Van Oosten - Straatnieuws moet nieuw bestuur hebben

Kees van Oosten - Officier van justitie: 'Wellicht kan ook gesproken worden van eigen schuld aan de zijde van Stichting Straatnieuws Utrecht'

Oud-PvdA-raadslid Bert van de Roest heeft aangekondigd op 5 november zijn boek 'De Leugen voorbij' te presenteren. Het is in romanvorm geschreven. De vraag is dus of het boek opheldering verschaft over feiten en omstandigheden die door de rechtbank niet aan de orde zijn gesteld.

Ik had met name verwacht dat de rechtbank zich zou afvragen of de overige bestuursleden (de heren Schnetz en Van Eeden) van het Straatnieuws waar Van der Roest als penningmeester een greep had gedaan in de kas, niet nalatig zijn geweest door de penningmeester ruim een jaar lang zijn gang te laten gaan. Dat de rechtbank zich die vraag zou stellen, zou voor de hand liggen, temeer omdat volgens de officier van justitie 'wellicht ook gesproken kan worden van eigen schuld aan de zijde van Stichting Straatnieuws Utrecht'.

Uit de uitspraak blijkt niet dat de rechtbank de eigen schuld van de SSU heeft onderzocht, laat staan mee heeft laten wegen. Dat zou een reden kunnen zijn geweest om Van der Roest minder terug te laten betalen aan Straatnieuws.

Volgens de Statuten van de SSU trad Van der Roest aan op 4 juli 2012. Op die datum werd de Stichting opgericht. Schnetz werd voorzitter en Van Eeden secretaris. Volgens de uitspraak van de rechtbank kwam Schnetz er in september 2013 achter dat Van der Roest geld had verduisterd. Hoe is het mogelijk dat Schnetz en Van Eeden er pas na ruim een jaar achterkwamen dat er geld verduisterd werd? Die vraag is niet voldoende gesteld, laat staan beantwoord.

De statuten schrijven voor dat de jaarstukken vastgesteld moet worden binnen zes maanden na afloop van het boekjaar. Dat was dus uiterlijk op 1 juli 2013. Was de verduistering soms niet aan het licht gekomen doordat de jaarstukken op 1 juli nog niet klaar waren? Is het niet de verantwoordelijkheid van het hele bestuur om ervoor te zorgen dat jaarstukken op tijd klaar zijn?

Naar het schijnt werden de jaarstukken 2012 echter in februari 2013 al vastgesteld. Als dat zo zou zijn, hoe kan het dan dat de verduistering daarbij niet aan het licht kwam? Als het bestuur die jaarstukken 2012 in februari 2013 heeft vastgesteld, was het voltallige bestuur daar dan niet voor verantwoordelijk? Heeft niemand onderzocht of het kasboek in orde was en of bij elke kasboekmutaties wel een kwitantie of een factuur zat? 

Volgens de uitspraak kochten de krantverkopers de kranten bij het afgiftepunt. Het geld dat door de krantverkopers werd betaald, werd ingeboekt en in een kluis gedaan. Van de Roest was ervoor verantwoordelijk, zo staat in de uitspraak, dat het geld uit de kluis werd gestort op de rekening van de Stichting. Dat niet alles wat hij uit de kluis haalde op de rekening van de Stichting werd gestort had toch moeten blijken door de ingeboekte bedragen te vergelijken met wat er op de rekening werd gestort? Kennelijk hebben Schnetz en Van Eeden tussen 4 juli 2012 en september 2013 dat niet gedaan en zich er niet om bekommerd.

Werd er geen kwitantie uitgeschreven voor de krantverkoper, een bewijs dat hij betaald had voor de kranten die hij meenam (met een kopie als kasstuk als bewijs dat het geld correct werd ingeboekt). Het schijnt van niet. Wat Van de Roest uit de kluis haalde om op de rekening te storten, daarvan zou dan aan de hand van die kasstukken gecontroleerd kunnen worden of dat correct was ingeboekt en overeenstemde met wat hij had gestort? Heeft het bestuur dan niets gecontroleerd of laten controleren alvorens de jaarstukken over 2012 in orde te bevinden en alvorens pas in september 2013 erachter te komen dat het fout ging?

