Wielaert – Utrecht, stad vol boekenwendingen

Jeroen Wielart - In Utrecht is het ambt van bibliotheekdirecteur hoger dan dat van burgemeester. Dat valt op te maken uit het raadstumult dat is ontstaan over het salaris van Ton van Vlimmeren. Als boekenbaas verdient hij met 143.000 euro aanzienlijk meer dan Jan van Zanen. Bij de privatisering van de Utrechtse bibliotheek heeft de oud-gemeenteambtenaar ogenschijnlijk een briljante stap gemaakt. Toch denk ik dat Van Zanen liever burgemeester blijft.

Persoonlijk heeft de bieb me nooit getrokken als een avontuurlijk arbeidsperspectief. Laat staan dat ik een idee had dat ze in die sector dergelijke salarissen betalen. Bij bibliotheken denk ik ten eerste aan bibliothecaressen, keurige dames achter een balie die lijdzaam zwijgend en soms met een flauwe glimlach al die boeken door hun handen laten gaan. Hen heb ik altijd beschouwd als de ware meesteressen van het lenen. Geen idee dat zij nog een directeur boven zich hadden, zeg maar de leenheer.

Uit de boekenbranche komen doorgaans vooral klachten. Daarbij gaat het niet ten eerste over de aangeboden literatuur die het van zichzelf al moet hebben van verhalen over tegenslag en ander malheur. Aan de boeken zelf ligt het niet dat er al jaren wordt gevreesd voor de toekomst van het boek. Onterecht volgens mij, maar dat is een ander verhaal.

In de recente geschiedenis krijgt Utrecht inzake boeken de ene fantastische wending na de andere. Boekwinkel Broese werd eerst een prooi van Polare, de dubieuze dekmantel van een louche gezelschap dat niets met literatuur had, maar des te meer met het verpatsen van boeken als kiloknallers. Na hun echec kwam de gerenommeerde boekhandel in handen van echte liefhebbers. Even dreigde nog een gedwongen verhuizing, maar de rechter oordeelde dat wethouder Jeroen Kreijkamp (D66) de uiterste besluitdatum over de nieuwe bestemming van de bibliotheek achteloos had laten verlopen.

Broese was daarmee gered. Kreijkamp had inmiddels vol trots de nieuwe behuizing van de bibliotheek geopenbaard: het oude postkantoor aan de Neude. Het was vlak voor de Tour de France en het stijlvolle gebouw fungeerde als een prachtige evenementruimte. Echt, de Utrechtse boekenschat kan niet beter worden bewaard dan in dit Erfgoed. Het is alleen de vraag of Kreijkamp iets kan uitrichten tegen de hoogte van het salaris van de voormalige stadsambtenaar.

Ton van Vlimmeren staat voor een reuzenklus, ik wil daar niet geringschattend over doen. Hij moet er op toe zien dat al die boeken in de huidige behuizing boven Broese ongeschonden in verhuisdozen worden gepakt. Dan volgt de korte, maar levensgevaarlijke verplaatsing over de Oudegracht. Ik denk maar niet aan de vraag of Ton die boeken eerst allemaal heeft gelezen en of hij wakker ligt van de vraag of ook Mein Kampf kan worden uitgeleend in het oude postkantoor.

De belangrijkste vraag is of hij de verhuizing nog laat uitvoeren door de vijftien medewerkers die hij wil ontslaan, of dat het allemaal vrijwilligerswerk wordt, met alle risico’s van dien. Het moet wat kosten, dat is zeker, naast dat jaarloon van 143.000 euro.

De raad heeft het goed gezien: het is een honorarium op Polaregraaiershoogte. Moet dat komen uit de naar 11 miljoen geslonken gemeentelijke biebsubsidie? De verontwaardigde raadslieden gaan eerst nog in gesprek met Van Vlimmeren. Ik vraag me sterk af of het woord ‘inleveren’ voorkomt in zijn persoonlijke woordenboek.