Peter Oostveen - In het Stadsblad stond te lezen dat onze burgemeester, de heer Van Zanen, zijn stad meer saamhorigheid toewenst: “Een beetje meer saamhorigheid, als dagelijks product en niet alleen op hoogtijdagen". Waarschijnlijk bedoelt onze burgemeester hiermee dat het mooi zou zijn als Utrechters niet alleen met de Sint Maarten-optocht, bij de intocht van Sinterklaas, tijdens een Smartlappenfestival of na een aanslag zij aan zij zouden lopen, maar gewoon ook in het dagelijks leven meer compassie naar elkaar toe zouden tonen.

Nu voel ik nog wel eens aandrang om uitspraken van onze bestuurders te bekritiseren, maar deze uitspraak van onze burgervader ondersteun ik van harte. Het zou inderdaad mooi zijn als de 4.000 ondertekenaars van de petitie tegen het Nieuwe Zandpad, nadat zij door de gemeenteraad hardvochtig zijn af geserveerd, vanuit de stad als geheel een golf van solidariteit zouden ervaren.

Natuurlijk wens ik de bewoners van de Croeselaan, die moeten wijken voor herstructurering, maar ondanks toezeggingen van de gemeente voor adequate herhuisvesting toch moeten leuren voor hun nieuwe woningen, de hartverwarmende solidariteit toe van de stad. Dat de stad Utrecht dan als één man/vrouw achter ze zou gaan staan. Als dit is wat onze burgemeester bedoelt, dan geef ik hem gelijk. Die dagelijkse saamhorigheid (of solidariteit) is verre van de sterkste kant van de stad.

Een half uur na het lezen van dit citaat ging ik de deur uit voor wat een demonstratie of 'uitbarsting' zou gaan worden van gemeentelijke saamhorigheid. In het ZIMHIC-theater in Overvecht vond een stadsdebat plaats over de stand van zaken in de volkshuisvesting in Utrecht.

Die staat is zorgelijk: sociale woningbouw blijft achter, met als gevolg astronomisch lange wachtlijsten, huizenprijzen rijzen de pan uit, voor koppels nauwelijks betaalbaar, laat staan voor alleenverdieners, in de binnenstad worden sociale huurwoningen verkocht met gentrificatie tot gevolg etc. etc. Het ZIMHIC-theater werd het toneel van bonzen uit de vastgoed- en corporatiewereld, gemeentebestuurders, belangenbehartigers van studenten, samenwerkingspartners van de gemeente en deskundigen op het gebied van de volkshuisvesting.

De avond had een hoog 'ons kent ons' gehalte. Dit kwam mede doordat met name de opkomst van sociale huurders, de woningzoekenden, anders gezegd 'de direct belanghebbenden', opvallend laag was. Over saamhorigheid gesproken, dit was voor degenen die op de woningmarkt tussen wal en schip vallen de gelegenheid bij uitstek om hun stem te laten horen, om de bestuurders kritisch aan de tand te voelen.

En ik zeg dan wel 'ZIMHIC werd het toneel van', maar het werd verre van een strijdtoneel. Nee, geheel in de lijn van de wens van de heer Van Zanen, het debat werd toch overwegend een 'uitbarsting van saamhorigheid'. Vrede is per definitie beter dan oorlog, maar als je voor je werk om 05.00 uur op staat, dan staat te veel saamhorigheid tijdens een debat in de avond ook garant voor gapen en knikkebollen.

Het debat was bij vlagen een aaneenschakeling van saamhorigheid tussen onder andere wethouder Kees Diepeveen, raadsleden van D66, Groen Links, PvdA, Student en Starter, vastgoed-bonzen, corporatiedirecteuren en de belangenbehartigers van studenten.

Eigenlijk was er op het gebied van de volkshuisvesting in Utrecht, zo vond men, niet zo heel veel aan het handje. Er is een geweldige woonvisie, om de daarin gestelde doelen te realiseren is er een eveneens geweldig Stadsakkoord met samenwerkingspartners.

Ondanks dat er in dat akkoord geen juridisch afdwingbare afspraken staan is de gemeente er toch zeer mee in haar nopjes en heeft er alle vertrouwen in. Grondspeculatie in de Merwedekanaalzone of bij levering van de 'Qatarflats' is niet illegaal. Dat er af en toe miljoenen aan maatschappelijk geld weglekken naar private partijen is hooguit vervelend, maar zeker niet onoverkomelijk. De gemeente en haar samenwerkingspartners hebben er zin in, zetten er gezamenlijk de schouders onder. En, opvallend, zelfs de belangenbehartigers van de studenten waren overwegend positief over de samenwerking met en de inzet van de gemeente. Kortom, er was heel veel saamhorigheid.

Er waren ook wel een paar tegentonen. Onder andere PvdA-raadslid Isik was kritisch, maar bleef, naar goed Utrechts gebruik, netjes binnen de lijntjes kleuren. De onderzoeksjournalisten Cees Grimbergen en Louis Engelman waren nog het minst saamhorig. Deze journalisten hebben in het recente verleden diverse bedenkelijke grondspeculaties in Utrecht aan het licht gebracht. Hun analyses hiervan weken af van de teneur van de avond, maar verstoorden de saamhorigheid tussen de gemeente en haar samenwerkingspartners niet.

Ook door het advies van Cees Grimbergen aan wethouder Kees Diepeveen om de samenwerkingspartners, de vastgoedmagnaten, wellicht toch met een gezonde dosis argwaan tegemoet te treden lieten de Utrechtse bestuurders zich niet van hun stuk brengen. Zij bleven ongenaakbaar volharden in hun saamhorigheid.

Burgemeester Van Zanen heeft gelijk als hij zijn stad 'een beetje meer' saamhorigheid toewenst. De politiek en het bestuur daarentegen zouden echter wellicht gebaat zijn bij 'een beetje minder' saamhorigheid en wat meer 'peper'. Al is het alleen maar om de oververmoeide inwoner tijdens een stadsdebat wakker en op ’t puntje van z’n stoel te houden. Of zou dit nu juist niet de bedoeling zijn?