Kees van Oosten - Wat ik mij kan herinneren uit de tijd dat ik les gaf aan studenten is dat de collega's die het minst presteerden qua onderzoek en onderwijs het meest afgaven op studenten.

Bij ouders is mij dat ook vaak opgevallen. Als het kind niet wil deugen ligt dat nooit aan de ouders. De politie, de burgemeester hetzelfde laken een pak. De schuld van de toenemende overlast en toenemende criminaliteit ligt nooit aan de autoriteiten. Die wordt altijd gelegd bij de bevolkingsgroep die het makkelijkst te stigmatiseren is. 

Spekman en Wolfsen riepen om het hardst dat de overlast in Kanaleneiland de schuld was van Marokkaanse jongeren. "Marokkanen die niet willen deugen moet je vernederen, voor de ogen van hun eigen mensen", was de oplossing van Spekman, die in de PvdA nog steeds geldt als autoriteit in minderheidszaken. Dat het hangerig gedrag van die jongeren ook maar iets te maken heeft met het beroerde onderwijs en het totale gebrek aan perspectief op de arbeidsmarkt kwam noch bij Spekman noch bij Wolfsen op.

Ik herinner me het geval van Yesmina. Die werd van de vmbo op Kanaleneiland verwijderd omdat ze brutaal was geweest. Toen ik voor haar daartegen bezwaar maakte bleek dat de leraar haar had uitgemaakt voor "kut Marokkaan". De leraar had dat woord geleerd van die andere PvdA coryfee, Rob Oudkerk.

De klasgenoten van Yesmina vertelden me dat de praktijklokalen voor houtbewerking, lassen en elektrotechniek al een half jaar niet gebruikt werden om dat de school geen geld had voor praktijkleraren. Er bleek wel geld te zijn voor een studiereis voor de leerkrachten naar het Rifgebergte om te begrijpen waarom die Marokkaanse jongeren toch zo lastig zijn. 

Over Yesmina. De school had het schoolmaatschappelijk werk van Stade ingeschakeld en die had een rapport uitgebracht over de gezinssituatie van Yesmina. Die kreeg te weinig warmte van haar moeder en daar lag het allemaal aan. Milikofsky promoveerde in 1977 op "Lof der onaangepastheid". Daarin betoogde hij dat het maatschappelijk werk erop gericht was "onaangepasten" weer in het gareel te krijgen door de oorzaak van maatschappelijke problemen te leggen bij tekortkomingen die aan de hulpbehoevenden zelf geweten konden worden. Veel is er inmiddels dus niet veranderd.

Rinda den Besten, destijds wethouder onderwijs en inmiddels een mooie baan bij de PO-raad (die de belangen behartigt van schoolbesturen) wist er wel raad mee: waar het die lastige kinderen uit Kanaleneiland aan ontbrak was het vermogen om gezag te aanvaarden. En dus werden programma's ontwikkeld om daar wat aan te doen: "intensieve outreachende hulptrajecten" om Marokkaanse ouders te leren hoe zij hun kinderen moeten opvoeden binnen twee culturen. Werk op de plank voor hulpverleners en uiteraard een excuus voor het gezag, want de schuld voor het onaangepaste gedrag van de jongeren wordt verplaatst van het gezag naar de jongeren.

Nadat het niet gelukt is foute en criminele ondernemers op de Amsterdamsestraatweg aan te pakken heeft burgemeester Jan van Zanen nu besloten om met collectieve sluitingstijden ook bonafide horeca ondernemers te straffen, zaken die zich ook naar zijn zeggen niet aan overtredingen schuldig hebben gemaakt. Allemaal Turkse en Marokkaanse horeca. Natuurlijk weet hij wel dat het niet helpt en dat dat onrechtvaardig is. Maar hij heeft er in elk geval mee bereikt dat hij overkomt als krachtig bestuurder die er niet voor terugdeinst om harde maatregelen te nemen.

Autoriteiten hebben zondebokken nodig. Dan kunnen ze zich populair maken door die te bestrijden en ze kunnen daar de schuld aangeven van hun eigen falen. Zonder autoriteiten geen zondebokken.