Kees van Oosten - Over Cuba had ik gelezen dat de armoede er zo erg is dat er zelfs geen tandpasta te koop is. Dat ik er flink wat van mee moest nemen om aan arme Cubanen uit te delen. Het stond in de reisgids Trotamundos, waar verder een heleboel onaardige dingen in stonden over Castro. Dat ie een onecht kind was en meer van die dingen die je als toerist kennelijk echt moet weten. 

Er was inderdaad van alles niet te koop, maar tandpasta, zeep, shampoo en meer van die dingen die je dagelijks nodig hebt waren er in overvloed. En heel goedkoop. Al die spullen die ik meegenomen had om aan arme Cubanen uit te delen, daar wist ik me toen niet goed raad mee. Mijn hospita heeft zich erover ontfermd zonder me al te erg uit te lachen. 

In Trouw las ik een artikel van een journalist over Cuba. Daarin stond dat je 10 euro moest betalen om een uur te kunnen internetten. Toen wist ik dat die journalist het hotel niet uit was geweest, want dat is wat je in chique hotels betalen moet. In de internetwinkels, waar je vaak lang op je beurt moet wachten betaal je 2 euro per uur. Nog veel als je van een Cubaans inkomen rond moet komen.

Er zijn maar weinig dingen waar ik echt verstand van heb. Eén daarvan is luchtkwaliteit. Wat ik daarover lees in 'kwaliteitskranten' kranten als de NRC, Trouw en de Volkskrant is eigenlijk altijd onzin. In korte tijd bij elkaar geschreven op basis van handzame informatie die door de woordvoerder van de wethouder is verstrekt. Soms word ik opgebeld door een journalist die me vraagt om heel kort te vertellen wat daar in staat, want zelf lezen kost teveel tijd.

Een paar Cubanen waar ik mee sprak waren er van overtuigd dat wij in het 'vrije westen' in een democratie leven, dat wij onze eigen regeringsleiders zelf mogen kiezen én dat wij door ons kranten en tv objectief worden voorgelicht. Ze wilden niet geloven dat wij hier ook niets te vertellen hebben, dat onze wethouders naar de pijpen dansen van grote investeerders en dat wij door onze pers niet beter worden voorgelicht dan zij door Granma, de enige krant in Cuba. 

Granma wordt uitgegeven door de staat. Onze kranten worden uitgegeven door lieden die daar aan willen verdienen. Waarom dat een garantie zou zijn voor een vrije en onafhankelijk pers is niet duidelijk. Op verzoek van Wolfsen werd het artikel over zijn verhuisvergoeding niet door het AD gepubliceerd en op zijn verzoek verdwenen 120.000 exemplaren van Ons Utrecht in de papierversnipperaar. 

De lokale DUIC bracht een paar dagen terug in hun papieren uitgave een interview met wethouder Van Hooijdonk. De journalist had mij gebeld of ik nog een vraag wist die hij aan de wethouder kon stellen. De wethouder wilde namelijk vooraf een aantal quotes hebben waar haar woordvoerders alvast een antwoord op konden bedenken. Mijn quote werd door de wethouder afgekeurd. Ik geloof dat ik gevraagd had waarom zij niet met mij over de milieuzone wilde debatteren.

Zo'n interview als in DUIC met Van Hooijdonk had ook in de officiële partijkrant van Noord-Korea kunnen staan of op de website van de gemeente Utrecht. Niet in Granma. Dat lees ik nog vaak op internet en dat is toch heel wat informatiever. De vraag is: wat maakt dat kranten de overheid naar de mond praten? Is dat alleen dat zij afhankelijk zijn van inkomsten uit reclame c.q. officiële bekendmakingen zoals bij Ons Utrecht en nu bij DUIC het geval is?

Volgens Janneke Monshouwer, die 30 jaar bij de NOS gewerkt heeft en 28 juni in Utrecht over haar boek "Ander Nieuws" komt vertellen, nemen overheden graag journalisten in dienst die bij kranten en tv hebben gewerkt omdat die een netwerk van collega's met zich meebrengen. Dat maakt het eenvoudiger info in de pers te krijgen zoals de overheid die hebben wil. Hedendaagse redacties hebben geen tijd voor eigen onderzoek en bij de overheid wemelt het woordvoerders. 

Kortom: wat klopt er van de mythe van de onafhankelijke pers? Is die eigenlijk wel beter dan de door de staat gecontroleerde pers in landen die wij als dictaturen beschouwen? Misschien kunnen we het daarover hebben als Janneke Monshouwer haar verhaal komt vertellen in het Emma Centrum, Cremerstraat 245-247 (begin 19.30  Entree is 10 euro).