Expositie aanwinsten Het Utrechts Archief

Dat Het Utrechts Archief bijzonder is, dat weet nog niet iedereen. Maar dat besef is wel groeiende want steeds meer mensen weten de instelling te vinden. Dan gaat het om historisch materiaal zoals foto's, films en archieven die niet in een prullenbak worden gegooid maar verhuizen naar de schappen in de bewaartorens van Het Utrechts Archief. Door het te bewaren is het mogelijk dat in de toekomst anderen onderzoek kunnen doen.

Een aantal van die aanwinsten heeft Het Utrechts Archief tentoongesteld in een expositie met de titel 'Utrechts Nieuwste!'. Daaronder het archief van de eerste homo-discotheek De Roze Wolk (1982) met niet alleen administratie, maar ook posters en zelfs het voordeurplaatje waarop staat dat het verboden is voor hetero's om homo's lastig te vallen.

Andere aanwinsten voor het archief zijn een originele tekening gemaakt door Chris Schut, die tussen 1940 en 1970 veel tekeningen van Utrecht maakte en diverse originele foto's die fotograaf Sijbe Budde in de jaren zestig van de vorige eeuw schoot op onder meer de warenmarkt op het Paardenveld en in het Julianapark.

Een van de meest bijzondere aanwinsten in de afgelopen tijd is de schenking die Anja van Putten deed met de collectie van handels- en reclamedrukwerk die haar partner Bernard Martens van Vliet (hij overleed in 2011) bij elkaar had verzameld. Het gaat om duizenden briefhoofden, menukaarten en reclameuitingen van Utrechtse bedrijven, winkels en horeca. Veel van dit materiaal werd vroeger gemaakt door kunstenaars. Ze zijn nu ook te zien op de beeldbank van Het Utrechts Archief.

Meer van de laatste tijd is een aantal posters die diverse Utrechters maakten bij de protesten rond de Black Live Matters, protestdemonstraties tegen racisme in 2020. Protestborden die mee werden gevoerd in Utrecht vonden een tijdlang nog plek in de reclameborden van TivoliVredenburg. Toen ze opgeruimd werden besloot TivoliVredenburg ze niet weg te gooien, maar ze aan te bieden voor eeuwige opslag in Het Utrechts Archief.

Het Utrechts Archief bewaart (vaak ook als wettelijke plicht) officiele documenten van de Utrechtse en provinciale overheden, maatschappelijke organisaties, kerken, bedrijven enzovoort. Ook digitale archieven worden met het oog op zorgvuldig bewaren bij Het Utrechts Archief opgeslagen.

Met de aanwinsten laat de organisatie zien dat het bij het bewaren om meer gaat. Ook alles wat met het dagelijks leven te maken heeft verdient een plek in 'het geheugen van Utrecht'. Of zoals het archief het uitdrukt: 'de kleine en de grote geschiedenis'. Zo moeten foto's die door diverse Utrechters gemaakt zijn tijdens de corona-uitbraak, latere generaties laten zien hoe Utrecht er bij stond in die tijd.

Het is niet zo dat Het Utrechts Archief alles aanneemt, niet elk familiefotoalbum is geschikt. En in diverse gevallen moeten de aanbieders voor hun materiaal ook geld meebrengen om het onder te brengen in het archief. Het zogeheten 'ontsluiten' van archieven kost namelijk veel geld, niet alleen in personele kosten maar ook voor het opslaan zelf en het preserveren van papier bijvoorbeeld tegen verval.

De expositie, die tot en met 5 maart 2023 duurt, is te zien in het gebouw aan de Hamburgerstraat, dinsdag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 17.00 en in het weekend van 12.30 uur tot 17.00 uur.

Als extra zijn er twee activiteiten die beide om 14.00 uur beginnen:

• Op zondag 18 december nooit eerder vertoond materiaal uit de filmcollectie op het grote scherm.
• Op zondag 22 januari vertellen Marieke Kraan en Victor Lansink over tekenaar Chris Schut en zijn unieke stadsgezichten.