Hoe kwam Schnetz er eigenlijk achter dat er iets mis was? Hem kwam een afschrift van de bank onder ogen waaruit bleek dat het saldo niet toereikend was. Kreeg hij die afschriften dan altijd of kon hij de bankmutaties zien via internet? En als hij kopieën van afschriften ontving en als hij de bankmutaties via internet kon volgen, had hij dan niet al een jaar eerder kunnen en moeten zien dat er iets niet klopte? 

Uiteindelijk is het bestuur van de stichting collectief verantwoordelijk. Ook al zou er zijn afgesproken dat de penningmeester binnen bepaalde grenzen zijn eigen gang kan gaan, dan nog rust op de overige bestuursleden de medeverantwoordelijkheid voor het financiële beheer. De vraag is dus of Schnetz en Van Eeden niet erg nalatig zijn geweest waardoor Van de Roest een jaar lang zijn gang kon gaan. De vraag is dus, zoals ook het OM die stelde of 'wellicht ook gesproken kan worden van eigen schuld aan de zijde van Stichting Straatnieuws Utrecht'. 

Dat hebben Schnetz en Van Eeden zich kennelijk ook meteen afgevraagd toen ze de verduistering ontdekten. Op 7 oktober 2013 lieten ze Van de Roest namelijk in een convenant verklaren dat hij verantwoordelijk en aansprakelijk was voor de boekhouding. Dat was dus nádat het bestuur kennelijk een jaar lang niet naar het financieel beheer had omgekeken en bovendien de jaarstukken over 2012 had vastgesteld waarmee Schnetz en Van Eeden medeverantwoordelijkheid hadden geaccepteerd voor het financieel beheer in 2012.

In ruil daarvoor verklaarden Schnetz en Van Eeden zich bereid om geen aangifte te doen (staat in het convenant) Kan dat zomaar: eerst medeverantwoordelijkheid accepteren voor het financiële beheer en een jaar lang nalatig zijn en vervolgens in een convenant vastleggen dat alleen Van de Roest verantwoordelijk is? 

Hoezo geen aangifte doen? Rust niet op een ieder die kennis heeft van een strafbaar feit de plicht om daarvan aangifte te doen? En is het niet laakbaar dat Schnetz en Van Eeden Van de Roest ertoe bewogen alle verantwoordelijkheid op zich te nemen in ruil voor de toezegging geen aangifte te doen? Wat is een convenant waard als dat door middel van zulke pressie wordt afgedwongen? Ik zou het haast chantage noemen. En waarom moesten ze Van de Roest zo nodig zwart op wit laten verklaren dat hij de verantwoordelijkheid op zich zou nemen? Was dat niet enkel en alleen om zichzelf vrij te pleiten? En mag dat een overweging zijn om je te onttrekken aan de wettelijke plicht om aangifte te doen?

Ik heb begrepen dat Schnetz c.s. nadat Van de Roest een straf opgelegd heeft gekregen en terug heeft betaald wat hij volgens de rechtbank aan de Stichting moest vergoeden nog eens een civiele procedure tegen hem willen beginnen om hem nog veel meer te laten betalen. Gelet op het feit dat, om nog eens met de woorden van het OM te spreken, 'wellicht ook gesproken kan worden van eigen schuld aan de zijde van Stichting Straatnieuws Utrecht', vraag ik mij af of de motieven van Schnetz c.s. zuiver zijn. Daar komt bij: als het OM (met al haar opsporings- en onderzoekbevoegdheden) niet in staat is aan te tonen dat Van de Roest nog meer verduisterd heeft dan gaat dat Schnetz c.s. in een civiele procedure helemaal niet lukken. 

Dat Schnetz c.s. niettemin nog eens aan een kostbare en kansloze civiele procedure beginnen, kan alleen maar betekenen dat het ze nog maar om één ding gaat: de aandacht afleiden van hun eigen falen, ook al gaat Straatnieuws financieel kapot aan de advocatenkosten en de proceskosten. Kennelijk gaat hun eigen reputatie hen boven het belang van de daklozenkrant. Wordt het niet hoog tijd dat Schnetz c.s. opstappen en hadden ze dat in september 2013 al niet moeten doen?