Binnendijk - Terug naar Payenborch (2): de steeg

Dik Binnendijk - Hoe het me gelukt is, weet ik niet meer maar ik had in Payenborch de mooiste en meest sfeervolle werkkamer bemachtigd. Dat is mijn gevoel, want ik heb geen foto’s van die kamer in Klein-Payenborch.

Ik keek over de straat en het water naar de oneven kant van de Oudegracht. Na een jaar moest ik deze kamer weer verlaten, omdat we als vakgroep qua ruimte moesten indikken. In ‘ons’ pand werden enkele andere universiteitsafdelingen ondergebracht. Ik verhuisde naar de tweede verdieping van het achterhuis in Groot Payenborch en ging een kamer delen met mijn collega Ed. 

Naast mijn kamer in Klein-Payenborch was de toegangspoort naar de Payenborchsteeg (zie foto’s uit 1984 en 2020). De andere naam was het Payensteegje. De steeg liep helemaal door naar de Lange Nieuwstraat. Je kon er met je fiets door naar onze fietsenstalling achter het stadskasteel. Ik herinner me nog dat het vrij gehorig was. Het stukje doorgang langs mijn werkkamer fungeerde als een soort klankbord. Iedereen hoorde ik door de poort binnenkomen. Maar dat geluid went.

De toegangspoort aan de kant van de Lange Nieuwstraat was breder (zie: zwart-witfoto uit 1984). Je kon er met een auto in, maar veel plek om auto’s te parkeren was er niet. ’s Morgens opende één van onze huismeesters - Kees of Fernandez - de toegangspoorten van de Payenborchsteeg en deed ’s avonds de poorten weer op slot.

Op de zwartwit foto’s van de toegangspoorten kun je de onderwijsbarakken zien, die in 1960 waren gebouwd. Die barakken stonden er nog toen ik half 1984 Payenborch voorgoed verliet. Maar er werd geen les meer in gegeven. De barakken waren te gammel en het dak lekte.

De naam Payenborchsteeg bestaat niet meer, maar de steeg is er in principe nog wel. Toch kun je niet meer van de Oudegracht binnendoor naar de Lange Nieuwstraat lopen. Het achterhuis van Groot-Payenborch is afgebroken. Achter het overgebleven stadskasteel is een afscheidingsmuur gekomen. Tussen de afscheidingsmuur en het huidige straatje is de L-vormige speeltuin De Kleine Dom gekomen met het peutercentrum ‘t Egeltje. De korte L-poot ligt achter het stadskasteel; het stuk steeg is hier verdwenen.

Ga je met jouw rug tegen het hek staan, dan kijk je de steeg in richting de Lange Nieuwstraat (zie foto). Links is achter het hekwerk de speeltuin. Rechts zie je voortuintjes en huizen van het woningcomplex Payenhof (Lange Nieuwstraat nr. 87, 87A t/m T), dat tussen 1994 en 1996 is gebouwd. Het complex bestaat uit zestien vrije sector woningen met ondergrondse parkeerplaatsen.

Aan de Lange Nieuwstraat zijn links van de oude poort huizen afgebroken, onder meer de nummers 87 en 89. Onder de nieuwbouw van de Payenhof aan de Lange Nieuwstraat is naast een permanente doorgang naar de ondergrondse parkeergarage ook de toegang naar de voormalige Payenborchsteeg.

De oorspronkelijke poort is wat smaller geworden; maar ik denk dat achter die groene houten opklapdeur een auto geparkeerd staat. In ieder geval is het versteende en ‘aangeharkte’ beeld van nu totaal anders dan dan mijn herinnering van zo’n veertig jaren geleden. Dat was toen een wat verwilderde, donkere tuin met bomen, struiken met twee oude barakken daarin en stoeptegels op de paden. Mooi? Mwah!

Vervolg in: Terug naar Payenborch 3: achterhuis en stencilhok.