Elke zondag - tot de voorraad strekt – publiceert Nieuws030 een foto van een openbaar Utrechts boekenkastje
 

Morgen is het weer 1 aprilgrappendag. “Er zit een gat in je broek!’ Je kijkt. “Ha, ha, ha! 1 april!” Het is lang geleden dat ik er ingelopen ben. Maar ken je deze uitdrukking of dit grapje nog? ‘Op 1 april verloor Alva zijn bril!’

Wat heeft de Buurtbieb Zuilen bij woning Koppestokstraat 42 te maken met die bril? Vrij veel! Maar dan vooral met de naamgever van de straat: de Brielse veerman Jan Pieterzoon Koppestok. Hij voer in de zestiende eeuw over de Maasmond tussen Maassluis en Den Briel (Brielle).  

Volgens de overlevering zou Koppestok aan Willem Bloys van Treslong - één van de aanvoerders van de Watergeuzen - hebben verteld dat er geen Spaans garnizoen was in Den Briel. En dat betekende dat ze deze havenstad vrij eenvoudig konden veroveren.

De Watergeuzen vroegen Koppestok om burgemeester Koekebakker te sommeren de stad over te geven. “Er liggen wel vijfduizend geuzen voor de stad!” blufte de veerman. Maar de burgemeester weigerde. 

Op 1 april 1572 werd Den Briel door de Watergeuzen ingenomen. Dat ging niet zachtzinnig. De stad werd geplunderd en er zijn talloze wreedheden begaan. De inname van Den Briel kwam voor de Spaanse landvoogd van de Nederlanden – de hertog van Alva - als een complete verrassing. Hij werd gefopt: ‘Alva verloor zijn bril’ en al gauw begonnen de traditionele 1 aprilgrappen rond te gaan. De inname is één van de bekendste gebeurtenissen in de Tachtigjarige Oorlog. Het was het begin van de opstand van de Nederlanden tegen Spanje. 

De Koppestokstraat ligt in de Geuzenwijk en komt uit op de Blois van Treslongstraat. (‘Bloys’ wordt ook wel geschreven als ‘Blois’ en van de naam Koppestok bestaan ook verschillende versies: Koppestock, Koppelstok, Koppelstock, Coppestock of Coppelstock.) Enkele andere ‘geuzenstraten’ in de buurt zijn: de Cornelis Roobolstraat, Van der Marckstraat en Jan Haringstraat. 

Geuzenwijk stond vroeger bekend als de beruchte Betonbuurt. “Echt vrolijk werd je niet van de 242 betonwoningen die de gemeente in 1923 in de Geuzenwijk liet bouwen. Grauwgrijze muren, geen straatverlichting, één boompje… Het was armoe troef. De woningen waren dan ook bedoeld voor ‘economisch zwakke’ gezinnen.... In de jaren 80 is al het beton vervangen door baksteen. De naam Betonbuurt zingt hier nog altijd rond... maar nu als de geuzennaam van Geuzenwijk.” (Bronnen: Gelderlander van 10 april 2019 , www.museumvanzuilen.nl en Wikipedia).

Alleen al met de naam ‘Buurtbieb Zuilen’ schep je verwachtingen. Maar wat ik daar zag op Tweede Kerstdag 2023 was een beetje armoedig en teleurstellend. De naam ‘Buurtbieb Zuilen’ stond verloren onder het boekenkastje tegen de muur. En er zat geen deur of flap voor de minibieb. Hoe houden ze de boeken droog? Misschien was deze minibieb in renovatie en hadden ze die niet af kunnen krijgen vóór de kerst. 

In het boekenkastje zag ik een paar jeugdboeken, waaronder drie moppenboeken voor kinderen. Door twee ‘Het Beste’ boeken moest ik weer aan mijn oma denken. Ze was lid van ‘Het Beste’, de Nederlandse uitgave van het Amerikaanse tijdschrift ‘Reader’s Digest’, dat ooit in 49 edities in 21 verschillende talen over de hele wereld werd uitgebracht.

