Van den Berg - Volksfeest rond Utrecht 900 jaar

Ton van den Berg - Het zou toch mooi zijn als Utrecht 900 jaar een echt volksfeest wordt. Ik bedoel, dat het echt van alle Utrechters is. Diverse stadsfeestjes in het verleden hadden dat niet altijd. De meest bekende is die van de Vrede van Utrecht in 2013. In dat jaar werd gevierd dat 300 jaar geleden diverse Europese landen in Utrecht onderhandelden over vrede in Europa, een vrede waar Utrecht en het Nederland van toen slechts zijdelings bij betrokken waren: 'Bij u, over u en zonder u', werd er dan ook gezegd over Utrecht.

Dat 'bij u, over u en zonder u', zo hebben veel bewoners in de buurten en wijken dat in 2013 ook ervaren. Er was een feest in de stad, maar wie kan zich nog een activiteit herinneren die is blijven hangen als iets dat deze viering onvergetelijk maakte? 

Het doel van de Vrede van Utrecht was "een injectie te geven aan het (inter)nationale profiel van Utrecht als stad en regio van kennis en cultuur en om een bijdrage te leveren aan de vergroting van het cultuurbereik in Utrecht stad en regio." Of dat gelukt is kan ik niet beoordelen, geen idee ook of dat ooit nog, zoals dat zo mooi heet, ge-evalueerd is. 

Daarna kwam de kandidatuur van Utrecht voor Europese Hoofdstad van 2018. Qua doelstelling leek dat opnieuw erg op dat van 2013 want zo schreef de organisatie: "Door een jaar lang in de spotlights te staan, hoopt Utrecht op een culturele en sociale stimulans, economische groei en een positieve internationale uitstraling."

Die hoop werd vertaald in de slogan: 'Trust the Future, Create your City'. Wat dat ook moge inhouden, het bidbook van Utrecht stond ook toen vol met moois waarvan ze in de buurten en wijken echt nog nooit gehoord hadden en het ook nooit te horen hebben gekregen want Utrecht kreeg de benoeming als Culturele Hoofdstad niet.

Wat ik wil zeggen, feestjes in de stad bereiken helaas maar al te vaak slechts een klein deel van de inwoners. Nou is dat op zich ook best lastig. Wat wel kan is dat je er een poging toe doet om het zo breed mogelijk aan te pakken en niet alleen bij de happy few te laten landen. En die kans is er nu met 900 jaar Utrecht.

Een feest dat volgend jaar viert dat Utrecht 900 jaar geleden stadsrechten kreeg. Keizer Hendrik V was zo aardig om dat te doen op 2 juni 1122 en daarmee konden de toenmalige 2000 inwoners aan de slag om een singel en stadsmuur rond hun stad aan te leggen en was er het begin van de uitbreiding van grachten en aanleg van de Vaartse Rijn richting Vreeswijk.

De gemeente heeft 1,75 miljoen euro klaarliggen en iedereen mag daar een beroep op gaan doen. Er is geen bidbook of andere cultureel plan, de plannen moeten uit de buurten en wijken komen en dat wordt dan het feest.

“Ik moedig alle Utrechters in onze prachtige gemeente aan om festiviteiten te organiseren die in het teken staan van 900 jaar stadsrechten”, zei verantwoordelijk wethouder Anke Klein vorige week tijdens de Stadsdag. Ook bestaande plannen kunnen volgens haar verbonden worden aan Utrecht 900 jaar. “Alle ideeën zijn welkom. De 1,75 miljoen euro is bedoeld voor grote én kleine activiteiten waarmee 900 jaar stadsrechten gevierd kan worden. Het wordt een feest voor en met de stad!”

De poging om er dus een echt stadsfeest te maken is er. Welke voorwaarden de gemeente stelt aan de plannenmakerij? Dat is niet zo duidelijk. Wat vast staat is het thema: ‘Stad zonder muren’: open, betrokken, gastvrij en verbonden met elkaar'. Daar past veel in. Zorg dat je veel diversiteit in je plannen heb zitten, zou ik als tip meegeven. Het vorige week gepresenteerde project Gekomen om te Blijven met als doel 900 Utrechtse portretten (verhaal en foto) te maken, liet dat al duidelijk zien, in Utrecht wordt geen enkele bevolkingsgroep vergeten. Wat ook de meerwaarde van het feest kan worden.

We gaan het zien waar de Utrechters mee komen en of de gemeente aan al die plannen uitvoering kan geven met die 1,75 miljoen euro. Benieuwd ook wie daar over gaan beslissen. Als het vertegenwoordigers zijn van de happy few krijg ik het benauwd. Maar wie weet welke mensen de wethouder daar nog voor uit de hoed tovert.

Burgemeester Sharon Dijksma kan in ieder geval niet wachten en zei uit te kijken naar alle festiviteiten. “De viering van 900 jaar stadsrechten wordt een mooi feest met alle Utrechters.”