Van den Berg: Van Zanen en de lieve mensen in de stad
Gepubliceerd: donderdag 2 oktober 2014 12:08
Van den Berg - Of hij excuses verwacht van staatssecretaris Teeven, natuurlijk niet. "Onzin. Die man heeft zijn eigen verantwoordelijkheden en ik de mijne. We verschillen van mening en dat mag toch!"
Jan van Zanen, burgemeester van Utrecht, verschuift op de statige bank die voor hem is neergezet in de trouwzaal van het stadhuis. Hij wuift wat met zijn handen als hij over het akkefietje met Teeven spreekt, vorige week had de staatssecretaris de politie opgedragen een asielzoeker op straat te zetten. Dat was achter de rug om van de burgemeester gebeurd. "Dat mag hij doen, dat heet een aanwijzing", legt Van Zanen het publiek uit.
Dat 'publiek' zijn bijna dertig studenten die met aandacht luisteren naar wat Van Zanen te zeggen heeft op vragen in het kader van het Utrecht College Tour, een serie interviews van de Studium Generale van de Hogeschool Utrecht. Wetenschapper Diederik Stapels had het spits afgebeten, en nu was Van Zanen degene die geïnterviewd werd.
Studentenunie Vidius mocht gastheer spelen en hadden oud-studente Nina van den Dungen, werkzaam bij BNR-radio, in laten vliegen om de vragen te stellen. Die had zelf eens in een interview gezegd 'dat het belangrijkste in de journalistiek is dat je slap kunt lullen'. Maar woensdagmiddag is daar geen sprake van want als Van Zanen al enige tijd aan het woord is zegt ze: "U bent wel erg lang aan het woord".
De burgemeester is bij zo'n opmerking meteen zo aardig om de interviewer er dan op te wijzen dat er wel meerdere vragen waren gesteld, dus er ook meer antwoorden zijn. Ja, Van Zanen heeft ooit nog eens een wedstrijdje welsprekendheid gewonnen, dat was niet voor niets.
Het overkomt de burgemeester nogal eens dat hij publiekelijk wordt geïnterviewd. Laatst nog was hij te gast bij de herensociëteit De Vereeniging, waar het ook over diverse persoonlijke zaken ging. En ook de studenten willen van alles weten. Zo krijgen ze te horen dat hij 's ochtends vroeg rond zes uur opstaat en gaat lopen, of het hardlopen is of wandelen dat wordt niet duidelijk, de interviewer laat hem rustig uitpraten. Daarna eet hij thuis een kiwi, leest nog wat stukken en spoedt zich daarna naar het stadhuis waar hij om half acht z'n kamer binnenstapt.
De hele dagindeling van de burgemeester komt voorbij, ook dat hij een kwartiertje komt opdraven bij een 60-jarig huwelijk. "Dat is altijd enig om te doen. En iedere keer weer een verrijking. Je komt zulke lieve mensen tegen."
En dan al dat vergaderen op een dag. Van Zanen heeft er niets op tegen, het is geen doel op zich, legt hij uit, en als het op niveau is en een beetje efficiënt verloopt is er niets mis mee. "Maar soms duurt het even. Neem vanavond, dan zit ik een vergadering van het BRU (Bestuur Regio Utrecht, red.) voor in Loenen aan de Vecht. Dat kan in drie kwartier klaar zijn, maar alle gemeentes zullen wel iets te zeggen willen hebben en dan loopt het zo uit naar meer dan twee uur."
Waarom wordt iemand die rechten heeft gestudeerd burgemeester?, vraagt Van den Dungen. Van Zanen veert op: "Waarom niet?! In jouw geval moet het zeker iemand zijn zoals de burgemeester van Hilversum (de oud-journalist Broertjes, red.). Het is handig om als basis rechten te hebben. En burgemeester... ja, ik had ook voetballer of journalist kunnen zijn, maar niet alles is me gegeven."
Dat hij in de politiek is gerold, kwam volgens de burgemeester door het feit dat hij altijd al, ook als klein kind, betrokken is bij wat er om hem heen gebeurt. Daarom zat hij ook al in de redactie van de schoolkrant. "Ja, journalist had ik misschien ook wel kunnen worden. Ik ben nog op de School voor de Journalistiek wezen kijken, tot afgrijzen van mijn vader die het maar niets vond, maar dat is het toch ook niet geworden."
En zo is er nu een rechtse burgemeester (Van Zanen is lid van de VVD) in een linkse stad (GroenLinks, SP en D66 vormen het college), merkt de interviewer op. "Ik merk er niets van", zegt Van Zanen. "Degenen die mij hebben voorgedragen hebben niet naar mijn politieke kleur gekeken, die hebben heel andere zaken voor ogen gehad. En weet u, het publiek vindt het helemaal niet interessant. De meesten weten helemaal niet welke politieke kleur een burgemeester heeft."
Maar dan is het burgemeesterschap van Utrecht op z'n minst wel een opstapje naar hoger, naar een ministerschap bijvoorbeeld? "Ik zou het niet weten. Laat ik hier nu maar gewoon mijn werk goed doen en verder is er geen haar op m'n hoofd, en gelukkig heb ik nog haar, die aan iets anders denkt."
Als er een eind komt aan het openbare interview krijgt de burgemeester bloemen en een verzoek lid te worden van het comité van aanbeveling van de studentenunie Vidius. "Kan dat?", vraagt hij richting zijn woordvoerder. Die knikt. "Dan is het goed", zegt hij en als beloning krijgt hij een speldje voor op z'n jasje. Op naar het volgende interview, merkt Van Zanen op: "De Volkskrant zit op me te wachten."