Wielaert - Janssen won Vuelta, met dank aan Franco

Jeroen Wielaert - Tom Dumoulin was er niet bij in de Grote Kerk in Breda, voor de presentatie van de Vuelta 2020. Hij is de grootste Nederlandse ronderenner van het moment, maar hij heeft de Ronde van Spanje nog niet gewonnen, hoewel hij er in 2015 dicht bij was.

Vóór 2020 kon de organisatie terugvallen op de Vuelta-winnaars van 1967 en 1979: Jan Janssen (78) en Joop Zoetemelk (72). Zij zijn een vertrouwd duo geworden bij presentaties en starts van grote ronden in Nederland, of het nu bij de Tour is, de Giro, of de Vuelta: Jan en Joop mogen niet ontbreken. Met hun komst onderstrepen ze de traditie, brengen ze grandeur mee en in zo’n kerk ook nog de schijn van heiligheid. Tom Dumoulin is er in 2029 in de Domkerk bij als de Tour de France van 2030 in Utrecht wordt ingeluid.

In Breda was Janssen zoals altijd weer de rapste prater. Het was leuk om te zien dat hij in de Grote Kerk werd geïnterviewd door menige reporter die nog lang niet leefde, toen Jan zijn grote successen behaalde. Het wielrennen bevond zich nog in een andere fase. De etappes waren langer en om de inspanning te verlichten gingen doosjes met amfetaminen rond. Die problematiek kwam niet aan de orde in het gesprek dat de bebrilde renner uit Nootdorp had met een jongeman van de Spaanse krant Marca.

Eenmaal op het podium genood kwam Janssen met een mij onbekend obscuur verhaal uit die Vuelta van 1967. Hij begon met: ‘Franco was nog aan het bewind in Spanje. Dat had zo zijn charme.’

Ik was niet de enige die enigszins schrok. Stond de oude vedette daar nu de oude dictator te verheerlijken?

Hij gaf er een elegante draai aan. Hij legde uit: ‘De ETA was toen behoorlijk actief. Ze hadden een bom geplaatst in een duiker onder de weg. Die ontploft vlak voor de renners eraan komen. Wij zeiden daarna tegen directeur Albediz: ‘Dit kan niet, we gaan naar huis.’ Nou, dat wilde hij natuurlijk niet. Hij ging iets regelen. Hij beloofde dat er de volgende etappe om de honderd meter een Spaanse soldaat zou staan. Die rit was 180 kilometer lang.’

Even snel uitrekenen: dat betekende dat er in allerijl 1800 Spaanse militairen uit hun kazernes waren gehaald. De ETA kon de Vuelta-zege van Jan Janssen niet meer verijdelen.

Zelf heb ik in Spanje twee van dat soort aanslagen meegemaakt. Voor de Tourstart van 1992 in San Sebastian brandde de auto van TV-commentator Phil Liggett uit door een bom van de ETA. In 1997 lieten ze bij het WK in San Sebastian een auto exploderen. Daar ben ik destijds met Mart Smeets naartoe gehold. Het wrak lag op zo’n vijftig meter van het parcours te roken. De ETA had zijn publiciteit, maar de wedstrijd ging verder.

In 2020 zal de beveiliging van de start van de Vuelta op passend niveau worden gebracht voor de ploegentijdrit, 23, 7 kilometer door Utrecht. Dat is toch 237 soldaten, voor iedere honderd meter één.