Sportjournalist Ton de Ruiter legt sportieve verbanden tussen heden en verleden. Dit keer 'de onneembare veste De Kuip'.

De Kuip is voor Utrechtse eredivisieclubs een moeilijke te nemen veste. Zondag reist FC Utrecht naar Rotterdam, het is in de hoogste voetbalafdeling de 66e confrontatie tussen Feyenoord en het geel-zwart van DOS, het blauw-wit van Elinkwijk en de fusieclub.

DOS, toch een toonaangevende club in de jaren vijftig, wint er in de 58-jarige geschiedenis van de eredivisie nooit (!) Elinkwijk lukt het eenmaal met dank aan Guus Haak. FC Utrecht slechts driemaal. 62 keer hoeft de penningmeester geen winstpremie uit te keren.

Zelfs in het kampioensjaar lukt het DOS niet te winnen in De Kuip, maar veel scheelt het dat seizoen niet. Het is 25 augustus 1957, het eerste duel van het seizoen. Henk Schouten profiteert van een foutje van de debuterende Frans de Munck, voor een recordbedrag van 100.000 gulden overgenomen van Fortuna’54.

In de 12e minuut staat het 1-3 door drie Utrechtse doelpunten in vijf minuten van Ton van der Linden, Dirk Lammers en Cor Luiten. Nog voor rust komt de thuisclub op gelijke hoogte, waarbij hun nieuwe aanwinst Kees Rijvers de aangever is. DOS toont veerkracht en komt door Louis van den Bogert op 3-4. In de 66e minuut maakt  Cor van der Gijp gelijk en in de slotfase redt De Munck het punt voor de Kanaries.  

Op 1 februari 1970 speelt DOS voor de laatste maal in De Kuip. Het wordt de grootste nederlaag van de Kanaries in de eredivisie: 6-0. Ove Kindval haalt uit met drie doelpunten. De overige treffers van Wim Jansen (2) en Willem van Hanegem.

Winst in De Kuip staat wel op de erelijst van Elinkwijk. Van Bel-Chinezen en match-fixing hebben we in 1966 nog nooit gehoord. Ajax en Feyenoord maken ook dit seizoen de dienst uit. Het verlies tegen degradatiekandidaat Elinkwijk komt op 15 mei in Rotterdam dan ook hard aan.

Guus Haak wordt op de huid gezeten door de jonge Leen van der Merkt en lobt de bal in de 18e minuut vanaf de middenlijn over doelman Pieters Graafland in eigen doel. In de resterende minuten toont doelman Nico de Bree zijn grote klasse. De historische overwinning wordt behaald met Nico de Bree, Piet Mackaay, Job Gademans, Jan van Tamelen, Jan Blaauw, Gerard Hogenbirk, Leen van der Merkt, Henk van Laatum, Hennie van Egdom en Jan de Klein.

Ajax is er blij mee en toont zijn dankbaarheid een week later aan de Amsterdamsestraatweg. Johan Cruijff krijgt rust. Keizer houdt het na een lichte blessure voor gezien. De Amsterdamse ploeg komt al snel op een 3-0 voorsprong. Utrechts Nieuwsblad-verslaggever Frans Henrichs beschrijft het zo: ,,Ajax voetbalde plichtmatig. De wedstrijd tegen Elinkwijk interesseerde ze geen zier. Je hoorde de spelers denken: ‘Wij lopen lekker in het zonnetje te wandelen en geven Elinkwijk de kans zich te redden en wat doen ze. Ook wandelen. Gelukkig liep in de rust de wekker af’. Ton Nieuwenhuys (2x) en Hennie van Egdom maken gelijk. Achteraf is het resultaat niet belangrijk omdat ook slachtoffer MVV in de eredivisie blijft.

Op 18 december 1966 neemt Elinkwijk afscheid van De Kuip met een 4-0 nederlaag. De blauw-witten incasseren in die maand acht doelpunten tegen Ajax, acht doelpunten tegen PSV, drie tegen DOS en vier tegen Feyenoord. Cijfers die aantonen dat de Utrechters in de hoogste afdeling nog weinig te zoeken hebben.

In 1983 staat Feyenoord – Elinkwijk nog een keer op het programma. De amateurs van Elinkwijk hebben op eigen veld Veendam uitgeschakeld en moeten in de tweede ronde van de bekercompetitie naar De Kuip waar Feyenoord op volle sterkte is. Het wordt 7-0. Ruud Gullit heeft weinig medelijden met de Utrechters en scoort driemaal. De overige treffers zijn van André Jeliazkov, Pierre Vermeulen en André Stafleu.

De eerste wedstrijd van FC Utrecht in de eredivisie is op het grondgebied waar de voorgangers slechts één keer kunnen winnen. Het duel wordt op 16 augustus 1970 vooruit gespeeld omdat de thuisclub voor de wereldbeker naar Argentinië reist. Jan Groenendijk scoort in De Kuip het eerste doelpunt in de geschiedenis van FC Utrecht. Franz Hasil, Henk Wery en Coen Moulijn trekken de zaak recht.

Het duurt achttien jaar (!) voor het FC Utrecht-legioen in de Rotterdamse voetbaltempel de polonaise kan inzetten. De historische datum: 19 april 1988, het wordt 1-3. Ulli Cruden en John van Loen (2) zijn de makers van de doelpunten. Bij de tweede overwinning (1-2) twaalf (!) jaar later zorgen Dirk Kuijt en Alfons Groenendijk voor de productie. De twee rijden met zijn tweetjes dagelijks voor de training van Katwijk naar Utrecht.

De derde overwinning in 2004 is een afgetekende: 0-3. Het is de vijfde wedstrijd van de competitie en Feyenoord is nog ongeslagen. Kuijt, Kalou en Lazovic komen niet tot scoren. Alje Schut, Joost Broerse en Hans Somers krijgen de bal wel achter Gabor Babos.

De FC deelt de tweede dreun in korte tijd uit. Op 1 juni 2003 reizen 17.000 Utrechters naar De Kuip voor de bekerfinale tegen Feyenoord.  Jean-Paul de Jong heeft zijn eerste doelpunt in het seizoen 2002-2003 bewaard voor de laatste wedstrijd. Igor Gluscevic scoort tweemaal. De vierde van Dirk Kuyt is zijn laatste treffer voor de FC tegen zijn nieuwe club Feyenoord.

Voor de bal komende zondag in De Kuip aan het rollen wordt gebracht heeft Feyenoord een zware week. In Kiev is de voetbalploeg uit het omsingelde Loegansk de tegenstander in de Europa League. Donderdag is de beladen wedstrijd, daarna de lange reis terug en dan zondag weer aan de bak. Een reactie kan haast niet uitblijven. Na tien jaar is het weer eens tijd voor een Utrecht succesje in het Rotterdamse voetbalbolwerk.

Ton de Ruiter