Van Oosten - Van Zanen moet hard tegen Pegida optreden

(Inmiddels heeft burgemeester Van Zanen de barcecue verboden, zie bericht RTV-Utrecht)

Kees van Oosten - Pegida heeft aangekondigd tijdens de Ramadan een barbecue te organiseren bij de moskee in Lombok en daarbij een speenvarken te roosteren. Het publiek mag daar, is het plan van Pegida, van mee komen genieten.

De bedoeling van Pegida is duidelijk: het beledigen van moslims en daarmee het zaaien van haat tegen moslims. De vervolging van de joden tijdens de opkomst van het nationaal socialisme in de 20-er jaren door de nazi's begon ook met beledigen, treiteren en haatzaaien. En aan elke uitsluiting en etnische en raciale zuivering gaan altijd belediging en haatzaaien vooraf. Beledigen en haatzaaien zijn strafbare feiten.

Pegida staat voor "Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes" en beweert de Duitse identiteit en het behoud van "inheemse" cultuur van het Avondland (het Westen) te willen beschermen tegen de "verderfelijke" invloed van vreemde culturen. Aanhangers van Pegida willen de Islam uit het openbare leven bannen en de stroom migranten inperken. Het feit dat deze anti-Islam en anti-migranten geluiden niet alleen door Pegida, maar ook door de PVV en FvD en zelfs door hoogleraren als Cliteur naar voren worden gebracht, wijst erop dat Pegida een grote potentiële aanhang heeft ook in Nederland en dus een gevaar is voor een beschaafde democratische en inclusieve samenleving.

De oprichter en initiatiefnemer van Pegida is de Duitser Lutz Bachmann. Is onlangs veroordeeld wegens diefstal, drugshandel en haatzaaien.(1) In Nederland is Edwin Wagensveld (ook bekend als Edwin Utrecht) het gezicht van Pegida. Heeft in Duitsland een webshop waarmee hij wapens in Nederland verkoopt die in Nederland verboden zijn.

Sinds 2013 is Wagensveld vier keer in Duitsland veroordeeld, onder andere in verband met belastingontduiking en het toebrengen van lichamelijk letsel.(2) In 2016 werd hij in Amsterdam opgepakt in verband met het tijdens een demonstratie tonen van een vlag met een hakenkruis, besmeurde de bouwlocatie van een moskee in Enschede met varkensbloed en deed mee in een privelegertje van Bulgaarse pro-Russische nationalisten om jacht te maken op vluchtelingen.(3)

In november 2015 werden in Utrecht 32 mensen opgepakt nadat aanhangers door het centrum van de stad wilden lopen, wat de burgemeester verboden had. In februari 2016 werd bij het gemeentehuis in Amsterdam een verdacht pakketje neergelegd bij een bijeenkomst van Pegida, waarop het gebouw en omliggende woonboten moesten worden ontruimd, Uit nader onderzoek bleek het pakket een bom te bevatten. (4) Vorig jaar werden er arrestaties verricht tijdens een Pegida demonstratie in Enschede.(5) en dit jaar werden er door Pegida met bloed besmeurde kruizen geplaatst op het bouwterrein waar een moskee moet komen.(6)

Gelet op de ervaringen in het recente verleden is de kans groot dat zich ongeregeldheden zullen voordoen op 4 juni als Pegida het plan uitvoert een speenvarken te roosteren voor de moskee in Lombok. Voor burgemeester Van Zanen zou dat voldoende reden moeten zijn om de Pegida manifestatie op voorhand te verbieden. De burgemeester heeft bij de inschatting van de mogelijke ordeverstoring een grote mate van beleidsvrijheid.

Verschillende burgemeesters hebben van die beleidsvrijheid gebruik gemaakt om demonstraties te verbieden gericht tegen de feestelijke intocht van Sinterklaas en Zwarte Piet. Zo werd het anti-zwarte piet demonstranten verboden zich onder het publiek te begeven gekleed in een t-shirt waarop stond "zwarte piet is racisme". Het valt niet in te zien waarom deze anti-zwarte piet demonstratie wél op voorhand verboden zou mogen worden ivm verstoring van de openbare orde en de Pegida-manifestatie niet.

