Sportjournalist Ton de Ruiter legt sportieve banden tussen heden en verleden. Dit keer op zoek naar de eerste FC Utrecht-speler met speelminuten op een WK-voetbal.

Vanaf 1930 wordt gespeeld om de mondiale wereldtitel. In 1934 in Italië voor de eerste maal met Nederland. De tijd van spelers met academische en adellijke titel is voorbij, de volksclubs zijn in opkomst. De mannen van Oranje komen op de WK van Ajax, Feyenoord, ADO, PSV, DHC, HFC, Haarlem, Longa, Unitas, Neptunus en  ZAC Zwolle.

Utrechters zijn er dan nog niet bij. Het is crisis in het Utrechtse voetbal. In de eerste klasse is de stad na de degradatie van UVV in 1929 niet meer vertegenwoordigd. Voor voetbal op het hoogste niveau moet je naar Hilversum en ’t Gooi.  

Als 21 mei 1936 stadion Galgenwaard wordt geopend gaat de eerste wedstrijd tussen de eerste klassers Sparta en ADO (2-3). Tweede klasser DOS is verontwaardigd omdat het niet voor de openingswedstrijd is uitgenodigd.

Het WK duurt voor Nederland overigens slechts één wedstrijd. Zwitserland is met 3-2 te sterk. Vier jaar later is in Antwerpen Tsjecho-Slowakije te sterk.  Ook dan zonder Utrechters. De economische crisis is op zijn hoogtepunt, maar de voetbalcrisis in Utrecht is voorbij. DOS promoveert naar de eerste klasse en Piet Dumortier en Gerard van Leur debuteren na de WK in oktober tegen Denemarken in het Nederlands elftal.

In 1942 en 1946 wordt er in verband met de Tweede Wereldoorlog geen WK gehouden. Bij de hervatting in 1950 en ook in 1954 schrijft de KNVB niet in. Aan het mondiale voetbaltoernooi doen professionals mee en daar moet de voetbalbond nog even niets van hebben. De beste spelers kiezen dan ook voor een avontuur in het buitenland en worden door de bond niet geselecteerd. De wedstrijd tegen de Fransen ten bate van de watersnoodramp van 1953 zorgt voor de ommekeer.

Betaald voetbal doet zijn intrede. Het Nederlands voetbal heeft een achterstand opgelopen, komt niet door de kwalificatie en ontbreekt zodoende op de toernooi en in Zweden (1958), Chili (1962), Engeland (1966) en Mexico (1970).

De kwalificatie van Oranje voor het eindtoernooi in 1974 is een dubbeltje op zijn kant. In de beslissende kwalificatiewedstrijd tegen België maakt Jan Verheyen in de laatste minuut gelijk. Nederland lijkt uitgeschakeld maar aan de zijlijn steekt de Russische grensrechter zijn vlag omhoog. Buitenspel. Het wordt in Duitsland een onvergetelijk eindtoernooi.

Willem van Hanegem, geboren in Breskens en opgegroeid in het Utrechtse Oudwijk schittert. Piet Schrijvers, geboren in Hoograven dat in zijn geboortejaar 1946 onder Jutphaas valt, maakt deel uit van de selectie maar komt niet aan spelen toe. Jan Jongbloed krijgt de voorkeur.
 

Op het WK in Argentinië in 1978 verdedigt Piet Schrijvers beurtelings het doel met Jan Jongbloed. Van Hanegem meldt zich kort voor het vertrek naar Zuid-Amerika af.  Het wachten is op de eerste speler van FC Utrecht op een WK-eindronde. In de kwalificatie voor het WK van 1982 verdedigt Hans van Breukelen het doel van Oranje. In de beslissende confrontatie met Frankrijk kan de FC Utrecht-keeper doelpunten van Platini en Six niet voorkomen.

Vier jaar later is er een belangrijke rol voor aanvaller John van Loen. Door een wereldgoal van Rob de Wit in Boedapest tegen Hongarije plaatst Nederland zich voor de play-off tegen België. In Brussel wordt het 1-0 voor de zuiderburen met een vroege rode kaart voor Willem Kieft. In Rotterdam komt de ploeg van Leo Beenhakker met 2-0 voor. Halverwege is Van Loen ingevallen voor Michel van der Korput. De spits van FC Utrecht krijgt het verwijt dat hij de opgerukte verdediger George Grun niet volgt en die werkt de 2-1 over de lijn. Het uit gescoorde doelpunt brengt België naar de eindronde in Mexico.

Na de Europese titel in 1988 is Nederland favoriet voor de wereldtitel in 1992. Een ploeg met de Utrechters Hans van Breukelen, Jan Wouters, Gerald Vanenburg, John van Loen, Marco van Basten en assistent-coach Nol de Ruiter reist af naar Italië. Coach Thijs Libregts is vervangen door Leo Beenhakker, dit tegen de zin van de spelers. Johan Cruijff is hun man. KNVB-bestuurslid technische zaken Rinus Michels gunt zijn vroegere pupil volgens zeggen het succes niet.

In 1994 neemt  Jan Wouters in Amerika  afscheid, de laatste van een gouden Utrechtse generatie. Dick Advocaat is coach en Oranje reikt tot de kwartfinale waarin de latere wereldkampioen Brazilië met 3-2 aan het langste eind trekt. In 1998 in Frankrijk presteert Guus Hiddink uitstekend met een selectie zonder Utrechters.

In 2002 (coach Louis van Gaal) moet Nederland thuis blijven. In 2006 in Duitsland heeft Jan Wouters na 12 jaar weer een opvolger. Wesley Sneijder maakt deel uit van het door Marco van Basten gecoachte Oranje. In 2010 reizen Wesley Sneijder, Ibrahim Afellay en Michel Vorm met coach Bert van Marwijk naar Zuid-Afrika. Sneijder is de grote ster en wordt  de enige Utrechtse doelpuntenmaker (5x) op de eindronde van een WK.  

Afellay valt drie keer in, Michel Vorm komt niet in actie.  En zo wachten we nog steeds op de eerste actieve FC Utrechter op de eindronde van een WK. Bij Oranje vinden we die opnieuw niet maar dan is daar vorige week Utrechtspeler Tommy Oar die voor Australië uitkomt tegen Chili, voor hem is de primeur!

Ton de Ruiter

Overzicht Utrechtse spelers bij WK. Bron: Ton de Ruiter