Wennekendonk - De mammoettanden bril van Frans
Gepubliceerd: dinsdag 27 augustus 2024 00:09
Kees Wennekendonk - 't Was op een mooie zomerdag rond het jaar 2000 dat Frans van Seumeren een lezing hield in het dorpshuis op Schiermonnikoog. Mijn boot kwam net te laat om daarbij te zijn, helaas.
Van Seumeren had een jaar ervoor met zijn broer en bedrijf de gezonken onderzeeër Kursk gelicht, wat tot wereldwijde bewondering had geleid. Ik zorgde dus wel dat ik in Hotel van der Werff was als het gezelschap voor de naborrel naar de prachtige 'kist' (wat daar al een eeuw voor bar doorgaat) van dit hotel zou togen.
En inderdaad: om een uur of tien verscheen de organisator Klaas Reinigert met Frans en zijn publiek in de gelagkamer. Twee biertjes verder durfde ik hem aan te spreken.
“Goedenavond! Als het goed is heb jij een bril van mij.”
Verbijsterd keek hij me aan.
“Van mammoetivoor”.
Toen ging hem zichtbaar iets dagen. “Is die van jou?, baste hij, en zette een metersbrede grijns op.
Bier? Lekker! Met een vaas in de hand kon ik hem uitleg geven over zijn mammoetbril.
Vanaf 1993 maakte ik al brillen van natuurlijk materiaal: hout, en buffelhoorn. In Rotterdam werd ik in een optiekzaak door een kunstenaar getipt voor een ander, zeer bijzonder natuurlijk materiaal: tand van een mammoet.
Hij liet een object zien waarin dit verwerkt was. Het zag er fascinerend uit. Hij had het materiaal van een bedrijf dat heften van junglemessen ermee versierde. (Voorheen werd dat met olifantenivoor gedaan, maar dat kon natuurijk niet meer.) Dus ik daar ook heen. Mooie zaak in de bogen onder het spoor in Rotterdam.
De plaatjes tand waren echter te klein om er een massieve bril van te maken. En zíj hadden het weer van een museum in Duitsland. U kent mij, dus ik belde met dat museum. Ja ik kon wel een stuk kopen. Ik weet niet meer wat ik ervoor betaald heb, maar het was peperduur, duurder per gram dan cocaïne, grapte ik.
Mijn eerste klant ervoor was Hans van Tol, die als tatoeëerder geïnteresseerd was in dit soort materialen: been, tand etc. Dat werd de 'Mammoet Tattoo'. Daarna had ik een stuk over. Op de een of andere manier hoorde ik van het bedrijf Mammoet Transport, toen in Amsterdam. Ik bedacht een plannetje en mailde ze.
"Ja een beetje rare vraag, maar ik maak dingen van mammoettand, en uw bedrijf heet Mammoet, ik dacht: misschien vind u het leuk om eens van gedachten te wisselen of we iets met deze overeenkomst kunnen." Zoiets.
Tot mijn verrassing reageerde de man, ene Aad, er zeer positief op en nodigde me uit. Op de hoogste verdieping van een gebouw in Amsterdam liet hij me een vitrine zien met allemaal mooi werk: een prent van Joost Swarte, een dure vulpen, etc.
Hij zei: "Zou jij voor ons een leesbril kunnen ontwerpen van mammoetivoor, die wij kunnen schenken aan een zakenrelatie bij ondertekening van een miljoenencontract?” “Tuurlijk!” riep ik, en aldus geschiedde.
In het ontwerp zit de slurf van een mammoet verwerkt, en de lijnen van de zee, overlopen naar land: de specialiteit van het zware vervoer speciaal van land naar zee en vice versa, van Mammoet Transport.
En zo wist ik dus dat Frans van Seumeren, die met zijn familiebedrijf Van Seumeren het collega-bedrijf Mammoet had gekocht, vrijwel zeker deze bril in zijn bezit had.
Haha, riep hij luid, en liet die avond nog vele potten bier aanrukken.
Later ben ik voor foto’s bij hem langs geweest in De Bolder, het bedrijfspand in Schiedam. Je kunt wel zien dat ik de leesbril niet speciaal voor hem op maat heb gemaakt. En nog later tekende ik hem voor het Utrechts Nieuwsblad. Zonder bril (zie www.keeswennekendonk.nl/brillen).
PS. Mammoeten worden gevonden in de permafrost van Siberië en Groenland, en zijn tenminste 17.000 jaar oud. Soms wordt er zelfs een vrijwel intact uit het ijs gezaagd, zelf als een grote klomp ijs.
Hele skeletten gaan naar onderzoekers en paleontologische musea zoals ook Naturalis, terwijl kleinere stukken, zoals stukken slagtand naar de 'artisan' sieradenindustrie gaan. Zo kwam ik er in tweede instantie ook aan.