FC Utrecht bestaat 1 juli 2020 vijftig jaar. Sportverslaggever Ton de Ruiter kijkt met een knipoog naar het heden in een wekelijkse rubriek terug op het woelige verleden. En woelig is het in de seizoenen dat Willem van Hanegem, deze week 76 geworden, betrokken is bij de FC.

Deel 27

Na afloop van Velox – Xerxes (2-1) op 1 mei 1966 zegt een bestuurder van de Rotterdamse club tegen trainer Bob Janse. ‘Heb je die goser met die kromme poten gezien. Zo’n mannetje zouden we goed kunnen gebruiken.’ De Rotterdamse club promoveert naar de hoogste afdeling en slaat toe. Voor 75.000 gulden maakt Willem van Hanegem de overstap naar de club van geldschieter en miljonair Piet Hoogenboom, eigenaar van een automobielbedrijf.  

Heeft DOS zitten slapen? De club contracteert in de zomer dat 22-jarige Van Hanegem de Koningsweg verlaat, de veldspelers Johan Plageman, Leo de Vroet en Arie de Kuyper. ,,Die Van Hanegem is te traag voor ons. Daar hebben we geen geld voor over,’’ zegt voorzitter Willem Kernkamp van de geel-zwarten. Flauwekul vindt sterspeler Ton van der Linden: ,,Altijd dat argument dat hij te log is voor de eredivisie. Nou, ik heb met hem in het Utrechts elftal gespeeld tegen Arsenal. En dat ging prima tussen ons.’’ Kernkamp, directeur van een meubelfabriek wil niet luisteren. Opvallend, ook Frans Geurtsen van Velox, tweemaal topscorer van Nederland met DWS, wordt genegeerd. Was er een fusie gekomen als DOS wel Van Hanegem en Geurtsen had ingelijfd. We zullen het nooit weten.



Op 16 september 1979, ruim 13 jaar na zijn laatste wedstrijd voor Velox, komt het alsnog tot een contract bij de hoogst spelende Utrechtse betaalde club. Na 51 interlands en een erelijst om de vingers bij af te lukken: Europacup voor landskampioenen, wereldbeker, UEFA-cup, WK-finale, drie landstitels en dubbele winst in de KNVB-beker. De transfervrije 35-jarige middenvelder is in zijn nadagen maar blijkt van grote waarde voor FC Utrecht. Arno van de Heuvel, bestuurslid en elftalleider  trekt hem over de streep als het Amerikaanse avontuur In Chicago eindigt. De twee zijn klasgenoten geweest op de school aan de Bloemstraat.    

Han Berger is trainer van de FC, jonger dan Willem van Hanegem. Het elftal bestaat uit Utrechtse jochies. In zijn biografie zegt Van Hanagem: ,,Spontane jongens die geen blad voor hun mond nemen, ook niet tegen mij. Daar houd ik wel van.’’ Ton de Kruyk is er zo één: ,,Van zijn gezeik werden we wel eens moe. Heb je de dozen nog om je schoenen, dat werk. Dan zeiden we: je speelt niet met Cruijff, Rep en Rensenbrink maar met Rietveld en De Kruyk.’’

Twee seizoenen speelt Van Hanegem bij de FC met een 5e en 3e plaats in de eindstand en tweemaal kwalificatie voor Europees voetbal. ,,Met een beetje geluk waren we landskampioen geworden. Op het beslissende moment kwamen we net iets tekort.’’ Zijn afscheidswedstrijd in Oranje is de eerste interland van een FC-speler. Zijn laatste duel in de Galgenwaard is de sloopwedstrijd tegen PSV op 18 april 1981. In zijn biografie lezen we dat trainer Han Berger een gouden horloge krijgt als blijk van waardering. De twee zien elkaar met meerdere clubgenoten en bestuursleden terug bij de rechtbank. In ‘40 jaar FC Utrecht’’ lezen we dat Van Hanegem legaal 1000 gulden per punt krijgt en zwart het dubbele. De naheffing van de belasting bedraagt 45.000 gulden.     

