Kees van Oosten - Bezwaar maken en beroep instellen kan je alleen als je een persoonlijk belang hebt. Bij een uitkering of vergunning spreekt dat persoonlijk belang vanzelf. Maar als je het niet eens bent met een verkeersbesluit (omdat die het oversteken onveilig maakt), niet eens bent met het kappen van een mooie grote boom ergens in de stad of als je het niet eens bent met een horecavergunning voor een luidruchtig cafe in de stad, heb je een grote kans 'niet ontvankelijk' te worden verklaard.

Ontvankelijk ben je volgens de gemeente alleen als je heel dichtbij woont. Je moet namelijk een bijzonder belang hebben, dat zich onderscheidt van dat van iedereen in Utrecht. En als je geen bijzonder belang hebt, mag je geen bezwaar maken en beroep instellen.

De regel dat je alleen voor je eigen belang mag opkomen en dat dit belang alleen telt als je er heel dichtbij woont is natuurlijk dwaas. De gemeente heeft de mond vol over "samen maken we de stad", maar als je verder dan 100 meter van die boom of dat park woont, of niet naast dat cafe en niet vlakbij die oversteek, gaat je bezwaar de prullenmand in.

Voorbeeld: mevrouw woont ergens op de Livingstonelaan en ergert zich wild hoe van het Transwijk Park één grote blubberzooi wordt gemaakt door er het Sneeuwbal-festival toe te staan. De gemeente voert aan dat mevrouw niet ontvankelijk is omdat ze eerst een drukke weg met tram over moet steken om er te kunnen wandelen.

Eigenlijk wil de gemeente dus dat wij egoïsten zijn, die zich alleen druk maken als iets ons heel persoonlijk raakt en dat het ons niet kan schelen hoe het met de stad gaat. Met "samen maken wij de stad" heeft dat dus niets te maken. De gemeente wil helemaal geen participatie. Dat wil zeggen: de gemeente wil alleen participatie voor zover ze zich daar niets van hoeft aan te trekken.

Wil je als burger toch het recht hebben om je te bemoeien met de besluiten die de gemeente neemt met betrekking tot de stad, dan kan je een vereniging of stichting oprichten (kosten minimaal 500 euro) die als doel heeft de verkeersveiligheid in de stad te bevorderen of op te komen voor bomen en parken of actie te voeren tegen horecaoverlast e.d. Kortom, er wordt dus een flinke drempel opgeworpen om te zorgen dat er zo min mogelijk wordt geparticipeerd.

Zo'n stichting of vereniging is overigens nog niet genoeg. Als je bezwaar wilt maken of beroep instellen, moet je eerst laten zien dat jouw stichting/vereniging nog meer doet dan bezwaar maken of beroep instellen: foldertjes uitdelen, brieven schrijven aan de gemeenteraad, bijeenkomsten met de buurt. Maar pas op: die foldertjes, brieven en bijeenkomsten mogen weer niets te maken hebben met de bezwaren die je maakt en beroepen die je instelt. Allemaal om de participatiedrempel nóg veel hoger te maken.

En als de gemeente dan alle bezwaarmakers met slimme regeltjes van zich af heeft geschud, schrijft het college aan de raad: wij doen het eigenlijk heel goed, want niemand heeft bezwaar gemaakt. En onze gemeenteraad vindt dat prachtig.
  

Kees van Oosten is jurist en heeft veel ervaringen met de gemeente Utrecht