de Helling. Meestal is de Historische Kring Tolsteeg-Hoograven hierbij betrokken en een van de medewerkers, Peter Sprangers, kan dat bevestigen. "Op deze plek heeft de tegelfabriek Westraven gestaan en toen er bouwplannen waren hebben wij de architect en de gemeente benaderd en diverse voorstellen gedaan om iets te doen met de herinnering aan Westraven. De architect Jillis Kinkel was daar heel enthousiast over en zo zijn onder meer de foto's in de ramen van de nieuwbouw verwerkt."
In het gebouw zijn 232 studentenwoningen en 900 vierkante meter creatieve ruimte gerealiseerd.
Artikel stichting Historische Kring Tolsteeg/Hoograven (november 2018):
Faïence- en tegelfabriek Westraven was een van de maar liefst 17 bedrijven in grof- en fijnkeramiek langs de Vaartsche Rijn. In 1844 begonnen de gebr. Ravesteyn aan de Jutfaseweg met de productie van handbeschilderde Oudhollandse tegels. In 1920 verplaatste men het bedrijf, inmiddels uitgebreid met potterie- en bouwceramiek, naar Helling 112.
Hardwerkende vakmensen en kunstenaars zorgden voor de groei en bloei en export naar velerlei landen. Miljoenen stuks aardewerk werden geproduceerd. Uitzonderlijk waren de “gouden daktegels” voor een koepel-mausoleum in Haïfa.
Ieder Nederlands gezin had of heeft wel iets van Westraven in huis. In 1923 begon men met het persen van decoratieve reliëftegels.
Door afnemende vraag naar ambachtelijke producten kwam de fabriek in de jaren ‘60 voor problemen te staan. De fabriek werd overgenomen door de Porceleyne Fles, maar dat kon niet voorkomen dat er een einde aan de industrie kwam en werd het gebouw in 1985 gesloopt.
Twee jaar geleden heeft de stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven de architect benaderd met een aantal suggesties ten aanzien van de nieuwbouw op het perceel van voorheen Westraven:
- Een referentie aan het ceramisch verleden van de Vaartsche Rijn in de naamgeving van te bouwen complex. Nu KERAMUS geheten.
- Een toepassing van bouwceramiek aan de gevel. Nu geheel bekleed met ceramische elementen zoals Westraven ze had kunnen maken.
- Een referentie aan de werknemers in de lobbys van het gebouw. Inmiddels verwerkt in een aantal vliesgevels die ’s avonds uitgelicht worden
Tevens is door de stichting zeer sterk aangedrongen om de oude naam de Helling weer in ere te herstellen (gelukt!) en de naam Heuveloord te saneren (niet gelukt!). Het straatje naast de nieuwbouw heet nu officieel Ravensteeg naar het indertijd oudste zijstraatje van de Helling en als knipoog naar Westraven.