NAC-Feyenoord (2-3) op 14 mei 1983 is de laatste wedstrijd van de voetballer Van Hanegem. In 1986 keert hij terug in Utrechtse dienst, als ‘praatpaal’. In het stadion hangt oktober 1986 een spandoek met de tekst ‘Nol rot op’. Supporters willen dat hoofdtrainer Nol de Ruiter opstapt. Voorzitter Theo Aalbers vervult die wens niet. De bankdirecteur stelt de niet gediplomeerde Van Hanegem aan als brug tussen spelers en trainer. De ‘praatpaal’ kleedt zich om bij de spelers en kan het vinden met hoofdtrainer Nol. En dan is er nog iets. Ene Willaarts scoort aan de lopende band. Voor de derde keer kwalificeert FC Utrecht zich met Van Hanegem voor Europees voetbal.


Van ‘praatpaal’ promoveert Van Hanegem in 1988 tot assistent van de teruggekeerde Han Berger. Een succes wordt het niet. ,,Ik stond vaak te blauwbekken van de kou bij de trainingen, zo weinig had ik te doen,’’ zegt hij in zijn biografie. Berger was niet meer de trainer met wie hij als speler zo fijn had gewerkt. De 10e en 13e plaats in de  eindstand zijn teleurstellend. Berger vertrekt en ook voor Van Hanegem is geen plek meer.

Jan-Willem van Dop is in 2007 voorzitter van FC Utrecht en Piet Buter is er technisch directeur. De laatste haalt Van Hanegem in 1990 als assistent naar FC Wageningen. Van Dop en Buter kiezen na het vertrek van Foeke Booy voor de 63-jarige Willem van Hanegem als hoofdtrainer. Hij tekent voor twee seizoenen. TV-analyticus Van Hanegem hapt toe op voorwaarde dat hij dat werk mag blijven doen. Het trainerspraatje na afloop laat hij over aan zijn assistent John van Loen.

Bestuurlijke en financiële problemen zorgen voor veel onrust in het eerste jaar. Gedwongen door de omstandigheden krijgt de jeugd een kans. Gianluca Nijholt, Gregory Schaken, Randy Wolters, Irfan Bachdim, Mike van der Kooy, Nick Kuipers, Mohammed Faouzi en Ramon Leeuwin debuteren. De meesten komen niet verder dan een enkel optreden. FC Utrecht ontvangt in de competitie in totaal 70 kaarten, een record in de geschiedenis. De technische staf is van mening dat de scheidsrechters de club zoeken vanwege de kritische opmerkingen van trainer/analist Willem van Hanegem. In de eindstand vinden we het elftal van ‘De Kromme’ terug op de 10e plaats.

Aan het einde van het seizoen komt de club in handen van Frans van Seumeren. De start van de competitie is tegenvallend. Na zes wedstrijden heeft  de ploeg 6 punten. De chemie tussen de trainer en zijn assistenten is verdwenen, zo komt naar buiten uit overleg van de hoofdtrainer met voorzitter Van Dop en nieuwe clubeigenaar Van Seumeren. 24 oktober 2008 is ‘bijltjesdag’ in Galgenwaard. Een primeur, niet de hoofdtrainer wordt ontslagen maar zijn assistenten John van Loen, David Nascimento, looptrainer Rob Druppers en keeperstrainer Maarten Arts.

In december is ook de chemie tussen de trainer en de geldschieter verdwenen en volgt het ontslag van Willem van Hanegem. Hij noemt Van Seumeren ‘een duikboot zonder verstand van voetbal’. Het is de druppel. Op 23 december wordt Van Hanegem ontslagen. De spelers horen het na het kerstontbijt. Van Hanegem heeft geen trek in het mediacircus. Zijn auto is door materiaalman Dirk Heesen naar de Koningsweg gereden. Achter de tribune van Zoudenbalch verdwijnt hij van het toneel. Door een gat is het hek is hij terug op de Koningsweg, waar het allemaal begon. De cirkel is rond.