Centraal Station 1939 terug als 3D-model

Door Ton van den Berg - Wie het voormalige Centraal Station nog gekend heeft, krijgt er een brok van in z'n keel. Van het model dat van dit neobarokke gebouw gemaakt is en dat nu te zien is op de tentoonstelling Spoorstad in Het Utrechts Archief aan de Hamburgerstraat.

Nog altijd kreunen velen: 'Ach, was dat station maar niet gesloopt'. Maar net als het legendarische gebouw De Utrecht op de Leidseweg, ging het station van architect Sybold van Ravesteyn in de jaren '70 van de vorige eeuw tegen de grond.

Het oude station kon de toenemende bezoekersstromen niet meer aan en hoe hard dat is gegaan weten we, want zelfs de nieuwbouw van toen is alweer vervangen.

"Maar het had toch mooi geweest als dat oude station in de nieuwbouw was geïntegreerd geweest" zegt Victor Lansink, medewerker van Het Utrechts Archief en een van de samenstellers van de expositie 'Utrecht spoorstad'. "Want als je nu dit model toch ziet, dat is toch indrukwekkend. Veel meer dan je vroeger op straat zo kon zien, of nu nog op foto's."

Lansink was het die zorgde dat modelmaker John Heimensem kon beschikken over alle bouwtekeningen die Utrechter Sybold van Ravesteyn (1889-1983) maakte voor het Centraal Station eind jaren dertig. Vanaf 1935 was de architect al bezig met verbouwingen van het uit 1843 stammende gebouw, maar nadat een brand in 1938 een groot deel van het station in de as had gelegd, mocht Van Ravesteyn een nieuw station ontwerpen. Dat deed hij met zijn eigen typische grandeur dat 'Nederlands neobarok' werd genoemd en vooral werd gekenmerkt door de gebogen lijnen en gebruik van veel blank glas en betonnen luifels.

Heimensem voerde alle data in een computer en liet daarop een 3D-printer het werk doen. Klinkt eenvoudig, maar hij was daar drie maanden zoet mee. Nadat alle segmenten waren geprint (met een substantie bestaande uit zetmeel van aardappels) ging het geheel naar 'afbouwer' Frans Wilborts. Die gaf het station zijn kleur zoals het eruit heeft gezien in 1939. Veel oudere Utrechters herinneren zich een bruinige kleur, maar die ontstond pas jaren later door de invloed van weer en wind. De originele kleur is wit en beton-lichtgrijs.

Het model is nog niet af, maar Het Utrechts Archief wilde het graag al tonen. Later wordt er nog een model naast gezet dat het toenmalige Buurtstation laat zien. Kenners van het oude station zullen zich afvragen waar de beelden zijn die er bovenop stonden, zoals de Feniks (die het uit de as verrijzen van het station moest verbeelden). Die figuren kosten Heimensem en Wilborts vanwege de detaillering nog wat werk. "Maar het komt zeker, anders is het niet compleet", aldus Lansink.

Het model van het oude Centraal Station is te zien op de expositie 'Utrecht spoorstad' in Het Utrechts Archief aan de Hamburgerstraat. Open dinsdag t/m vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur en weekends tussen 12.30 en 17.00 uur. Entree is gratis.

Zie ook: dit filmpje van Het Utrechts Archief.