Rene van Maarsseveen - Vergeet Marc van der Linden, Peter van der Voorst en anderen als het gaat om de geschiedenis van ons Koningshuis. Hun kennis gaat nauwelijks verder dan de persberichten die zij dagelijks op kantoor ontvangen. Het is het niveau van Maxima’s hoedje van gisteren, Mabels jurk van vandaag en het boekje van Laurentien van morgen.

Over onze vaderlandse geschiedenis kunnen waarschijnlijk vele historici verhalen. Ze kunnen uitleggen hoe belangrijk de Habsburgse periode was, de vorming van de Super Universalis belichten waarbij de Nederlanden één kerkprovincie werden of vertellen over Willem van Oranje, die onder andere stadhouder van Utrecht was.

Han van Bree

Tussen Van der Linden en de bedoelde historici zit Han van Bree. Naast algemene historische kennis heeft deze Utrechtse historicus een fabelachtige kennis van het Koninklijk Huis. Niet op het niveau van prietpraat over hoedjes en jurken. De kennis van Van Bree gaat veel dieper. Hij weet verbanden te leggen vanuit algemene historische kennis en de geschiedenis van onze Royals.

Polyvisie

Als eigenaar van Polyvisie, een schatkamer met ruim 7 miljoen foto’s, bezit ik duizenden foto’s van het Koninklijk Huis. Eén deel daarvan bevindt zich in, wat ik ben gaan noemen, de Rode Doos. Het bevat ongeveer 2500 foto’s van de Oranjes van circa 1920 tot 1975. Toen ik er een tentoonstelling mee wilde gaan inrichten benaderde ik Han van Bree.

Ik vroeg hem eens naar die ongedocumenteerde foto’s te kijken. Als Koninklijk Huisdeskundige was hij vanzelfsprekend geïnteresseerd. Op een ochtend kwam hij langs. Ik zette de doos op de tafel waaraan hij was gaan zitten. Eén voor een nam hij de foto’s ter hand. ’24 augustus 1934’, ’17 februari 1965’, ‘30 november 1977’ hoorde ik, terwijl Van Bree een foto oppakte en weer neerlegde.

De prinsesjes van Oranje. Foto: Polyvisie

Details

Het zal wel, dacht ik, dus vroeg ik, ‘wat was er 30 november 1977?, wat is dat dan voor foto’.

‘Toen waren Juliana en Bernhard op staatsiebezoek in Senegal’, was het antwoord. Bij andere foto’s vertelde hij op mijn verzoek een uitgebreider verhaal. Hij lepelde de officiële en minder officiële details daarbij eenvoudig op.

Dat kon dan als volgt gaan, ’24 januari 1969. Toen was Juliana op staatsbezoek in Ethiopië. Het was haar eerste officiële bezoek aan Afrika. Het was een tegenbezoek, keizer Haile Selassi was in 1954 in Nederland geweest. Ze vlogen met een DC-8 en niet met de Friendship van de regering, vanwege de hoge ligging van Addis Abeba. Beatrix en Claus waren ook mee, die gingen na het staatsbezoek naar Tanzania, waar Claus is opgegroeid. Daar vierde Beatrix ook haar verjaardag. Ik meen dat Juliana en Bernhard na het bezoek nog een paar dagen in wildpark Awash in Ethiopië bleven. Dat wildpark is genoemd naar de Awash, een 1200 km lange rivier in Ethiopië’.

Conclusie

Aan het eind van de ruim 2500 foto’s was ik natuurlijk benieuwd naar zijn algemene indruk. ‘Er waren natuurlijk meerdere fotografen bij die officiële gelegenheden’, vertelde Han van Bree, ‘dus de meeste foto’s ken ik. Hooguit is de opnamehoek anders. Er zijn een paar unieke foto’s bij. Het zou kunnen dat die door medewerkers van Cineco (bekend foto-/filmlaboratorium van aantal jaren geleden, RvM) uit 35mm films van Bernhard zijn geknipt. Al met al een interessant selectie’.

Promotie

Wanneer ik Han van Bree daarna wel eens sprak, vertelde hij dat veel vrije tijd ging naar onderzoek voor zijn promotie. Naast zijn werk als eindredacteur van het jaaroverzicht ‘Het Aanzien’ en andere werkzaamheden, deed hij wetenschappelijk onderzoek naar een opzienbarend onderwerp rond het Koninklijk Huis. Dat is nu klaar.

Morgen promoveert Han van Bree op het proefschrift ‘De geest van het het Oude Loo – Juliana en haar vriendenkring’. Daarin zet hij onder andere de affaire Greet Hofmans, de alternatieve gebedsgenezeres die een crisis veroorzaakte in Koninklijke kringen, in een geheel nieuw daglicht.

Een huiselijke scene op Paleis Soestdijk. Foto: Polyvisie