Naast het blad kreeg je - ik dacht - viermaal per jaar een ‘Het Beste boek’. In een ‘hardcover’ verzamelband waren vier verschillende romans samengebracht; bijna altijd vertaalde Amerikaanse of Engelse romans. De buitenkant van die verzamelboeken is jarenlang hetzelfde gebleven. 

Ik had die boeken al heel lang niet meer gezien, maar ik herkende ze onmiddellijk. Het eerste boek bevatte de romans of thrillers ‘Vaders mooiste’ van Mary Higgins Clark, ‘De paardenfluisteraar’ van Nicolas Evans, ‘De vlam van vrijheid’ van Ken Follet en ‘Mijn kleine wolven’ van Ron. D. Lawrence.

In het andere Het Beste Boek zag ik de romans ‘Jou krijg ik nog wel’ opnieuw van Mary Higgins Clark, ‘De kartonnen doos’ van Nick Nicholls, ‘Kleine Chico’ van Elizabeth Webster en ‘Een kapelaan voor alle tijden’ van Fred Secombe. 

Enkele andere boeken in de minibieb: Joke J. Heemsen: ‘De liefde dus’ (2008) over het leven van de 18e eeuwse Nederlandse schrijfster Belle van Zuylen. Jan Siebelink: ‘Knielen op een bed violen’ (2005), de autobiografische roman over een zware jeugd, een moeilijke vader en godsdienstwaanzin.

Verder zag ik: John M. Del Vechio: De 13e vallei (1982) over de strijd van de Amerikanen in Vietnam. En tot slot: ‘Je kunt niet altijd huilen’ van Annemie MacGillavry (1975) over een Nederlandse moeder met twee kinderen die tijdens de Japanse bezetting van Indonesië opgesloten zat in een interneringskamp.

Of na ruim drie maanden al die genoemde boeken nog in het kastje staan, betwijfel ik. Misschien heeft de minibieb ondertussen ook een opfrisbeurt gekregen, prijkt het bord ‘Buurtbieb Zuilen’ weer boven op het boekenkastje en zijn de boeken door glas of plastic beschermd tegen de regen. 

(DB)

Eerder zag u foto's van boekenkastjes op:
   
1. Herenstraat
2. Croeselaan
3. Prins Hendriklaan
4. Willemstraat-Waterstraat-Bergstraat
5. Tuinstraat 
6. Johan Winnubstlaan-Franz Schubertstraat
7. Centraal Station
8. Van Meursstraat
9. Julianapark
10. Catharina van Renneslaan
11. Fransestraat
12. Kruisstraat
13. Daalsepark
14. Kapelstraat
15. Bouwstraat 
16. Polderweg (Laag-Nieuwkoop)
17. Javastraat 
18. Volkstuinencomplex Ons Buiten 
19. Sophocleslaan/Platolaan
20. Poortstraat
21. Rotsoord
22. Willemsplantsoen 
23. Mgr. van de Weteringstraat
24. Tesselschadestraat
25. Van Humboldtstraat
26. 2e Atjehstraat
27. Oudegracht 285
28. Stadhouderslaan 
29. Pieter Saenredamstraat
30. Japuradreef   
31. Everard Meijsterlaan
32. Ameland  
33. Bekkerstraat  
34. Pauwstraat 
35. Westfalen
36. Houtsnijderslaan
37. Maskerenen
38. Filipijnen
39. Schimmelpennincklaan
40. Taunus
 41. La Croixstraat
42. W.J. Bossenbroekstraat
43. Vogezen
44. Cartesiusweg 
45. Adriaan Mulderstraat
46. Flieruilensteeg
47. Gruttersdijk/Kraanstraat
48. Vondellaan
49. Hopakker 
50. Vechtdijk
51. Fortlaan
52. Niftarlakeplantsoen

Dit is aflevering 54
 

We staan open voor uw inzendingen! 
Stuur uw foto naar info@nieuws030.nl en vermeld daarbij ook de locatie. (JT)