Binnendijk – Milieutop Stockholm 1972 (1)

Dik Binnendijk – Het is weer stil geworden na: “We rijden op een snelweg naar de klimaathel met onze voet op het gaspedaal.” Met deze uitspraak op de VN-Klimaattop in de Egyptische badplaats Sharm el Sheikh haalde secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties overal het nieuws. Op de COP27 (de zevenentwintigste VN-milieutop) wordt tot en met 18 november geprobeerd met dealtjes de doelen van het Akkoord van Parijs uit 2015 overeind te houden. Klimaatactivisten zijn niet echt welkom in de badplaats. Dat was vijftig jaar geleden wel anders. 

In juni 1972 was de eerste VN-milieutop in Stockholm (Zweden): de VN-Conferentie over het Menselijk Leefmilieu. Daar waren delegaties uit 113 landen aanwezig met in totaal meer dan duizend conferentiegangers. Daarnaast verwachte de Zweedse regering zo’n tweeduizend milieuactivisten.

Daar was ik ook bij. Met een groepje van acht Nederlanders waren we in Stockholm. We zouden de Nederlandse delegatie op de top hinderlijk gaan volgen en vooral de stem en de wensen van de jongeren laten horen. Kunst bekladden met tomatensoep en jezelf vastlijmen kwam toen nog niet in ons op. Vastketenen wel! 

Ik was de enige uit Utrecht. In 1970 was ik actief geworden in Aktie Strohalm: een landelijk opererende, milieuactiegroep die toen nog in de Kargadoor zat (Oudegracht 36). Zie: Zwemmen of niet! We werden - voor zover ik weet - allemaal gesponsord door een club waarvan ik de naam ben vergeten, behalve de eerste letter: N. De club bestaat niet meer, maar het adres weet ik nog wel: Nieuwezijds Voorburgwal 92 in Amsterdam. Tegenwoordig zit in dat pand: Bobs Youth Hostel.

Hoe de selectie voor Stockholm plaats vond, weet ik niet, maar dat ik er bij zou zijn, was al snel duidelijk. In 1971 had N me namelijk al gesponsord om naar twee internationale jongerenmilieuconferenties te gaan: één in Wenen (Oostenrijk) en één in Hamilton (Canada). Dus ik had al een beetje ervaring in het internationale wereldje. Dankzij mijn foto’s ken ik nog de namen van vier van mijn Nederlandse Stockholm-maatjes: Ludger, Dick, Thijs en Kees. 

De Zweedse regering had op een oud vliegveld voor ons activisten legertenten opgezet als onderdak. Er waren natuurlijk ook wc’s, washokken, douches, een Rode Kruis ziekenboegtent en er werd gekookt op legerfornuizen. Dit Skarpnäck Flygfält lag zo’n tien km ten zuiden van het centrum van Stockholm. Je kon met de bus naar de binnenstad. Voor ons was een alternatief programma opgezet: het Miljö Forum/Environment Forum. Dat werd gehouden in de Konstfack Skola Vahallavägen in het centrum van Stockholm. Ik vermoed dat deze school een kunstacademie was.

Wij hadden geen toegang tot de officiële milieutop. Demonstreren voor het conferentiegebouw mocht, maar of daarvan binnen iets te merken was, betwijfel ik. Ik vond nog een poster gemaakt voor een werkcongres in ’72 gericht op de Stockholm conferentie. Ik kwam de poster ook tegen in een Engels verslag over ‘volksrebellie’ tegen dit soort grote VN-toppen. Daarin stond onder meer een verslag van het Miljö Forum in Stockholm en de jongerenconferentie in Hamilton waar ik bij was.

Er bleef een strikte scheiding tussen de officiële delegaties en ons milieuactivisten. Ik herinner me nog dat we in ons tentenkamp in groepen het hebben gehad hoe we daar verandering in konden brengen. Hoe konden we onze stem laten horen! Uiteindelijk is het Ludger gelukt om een toegangspasje te krijgen voor de officiële VN-conferentie. Een heel klein clubje wist er van; daar was ik niet bij. Ik denk dat hij hulp heeft gehad van binnenuit van een wat balend Nederlands delegatielid.

Tijdens een plenaire vergadering liep hij de zaal in, en hield een papier of laken op met een protesttekst. Een deel van de zaal applaudisseerde. Eindelijk gebeurde er wat! En toen moest Ludger snel de zaal uit hollen, want de bewaking zat hem op de hielen. Het lukte hem om het gebouw uit te komen. Als een held werd hij natuurlijk op ons kamp binnengehaald. En hij heeft tig keer zijn verhaal moeten doen, ook voor de pers. Deze eenmansactie had uiteindelijk resultaat.

Word vervolgd.