Raymond Taams - “Ver voordat de verschrikkingen plaatsvonden, stond de onmenselijkheid al geschreven in die gebouwen van mij”, beweerde Albert Speer, minister in het Derde Rijk en persoonlijk architect van de Führer, aan het einde van zijn leven. Historici bakkeleien over de vraag of Speer werkelijk tot inkeer kwam, maar laten we voor het doeleinde van dit stuk uitgaan van het goede in de mens. De innerlijke roerselen van professor Speer doen er eigenlijk in het geheel niet toe, daar mijn enige doel is een in aanbouw zijnde Utrechtse woontoren met woorden te slopen.

U kent de Roode Brug van toen je nog in Utrecht naar de hoeren kon. Erachter ligt een knusse woonwijk, met smalle straten en bescheiden rijtjeshuizen die door rode dakpannen worden bedekt. Een stuk dorp in de stad, eenden en ganzen waggelen gemoedelijk langs tuinhekken, buren groeten elkaar. Aan de overkant van het spoor, tegenover de beschreven schilderachtigheid, verrijst het project NOW. Als ‘een prachtig wooncomplex met 223 middenhuur- & 64 vrije sector huurappartementen’ omschrijft de verhuurder het op de website.

Wanneer je van rechttoe rechtaan-architectuur en de kleur van Komo-vuilniszakken houdt, is het inderdaad oogstrelend. Zelf krijg ik altijd een angstaanval wanneer ik het luchtbombardement-in-steen zie opdoemen boven de rode daken. Zwartgrijs grijnzend tekent de kolos zich af tegen een dikwijls grijze hemel. “Kil en onmenselijk zullen jullie dagen zijn”, krijst het NOW-gebouw. Gebruik van dunne, zwarte lijnen in de afwerking geeft de toren iets Batman-achtigs.

Ongecompliceerde lelijkheid jaagt een mens geen schrik aan. Nimmer benam de aanblik van bijvoorbeeld een Toyota-dealer op een industrieterrein mij de adem. Zo’n bouwsel is wat het is: een dommig, commercieel vehikel. Woorden als ‘groen’ en ‘duurzaam’ op de NOW-website bevestigen echter mijn vrees dat hier duistere krachten aan het werk zijn. Militante maakbaarheid werpt een slagschaduw vooruit. Niemand ontsnapt, ook u niet.