Kiek op Utrecht - 1921
Gepubliceerd: dinsdag 9 juli 2024 00:32
Door Jim Terlingen - Bovenstaande kiek stuurde onderzoekscollega Doete Regts op.
Hoi! Je schreef pas over de tekening van Kamp Rhijnauwen en de hoop dat deze gedoneerd zou worden aan het Utrechts Archief. Dat bracht mij op het idee om zelf iets te doneren aan HUA. Ik heb een 'boekje' met tekeningen van de lustrumoptocht van 1921. Deze tekeningen komen overeen met de foto's van de optocht die het Archief heeft. Dit 'boekje' hebben ze niet en ze willen het graag hebben. Ik heb het zelf 39 jaar geleden gekregen.
Toffe daad van Doete. En is ook nog eens een heel bijzonder boekje. Het is eigenlijk een leporello van twaalf aaneengesloten taferelen, oftewel één prent van 10 x 276 cm lang.
Hij is gemaakt door kunstenaar Huib Luns (1881-1942), de vader van de latere minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns (zie: wikipedia).
Allerlei faculteiten en beroepen maken deel uit van een optocht: filosofen, dokters, maar ook een bacil, een Trofee der Overtredens, de Rheumatiek en de Slapeloosheid, de Electriciteit, de Uebermensch, de Kleine Johannes, de Inbrekersbond en de Relativiteitstheorie (met Futurisme en Dadaïsme).
De leporello is een schets in klein formaat van de lange stoet.
(Bron info: Antiquariaat Fokas Holthuis)
Achtergrond
Het was voor WO2 niet ongebruikelijk dat kunstenaars werden gevraagd om voor universiteiten lustrumaffiches en penningen te ontwerpen. De opening van zo'n lustrum werd voorafgegaan door een maskerade, een intocht waarin de deelnemers gekleed waren in kostuums van het thema.
De hele stad deed dan mee. In 1906 was er bij het lustrum zelfs een heuse renbaan waar Romeinse wagenrennen werden gehouden.
Vanwege de hoge kosten besloot de universiteit dat het in 1921 sober moest zijn. Het thema werd ‘de Wijsheid en de Vijf faculteiten der Universiteit’. De traditionele maskerade werd geschrapt.
Wel zou het lustrum geopend worden met een optocht. De regie daarvan was in handen van Frank Luns, die zijn broer Huib en de kunstenaars Herman Moerkerk, Jan Sluijters en Willy Sluiter inschakelde om de ontwerpen te maken voor de kostuums en de praalwagens.
Huib Luns maakte behalve de leporello ook kleurrijke schetsen die later ook nauwgezet zijn uitgevoerd. Ook de Utrechtse kunstenaar Cris Agterberg werd erbij betrokken; hij tekende voor de groteske maskers die in de optocht te zien waren.
Het lustrumaffiche is ook gemaakt door Huib Luns:
(Bron voor het deel 'achtergrond': Jim van der Meer Mohr)
Zie ook:
- de tentoonstelling 'Heel Utrecht loopt uit' (2021)
- het artikel ‘Vijftien rijen dik op de Voorstraat - Bloei en ondergang van de Utrechtse maskerades' in Tijdschrift Oud Utrecht (2010)