Geen oplossing is om de aangekondigde Pegida barbecue op te vatten als een evenement waarvoor dan een vergunning wordt geweigerd. Het feit dat de barbecue plaatsvindt met een (speen)varken, tegenover de moskee en tijdens de Ramadan maakt dat de barbecue opgevat moet worden als meningsuiting. Van die mening maakt Pegida ook geen geheim. En omdat het opgevat moet worden als meningsuiting is de wet openbare manifestaties van toepassing. Zou de manifestatie niettemin opgevat worden als een evenement waarvoor dan geen vergunning wordt gegeven, dan zou de rechtbank, als Pegida daar beroep tegen in zou stellen, moeten concluderen dat de burgemeester ten onrechte de wet openbare manifestaties niet heeft toegepast.

De slechtste "oplossing" zou zijn als Van Zanen het niet handhaven tegen Pegida zou rechtvaardigen met het argument dat het bestuur van de moskee niet om een verbod heeft willen vragen. De burgemeester gaat over de openbare orde. En de vervolging van strafbare feiten behoort er niet van afhankelijk te zijn of de gedupeerde aangifte doet. Daarbij moet ook bedacht worden dat het bestuur van de moskee niet om een verbod dúrft te vragen omdat dat koren op de molen zou zijn van Pegida. 

De wet openbare manifestaties geeft de burgemeester de bevoegdheid een manifestatie te verbieden ivm gezondheid, verkeer en verstoring van openbare orde. Belediging en haatzaaien, hoewel strafbaar, kunnen geen reden zijn voor een preventief verbod om de reden dat tegen een strafbaar feit pas opgetreden kan worden als het zich heeft voorgedaan. Wat Van Zanen (in overleg met het OM) wél kan doen is van te voren goed duidelijk maken dat zodra Pegida het speenvarken aan het spit rijgt meteen arrestaties volgen waarmee prompt een eind gemaakt wordt aan de barbecue in verband belediging en haatzaaien. Van Zanen zou ook goed van te voren duidelijk moeten maken, dat wie van het publiek aan deze beledigende en haatzaaiende barbecue meedoet medeplichtig is en dus ook kans loopt opgepakt te worden.

De opstelling van de burgemeester, de gemeenteraad en het OM heeft grote invloed op hoe het publiek over Pegida denkt. Wanneer de overheid (incl. het OM) en de politiek zich lauw opstellen, de kwestie in der minne met Pegida proberen op te lossen, slimme juridische trucjes bedenken om de barbecue te verhinderen of zonder al teveel verstoring toch te laten plaatsvinden, dan zal het gevolg zijn dat het publiek gaat denken dat het met Pegida wel meevalt en dat beledigen en treiteren van moslims een vorm van geoorloofde meningsuiting is.

Dat is waarom er keihard tegen de aangekondigde barbecue moet worden opgetreden. Van Zanen moet laten zien dat wij in Utrecht niet accepteren dat moslims worden beledigd en getreiterd en dat wij niet accepteren dat er haat tegen moslims wordt gezaaid. Daarom dient Van Zanen de manifestatie op voorhand te verbieden in verband met de grote kans op ordeverstoring en dient hij bovendien van te voren duidelijk te maken dat mensen die toch de barbecue met varken organiseren én de mensen die zich dan laten verleiden er aan mee doen zich schuldig maken aan de strafbare feiten belediging en haatzaaien en dat die zullen worden opgepakt.



(1) http://www.handelsblatt.com/politik/deutschland/pegida-chef-verurteilt-lutz-bachmann-muss-wegen-volksverhetzung-zahlen/13539566.html?ticket=ST-1070431-42X7FMrcbAoJ2zA0Xw5d-ap1

(2) https://www.sz-online.de/nachrichten/ed-der-hollaender-muss-ins-gefaengnis-3925984.html

(3) http://www.faz.net/aktuell/politik/inland/festerling-in-bulgarien-ehemalige-pegida-frontfrau-verfolgt-fluechtlinge-14319079.html?GEPC=s3 

(4) http://nieuws.tpo.nl/2016/08/31/nepbom-pegida-demonstratie-stopera-amsterdam-was-toch-echte-bom/ en https://www.parool.nl/amsterdam/-nepbom-bij-pegida-demonstratie-bij-stopera-was-toch-echt~a4367737/

(5) https://www.telegraaf.nl/nieuws/354875/aanhoudingen-bij-demonstraties-enschede

(6) https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/pegida-plaatst-kruizen-op-plek-waar-enschedese-moskee-moet-komen-hier-ziet-men-waartoe-de-islam-in-staat-is-~b625ea85/