Jeroen Wielaert - Ruim tien jaar bestaan ze nu, de indrukwekkende Waterwerken van beeldend kunstenaar Ruud Kuijer pal onder de spoorbrug, aan het kanaal bij Lage Weide. De verjaardag was aanleiding voor Kuijer om op het plein voor het Paviljoen Waterwerken zes nakomelingen te laten maken.

Ze zijn sinds half september te zien in het Project BUILD! Het is werk van de jonge kunstenaars Bart Lunenburg, Britte Koolen, Isa van Lier, Wouter van der Giessen, Fiona Römpp en Laura Schurink. Samen goed voor een opzienbarende oogst.

Speels. Dat is het eerste wat in me opkomt bij het aanrijden op de Isotopenweg. Hier heeft het zestal zich uitgeleefd met de inspiratie van het robuuste industrieterrein. Kuijer wilde na zijn kanaalkolossen jongeren enthousiasmeren middels de nieuwe Stichting Buitenstaander. Het ging hem om de uitdaging om meer ervaring te krijgen in de openbare ruimte, gebruik makend van de materialen en geschiedenis, om een nieuw, fris verhaal te vertellen over Lage Weide. De kunstenaars werden gecoacht door Kuijer.

Daar staan ze nu, heel verschillend, grillige constructies met een sterke variëteit aan vorm en kleur. Als beeldenkroost zijn ze kleiner in omvang dan de Waterwerken, elk niet hoger dan 3 meter. Wat ze gemeen hebben is Lage Weiding.

Het meest bont is de cirkel met ballen van Isa van Lier, haar beeld Kettingreactie. Ze legt uit: ‘In de industriële wereld is veel vierkant, grijs, practisch en geautomatiseerd. Daarom voelde ik de noodzaak om iets te maken wat rond, kleurrijk en vrolijk is.’ Naast haar staat het staketsel van slanke betonfiguren van Britte Koolen, De eerste treden. Koolen: ‘Het materiaal staat vaak synoniem voor kracht en duurzaamheid, maar wordt kwestbaar als het in slanke vormen gegoten wordt.’

Aan de andere kant de rose, stalen deukvormen van Laura Schurink, Warmth. Zij legt uit: ‘Warmth verbeeldt de kracht en spanning waarmee sloopmaterialen uit constructies worden losgehaald, met kreukels in het materiaal. Toch ogen de kleurrijke radiatoren luchtig en speels. Zo belichaamt de sculptuur het zachte karakter dat ook te vinden is in de ruwe industrie op Lage Weide.’

Ertegenover staat de betonnen watervanger van Fiona Römpp, remme ekkel, waarover ze vertelt: ‘In deze sculptuur komt de natuur langzaam terug, net als op Lage Weide zelf, waar vergroening bijdraagt aan de klimaatadaptatie van het gebied.’ Het wordt geflankeerd door de transparante houtconstructie van Bart Lunenberg Dwarsoverdwars. Zijn verhaal: ‘Het komt voort uit mijn onderzoek naar de historische overgang van Lage Weide van een agrarisch naar een industrieel gebied. Vele gebouwen moesten tijdens dat proces plaatsmaken voor distributiehallen en -loodsen’.

Dan is er nog de constructie van Wouter van der Giessen, Palletstapel. Hij vertelt: ‘Ik zie grote blauwe en groene vrachtwagens in en uit rijden, stapels rode pallets op bedrijventerreinen en nog meer andere voorwerpen met felle kleuren. Voor mij als kunstenaar heeft het een speels en sculpturaal uiterlijk, een grote-mensen-speelplaats lijkt het wel. Dit neem ik mee naar mijn atelier om een beeld te maken wat je met andere ogen laat kijken naar Lage Weide.’

Kuijer is blij met het resultaat: ‘We hebben ons doel echt bereikt. Ze zijn over hun eigen schaduw heen gesprongen. Ze zijn alle zes tot het gaatje gegaan. Je gaat echt horen van deze mensen. Het zijn geen eendagsvliegen. Je voelt dat ze de juiste mentaliteit hebben voor het kunstenaarschap.’

Vaderlijk wil hij het niet noemen, maar hij maakt zich wel zorgen, zelf inmiddels 65 jaar jong. ‘Er zijn steeds minder opdrachten voor kunst in de openbare ruimte. Er zijn steeds meer regels. Vaderlijk? Ik wil ze stimuleren op hun weg. Ze zijn in de picture.’

De expositie duurt tot eind november. Moet BUILD! de stad in, naar het Domplein? Of mogelijk op een Utrechts Art Zuid, naar Amsterdams model? Kuijer: ‘Het Domplein, prima. We zijn aan het zoeken. Het is een groot experiment. Voor iedereen, voor mij, voor hun. Sommige dingen moet je beginnen, gewoon gaan doen. Deze beelden komen te huur. Een Art Zuid in Utrecht? Dan denk ik aan Overvecht, Kanaleneiland, Leidsche Rijn. Er zijn grote parken.

Vroeger was Sjarel Ex daar sterk in, als directeur van het Centraal Museum. Een Biennale, of Triennalle in Utrecht zou mooi zijn. Je ziet ook hoe moeilijk Utrecht het heeft om het Filmfestival binnen te houden. Ons initiatief is klein, maar de problematiek is groot. Het is belangrijk om samenwerking te zoeken. Het gaat erom de regie te houden. Dat heeft mij ver gebracht.’

Foto: Jeroen Wielaert